Ο πολιτισμός δεν ταυτίζεται και δεν εξαντλείται στο «φολκλόρ». Δηλαδή, στην εμπορικά εκμεταλλεύσιμη εκδοχή κάποιας λαϊκής παράδοσης. Έχει βαθύτατες ρίζες που σχηματίζουν και επηρεάζουν τη νοοτροπία ενός λαού, την ιεραρχία αξιών και αναγκών βάσει των οποίων συγκροτεί τις οργανωτικές δομές του, τις κοινές αντιλήψεις, καθώς και αναζητήσεις του.
Η στήλη “Ελλήνων Κοινότητες” της εφημερίδας ΑΡΙΣΤΕΙΑ θα επιχειρεί να παρέχει στον αναγνώστη τα ερείσματα (και τα εναύσματα) να προβληματιστεί για επίκαιρα θέματα, που αφορούν στον ελληνικό πολιτισμό. Διευρύνοντας το οπτικό μας πεδίο, θα εξετάζουμε προκλήσεις και ζητήματα που εμφανίζονται στο χώρο του ευρύτερου Ελληνισμού, δηλαδή στις κοινότητες των Ελλήνων ανά τον κόσμο και τη σχέση τους με τον ελλαδικό χώρο.
Για την ομογένεια της Αμερικής (ίσως το πολυπληθέστερο και πλέον οικονομικά εύρωστο τμήμα της ελληνικής διασποράς), το χρονίζων πρόβλημα της ελληνικής παιδείας και η κρίση, η οποία ξέσπασε στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής κατά το καλοκαίρι του 2017 προσφέρουν άμεση «τροφή για σκέψη», αλλά και στοιχεία για μελέτη που μπορεί να επηρεάσουν τις οργανωτικές πολιτικές και τάσεις στο απώτερο μέλλον.
Εδώ και μια δεκαετία, το προπύργιο της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, η Νέα Υόρκη, βιώνει το κλείσιμο των πάλαι ποτέ διαλαμψάντων ημερησίων σχολείων των κατά τόπους κοινοτήτων της. Από το 2008, ο αριθμός των εκπαιδευτηρίων αυτών (δημοτικών και γυμνασίων), μειώθηκε κατά το ήμισυ, ενώ πολλά από τα εναπομείναντα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στις εγγραφές και κατ’ επέκταση στα οικονομικά τους.
Νωρίτερα, το 2001, μειώθηκε – επίσης – ο αριθμός των ελληνοαμερικανικών λυκείων στις ΗΠΑ κατά το ήμισυ, αφήνοντας το ένα και μοναδικό στην Αστόρια ως κόρην οφθαλμού. Στη δίνη των εξελίξεων αυτών που μοιάζουν να παίρνουν φαινόμενο ντόμινο, τα βλέμματα στρέφονται άμεσα στις αντιδράσεις των «βουληφόρων ανδρών» και των επισήμων φορέων ή στις πρωτοβουλίες, οι οποίες ασκήθηκαν από «μη αρμοδίους» οργανισμούς. Η σχεδόν παντελής απουσία αυτών δεν προκαλεί μόνον δυσθυμία, αλλά και προβληματισμό για το τι φταίει και το χαρακτηριστικό ελληνικό δαιμόνιο (αν υπάρχει), βιώνει μια τέτοια κακοδαιμονία.
Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής είναι πλέον αντιμέτωπη με διοικητική και οικονομική κρίση. Από τις αρχές Ιουλίου, αδυνατεί να εκλέξει νέο Μητροπολίτη Σικάγου (στην επισκοπή που φημίζεται ως η πλέον προικισμένη της Αρχιεπισκοπής) λόγω της λειψανδρίας που διαπιστώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Επίσης, στα τέλη Αυγούστου αποκαλύφθηκε επισήμως και η ύπαρξη ελλείμματος $8,5 εκατομμυρίων στο φετινό προϋπολογισμό της Αρχιεπισκοπής, τα λειτουργικά έξοδα της οποίας ανέρχονται στα $30 εκατομμύρια.
Τα ανησυχητικά αυτά φαινόμενα δεν είναι άσχετα με την απαξίωση που βιώνει η ελληνική παιδεία στην Αμερική. Παραδοσιακά, τόσο στην Ελλάδα και ειδικά στην διασπορά, λειτουργούσαν τα σχολεία ως συγκοινωνούντα δοχεία με τις κατά τόπους ενορίες ή ενοριακές κοινότητες, όπως λέγονται στην Αμερική. Φαίνεται, όμως, ότι το μοντέλο αυτό εγκαταλείφθηκε σταδιακά από το επιτελείο της τοπικής Εκκλησίας της Αμερικής.
Ανάγκη Πρωτοβουλιών για τα Ελληνικά Σχολεία των ΗΠΑ
Στην ουσία, το πρόβλημα πηγάζει από το γεγονός ότι ποτέ δεν εκπονήθηκε μια ολοκληρωμένη κοινή στρατηγική για την ανάπτυξη των ελληνικών σχολείων στις ΗΠΑ. Πλέον, όμως, η όποια (ψευδ)αίσθηση προστασίας που υποτίθεται ότι απολάμβανε η ελληνική παιδεία από το θεσμό της Εκκλησίας διαψεύστηκε πλήρως από τις αρχές του 21ου αιώνα.
Ουδεμία παρέμβαση εκ μέρους της ιεραρχίας για την ανάσχεση του φαινόμενου της αναστολής της λειτουργίας των σχολείων και της εκμίσθωσής τους για τεράστια οικονομικά οφέλη από τις κατά τόπους κοινότητες υπήρξε. Δε δημιουργήθηκε καν ταμείο από μέρος των μισθωμάτων αυτών, που εισπράττονται για να ενισχυθούν τα υπόλοιπα σχολεία, τα οποία συνεχίζουν το δύσκολο αγώνα επιβίωσης.
Τοιουτοτρόπως, διοικητικά κανείς δεν τιμωρήθηκε με δυσμενή μετάθεση για την έλλειψη σχεδιασμού διάσωσης των σχολείων, ενώ οι διοικητές των κοινοτήτων δεν επιφορτίστηκαν με την εκπόνηση σχεδίου για την επαναλειτουργία των σχολείων που τους εμπιστεύθηκαν. Επικοινωνιακά, δεν υπήρξε έστω και μία επίσημη ανακοίνωση για το φαινόμενο, πόσο δε μάλλον την οργάνωση ημερίδων και άλλων πρωτοβουλιών για να συζητηθεί το πρόβλημα σε πανομογενειακό επίπεδο.
Σύμφωνα με ομογενειακούς παράγοντες, «οι άνεμοι που «θερίζει» η ηγεσία της Αρχιεπισκοπής δε θα έπρεπε να προξενούν έκπληξη σε κανέναν, διότι αγνοήθηκε με συστηματική αμέλεια η τόσο αναγκαία σπορά και καλλιέργεια της παιδείας».
Η θυσία της ελληνικής παιδείας χάριν της εξεύρεσης πόρων από την εκμίσθωση των κλειστών σχολικών κτιρίων αποτελεί ένα σύγχρονο και πολύπλοκο δισεπίλυτο πρόβλημα. Εξάλλου, το εισόδημα αυτό, που αγγίζει τις δεκάδες χιλιάδες δολαρίων τον μήνα θα πρέπει να επενδύεται ξανά στην παιδεία. Οι δε συνεχώς αυξανόμενες μηνιαίες συνεισφορές των κοινοτήτων στον ολοένα και μεγαλύτερο προϋπολογισμό της Αρχιεπισκοπής προφανώς δεν πιάνουν τόπο.
Θα πρέπει να εξευρεθούν λύσεις σε ότι αφορά στην αναζήτηση χρημάτων για αμφιλεγόμενα προγράμματα ή την υποστήριξη της «τρυφηλής ζωής» κάποιων κοινοτικών παραγόντων και για τον ολοένα αυξανόμενο προϋπολογισμό της Αρχιεπισκοπής. Θα μπορέσει, άραγε, να βρεθεί λύση, που να ανατρέψει τη νομοτέλεια του αρχαίου τραγικού κύκλου, που φύτεψαν όσοι ψάχνουν για ανίδρωτο χρυσό; Γι’ αυτό το λόγο κι όπως αναφέρει ο Αισχύλος ενδέχεται να εξελιχθεί η κατάσταση πιθανότατα σε «πάγκλαυτον θέρος». Θα αναμένουμε με πολύ ενδιαφέρον τις πρωτοβουλίες της Αρχιεπισκοπής προς αλλαγή της κατάστασης.
Originally posted 2017-11-05 07:55:56.
