Η Μεγάλη Εβδομάδα και το Άγιο Πάσχα αποτελούν την μεγαλύτερη συλλογική συγκέντρωση του Ελληνισμού και φανέρωση του «Έλληνος τρόπου». Ειδικά στην Διασπορά, όπου η Εκκλησία αποτελεί κεντρικό άξονα στην ζωή των περισσοτέρων οργανωμένων ελληνικών κοινοτήτων, οι λατρευτικές αυτές συνάξεις και εορτασμοί συνιστούν ένα είδος ειδοποιού διαφοράς. Ολόκληρη η γειτονιά γνωρίζει ότι οι Έλληνες γιορτάζουν το Πάσχα από τις μοναδικές ιερές ακολουθίες που τελούμε, μέχρι τον ιδιαίτερο τρόπο που διασκεδάζουμε. Ακόμη και όταν η Λαμπρή εορτάζεται σε διαφορετική Κυριακή από το Πάσχα των Δυτικών, όπως συμβαίνει συνήθως, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και η δυναμική που συνοδεύει την γιορτή αυτή της χαρίζουν την δική της ξεχωριστή υπόσταση στις όπου γης μητροπόλεις που φιλοξενούν ελληνικές παροικίες.

Μετά το Πάσχα, η αμέσως επόμενη μεγαλύτερη συλλογική σύναξη του Ελληνισμού της Διασποράς εντοπίζεται στις εκδηλώσεις προς τιμήν της ελληνική Παλιγγενεσίας, που συνήθως αποκορυφώνονται με την ετήσια παρέλαση για την ελληνική ανεξαρτησία. Οι εκδηλώσεις αυτές αναγνωρίζονται και τιμώνται από τοπικές, πολιτειακές και ομοσπονδιακές αρχές, με κορυφαίο γεγονός την ετήσια δεξίωση που διοργανώνεται στον Λευκό Οίκο προς τιμήν της 25ης Μαρτίου. Πραγμοτοποιούνται συμπόσια, όπου παρίστανται σημαίνοντα δημόσια πρόσωπα, ενώ κλείνονται κεντρικοί δρόμοι μεγάλων μητροπόλεων, για να παρελάσουν οι Έλληνες, ντυμένοι με παραδοσιακές στολές, κρατώντας την γαλανόλευκη. Οι εκδηλώσεις αυτές καλύπονται εν μέρει και από τα κατά τόπους συστημικά ΜΜΕ.

Η εποχή της πληροφόρησης απαιτεί περισσότερο συντονισμό

Επομένως, φαντάζει λογικό ότι στην «εποχή της πληροφορίας» την οποία διανύουμε, όπου δίνεται τόση σημασία σε βίντεο, εικόνες και μηνύματα που αναρτώνται και διαμοιράζονται στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, ο συντονισμός να αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Όμως, ο οργανωμένος Ελληνισμός μοιάζει να υστερεί στο πεδίο αυτό, καθώς η Ομογένεια παρουσιάζει ακόμη αρκετές αναχρονιστικές πρακτικές όσον αφορά στον τομέα της διοίκησης. Το γεγονός αυτό γεννά κάποια ανησυχία, ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψιν την προστιθέμενη αξία που μεγάλες εκδηλώσεις όπως αυτές για την επέτειο της ελληνικής Παλιγγενεσίας θα μπορούσαν να προσφέρουν.

Φέτος, οι περισσότερες ελληνικές κοινότητες ανά τις ΗΠΑ προγραμμάτισαν τις παρελάσεις τους μέσα σε διάστημα περίπου πέντε εβδομάδων, από 19 Μαρτίου έως 30 Απριλίου. Η «πόλη των σφουγγαράδων» στο Τάρπον Σπρινγκς της Φλόριδας, έκανε την αρχή, με το Σικάγο να ακολουθεί με την δική του παρέλαση την Κυριακή 26 Μαρτίου. Στην συνέχεια, η Φιλαδέλφεια διοργάνωσε την δική της παρέλαση μία εβδομάδα μετά, ενώ η Νέα Υόρκη και η Βοστώνη κλείνουν τον κύκλο των εκδηλώσεων στο τέλος του Απριλίου. Τα πράγματα είναι πιο συμμαζεμένα από πέρυσι, όταν εσωτερικά προβλήματα υποχρέωσαν τους διοργανωτές της Παρέλασης στην Νέα Υόρκη να την προγραμματίσουν τον Ιούνιο, σχεδόν τρεις μήνες μετά την παρέλευση της εθνικής εορτής!

Οι απόψεις περί της ιδανικής ημερομηνίας τέλεσης της παρέλασης σε πολλές πόλεις που βρίσκονται στον βορρά των ΗΠΑ διίστανται, με κάποιους να προτιμούν να εορτάζουν ετεροχρονισμένα, περιμένοντας να φτιάξει ο καιρός. Το επιχείρημα αυτό, όμως, αναιρείται λόγω της γενικής αστάθειας της άνοιξης και του ευμετάβλητου του καιρού, καθώς η θερμοκρασίες αυξομειώνονται αισθητά μέχρι τα μέσα Μαΐου, ενώ υπάρχουν και συχνές βροχοπτώσεις. Στον Καναδά πάντως, οι δύο μεγαλύτερες πόλεις και μητροπόλεις του εκεί Ελληνισμού, το Τορόντο και το Μόντρεαλ, διοργάνωσαν φέτος τις παρελάσεις τους στις 26 Μαρτίου.

Μετατρέποντας τις εθνικές εκδηλώσεις σε πολλαπλασιαστές ισχύος

Μπορεί ο καθορισμός της ημερομηνίας διεξαγωγής να μην είναι ο μοναδικός παράγοντας που οφείλει να απασχολήσει τις διοργανώτριες αρχές, όμως, εξ απόψεως συγχρονισμού, έχει  νόημα να συζητήσουν τουλάχιστον οι κατά τόπους διοργανωτές ένα κοινό ημερολόγιο εκδηλώσεων. Σχετικά με θέματα προβολής και δημοσιότητας, αξίζει να μελετηθεί εάν μια περισσότερο ενωμένη και ενιαία δημόσια εκδήλωση ελληνικής υπερηφάνειας σε παναμερικανικό επίπεδο θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγαλύτερο αντίκτυπο. Για παράδειγμα, αν σχεδιαζόταν προσεκτικά και καθιερωνόταν ως γενική πρακτική, μια συντονισμένη πανομογενειακή δράση θα μπορούσε ίσως να ανοίξει τον δρόμο για μια πιο στοχευμένη προώθηση της Ελληνισμού σε μεγαλύτερης κλίμακας θεσμούς (π.χ. μια «ελληνική εβδομάδα», όπου εορτάζονται η ελληνική γλώσσα και η ιστορία, επιφανείς Ομογενείς, οι στρατηγικές σχέσεις Ελλάδος-ΗΠΑ, κτλ.). Οι Ιρλανδοί των ΗΠΑ έχουν καταφέρει κάτι ανάλογο, προγραμματίζοντας όλες τις εκδηλώσεις τους γύρω από την εορτή του Αγίου Πατρικίου στα μέσα Μαρτίου (ασχέτως καιρικών συνθηκών), ενώ πιο πρόσφατα, βλέπουμε να προωθείται με επιτυχία ο ασιατικός πολιτισμός διαμέσου των εκδηλώσεων για την κινεζική πρωτοχρονιά. Επίσης, υπάρχουν και άλλες εθνικές και φυλετικές κοινότητες που κατόρθωσαν να επιβάλουν τον εορτασμό της κληρονομιάς και της πολιτιστικής συνεισφοράς τους για ακόμη μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα (οι Λατινοαμερικανοί γιορτάζουν από μέσα Σεπτεμβρίου έως μέσα Οκτωβρίου, ενώ ο Φεβρουάριος έχει οριστεί ως ο μήνας που τιμάται η αφροαμερικανική ιστορία).

Θα ήλπιζε κανείς ότι οι ηγέτες της Ομογένειες και οι διοργανώτριες αρχές υπεύθυνες για τις εκδηλώσεις προς τιμήν της 25η Μαρτίου θα έθεταν παρόμοιους υψηλούς στόχους και θα σχεδίαζαν τουλάχιστον έναν οδικό χάρτη για το πώς θα πετύχουν τους στόχους αυτούς. Πολλές φορές, όμως, εστιάζοντας στα θέματα γύρω από τα οποία ξεσπούν εσωτερικές διαμάχες (π.χ. οι προτεινόμενες αλλαγές στο συνταγμάτιο της Αρχιεπισκοπής Αμερικής ή παιγνίδια εξουσίας που διαδραματίζονται μέσα στους οργανωμένους συλλόγους), δημιουργείται μια αμφιβολία ως προς τις προθέσεις και την επιτελική σκέψη της ηγεσίας. Οι διαμάχες μπορεί να αποβαίνουν εποικοδομητικές όταν οι άνθρωποι διαφωνούν για αξίες και ιδέες που ξεπερνούν τις προσωπικές φιλοδοξίες και συμφέροντά τους. Διαφορετικά, η διχόνοια που δημιουργείται καθίσταται εκφυλιστική και εμποδίζει την επίτευξη οποιασδήποτε προόδου.

Στα επόμενα χρόνια, ας ελπίσουμε ότι θα πραγματοποιηθεί σε ευρύτερο επίπεδο ο απαραίτητος διάλογος και σχεδιασμός ώστε να αναβαθμιστούν οι εκδηλώσεις και οι παρελάσεις για την ελληνική Παλιγγενεσία και να αποκτήσουν χαρακτήρα πολλαπλασιαστή ισχύος που μπορεί να αυξήσει την επιρροή και τον αντίκτυπο της Ομογένειας μέσα στην αμερικανική κοινωνία. Ειδάλλως, οι παρελάσεις θα χάσουν την δυναμική τους και κάποια στιγμή θα διαλυθούν, παραχωρώντας την θέση τους ως δεύτερη τη τάξει σημαντικότερη συλλογική δραστηριότητα του απόδημου Ελληνισμού στα ελληνικά φεστιβάλ. Αυτό όμως θίγει άλλο ένα θέμα που χρήζει σοβαρού επανασχεδιασμού για να μεγιστοποιηθεί η προοπτική του στον 21ο αιώνα.

Written by

Χριστόφορος ΤΡΙΠΟΥΛΑΣ

Ο Χριστόφορος Τριπουλάς είναι πανεπιστημιακός και διδάσκει μαθήματα ρητορικής και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ασχολείται με την μετάφραση και την επιφυλλιδογραφία και είναι συντάκτης στην εφημερίδα Αριστεία.