«Οἱ δὲ στρατιῶται ἀπήγαγον αὐτὸν ἔσω τῆς αὐλῆς, ὅ ἐστι πραιτώριον, καὶ συγκαλοῦσιν ὅλην τὴν σπεῖραν· καὶ ἐνδύουσιν αὐτὸν πορφύραν καὶ περιτιθέασιν αὐτῷ πλέξαντες ἀκάνθινον στέφανον, καὶ ἤρξαντο ἀσπάζεσθαι αὐτόν. χαῖρε ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων» Τὸ κατὰ Μᾶρκον Εὐαγγέλιον, Κεφ. 15:16-18
Σύμφωνα με τη θρησκευτική μας παράδοση, το Ακάνθινο στεφάνι που φόρεσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες στο κεφάλι του Χριστού πριν την Στάυρωσή Του φτιάχτηκε από κλαδιά ενός είδους φυτού Παλιούρι και, συγκεκριμένα, από το Paliurus spina-christi της Οικογένειας Ραμνοειδών (Rhamnaceae), γνωστό και ως «Αγκάθι του Χριστού» και «Αγκάθι της Ιερουσαλήμ».
Ιλιά Ρέπιν (Ρώσος ζωγράφος ιστορικών θεμάτων και μέγιστος προσωπογράφος). Ο Ιησούς με Ακάνθινο στεφάνι, 1913
«Οι δε στρατιώται, έσυραν τον Ιησούν στο εσωτερικόν της αυλής του κτηρίου, όπου έμενε ο πραίτωρ, και εμάζεψαν εκεί όλην την φρουράν.
Και δια να τον εμπαίξουν ως ψευδή βασιλέα, του εφόρεσαν κάποιον κόκκινον μανδύαν, τάχα ως βασιλικήν πορφύραν, έπλεξαν ένα στεφάνι από αγκάθια και το έβαλαν γύρω στο κεφάλι του, ως στέμμα τάχα βασιλικόν.
Και ήρχισαν να τον χαιρετούν ειρωνικά και να του λέγουν· “χαίρε, ο βασιλεύς των Ιουδαίων.»
Τὸ κατὰ Μᾶρκον Εὐαγγέλιον, Κεφ. 15:16-18
Το Paliurus spina-christi είναι φυλλοβόλος θάμνος ύψους 2-3 μέτρων με φλοιό σταχτόχρωμο και κίτρινα μικρά άνθη που βγαίνουν πολλά μαζί στις μασχάλες των φύλλων. Τα φύλλα του είναι σχετικά μικρά, αυγοειδή, και στη βάση τους έχουν δυο μυτερά αγκάθια, τα οποία σκαλώνουν σαν αγκίστρια με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η αφαίρεσή τους από το δέρμα και τα ρούχα.
Φύεται στις Μεσογειακές χώρες, συμπεριλαμβάνοντας και την Ελλάδα, σε περιοχές σχετικά χαμηλού υψομέτρου, όπως και ημιορεινές.
Οι σύγχρονες έρευνες επιβεβαιώνουν, ότι το Ακάνθινο στεφάνι του Σωτήρας ήταν φτιαγμένο από το Paliurus spina-christi, επειδή, πρώτων, ανθίζει την εποχή της Σταύρωσης του Χρηστού και φυτρώνει παντού στην περιοχή της Ιερουσαλήμ. Δεύτερων, θεωρείται, ότι τα μπόλικα κίτρινα λουλούδια του φυτού συμπίπτουν με την αντίληψη των Ρωμαίων να στεφθεί ο αυτοκράτορας με ένα στεφάνι λουλουδιών, καθώς και, σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, το στεφάνι του Σωτήρα παλιά απεικονιζόταν στις εικόνες με φυτικό μοτίβο σε χρυσή απόχρωση. Και, τέλος, κατά των ερευνών της Σινδόνης του Τορίνο (Ιερά Σινδόνη) αποκαλύφθηκαν πολλά σπόρια της γύρης αυτού του φυτού.
Το Ακάνθινο στεφάνι αποτελεί τεμάχιο από τα Άχραντα Πάθη του Χριστού, μαζί με το Τίμιο ξύλο, τη Χλαμύδα, τον Κάλαμο, τον Σπόγγο και τα Καρφιά.
Σήμερα στην Ελλάδα τεμάχια Τίμιου ξύλου, Ακάνθινου στεφάνου, Χλαμύδας και λίθων από τον Πανάγιο τάφο φυλάσσονται μέσα σε υστεροβυζαντινό κιβώτιο στην Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Αιγιαλείας (Πελοπόννησος). Είναι δώρο των Θωμά και Δημήτριου Παλαιολόγων στον κτήτορα της μονής – τον ανιψιό τους, Όσιο Λεόντιο.
Ο Όσιος Λεόντιος (1377-1452) γεννήθηκε στη Μονεμβασιά. Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια. Ήταν γιος του Ανδρέα Μαμωνά, δούκα της Μονεμβασίας, και της Θεοδώρας Παλαιολογίνης – κόρης του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Δ’ Παλαιολόγου.
