Οι εξελίξεις στην διεθνή σκηνή τρέχουν με φοβερή ταχύτητα, την ώρα που η νέα ελληνική κυβέρνηση, λίγο-πολύ όπως οι προηγούμενες, αγωνίζεται να «βγάλει τους αριθμούς» και να εφαρμόσει με συνέπεια ένα αυτοκαταστροφικό και εν πολλοίς παράλογο πρόγραμμα που έχει επιβληθεί από τους ξένους δανειστές, με πρώτη προτεραιότητα την διασφάλιση των δικών τους συμφερόντων. Υπό αυτό το πρίσμα, όσο πρυτανεύει ο νόμος της επικράτησης του ισχυροτέρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η εγκαθίδρυση ενός Δ΄ Ράιχ εκ μέρους της Γερμανίας μέσω της απροκάλυπτης οικονομικής κατοχής, οι εναλλαγή εθνικών κυβερνήσεων δεν μπορεί να θεραπεύσει το ουσιαστικό πρόβλημα.

Σαφώς, η εικόνα του νέου πρωθυπουργού, με την εντυπωσιακή γλωσσομάθειά του και την πολιτική ευπρέπεια που εκπέμπει αυτός και το επιτελείο του, επιτρέπουν τον σχηματισμό μιας καλύτερης εικόνας για την ελληνική κυβέρνηση και ενδεχομένως μπορούν να βελτιώσουν τις διμερείς σχέσεις της Ελλάδος με άλλα κράτη, όμως θα εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτηματικά γύρω από τα συμφέροντα που οι σχέσεις αυτές θα εκπροσωπούν και προωθούν.

grecobooks-6

Η ελλαδική αφασία ενώπιον της ευρωπαϊκής κρίσης

Το πρόβλημα με την Ευρώπη δεν εξαντλείται στον άθλιο οικονομικό στραγγαλισμό της Ελλάδος. Η εμμονή της Μ. Βρετανίας για ένα Brexit, ο καλπάζων ευρωσκεπτικισμός στην μετριoπαθή Ιταλία και Γαλλία, και ο συνασπισμός φυγόκεντρων δυνάμεων στον βορρά δίνουν την εικόνα ενός ευρωπαϊκού οικοδομήματος που καταρρέει. Το γεγονός ότι η Ελλάδα, εν πολλοίς, επαναλαμβάνει τα ίδια χιλιοειπωμένα ευχόλογα από την εγκαθίδρυση του ΟΝΕ και εντεύθεν φανερώνει την εγγενή αμηχανία και έλλειψη μιας βαθύτερης στρατηγικής, η οποία να χαρακτηρίζεται από ευελιξία και να επεξεργάζεται τα δεδομένα, επιτρέποντάς την να κινείται ανάλογα με το εθνικό συμφέρον και να διαμορφώνει τις κατάλληλες προοπτικές.

Τα φαινόμενα αποσύνθεσης που λαμβάνουν χώρα σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα προμηνύουν κακές εξελίξεις, πλην όμως η επίσημη πολιτική της Ελλάδας πιθανόν να αλλάξει μόνο κατόπιν άνωθεν εντολών, οι οποίες θα προέρχονται εκτός συνόρων. Άρα, εάν δεχθούμε ότι η εκάστοτε κυβέρνηση θα βρίσκεται μονίμως πίσω από τις εξελίξεις όσο υπάρχει ο σημερινός καταμερισμός ισχύος, οφείλουμε να στρέψουμε την προσοχή μας στο πεδίο της τοπικής αυτοδιοίκησης για να εντοπίσουμε κάποια ελπιδοφόρα σημάδια στον ορίζοντα και να αλλάξουμε τα πράγματα προς το καλύτερο «από τα κάτω προς τα πάνω».

Τοπική αυτοδιοίκηση: Ο πολιτικός πυρήνας της Ευρώπης

Άλλωστε, το παραδοσιακό και φυσιολογικό διοικητικό σχήμα που ταυτίζεται με τον διαχρονικό Ελληνισμό βασιζόταν στην τοπική κοινότητα. Το μικρό και ευέλικτο αυτό σχήμα άφηνε να αναδειχθούν και αξιοποιηθούν καλύτερα τα στοιχεία εκείνα που βρισκόταν πιο ψηλά στην ιεραρχία αξιών του Ελληνισμού και διαμορφωνόταν από την πολιτισμική εντοπιότητα. Επίσης, οι προσωπικές σχέσεις και η δυνατότητα εκάστου πολιτευομένου να ασκήσει τα καθήκοντά του στο μέτρο των δυνατοτήτων του επέτρεπαν την διεξαγωγή συμπερασμάτων από την τοπική κοινωνία βάσει της εμπειρικής γνώσης και όχι των κομματικών παρωπίδων.

Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές, είδαμε να αποδοκιμάζονται κομματικοί υποψήφιοι ή να προκρίνονται «αντάρτες» – πράγμα πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί σε βουλευτικές εκλογές – επειδή οι ψηφοφόροι μπόρεσαν και παραμέρισαν τυχόν ιδεοληψίες, ψήφισαν πρόσωπα και όχι κομματικές ετικέτες και έδρασαν με γνώμονα το καλό της μικρής κοινότητας στην οποία ανήκουν. Το εν λόγω κατόρθωμα αποτελεί πραγματικό επίτευγμα – περίπου «άθλο» – για την κοινωνία μας, η οποία έχει υποστεί τεράστια διαχρονική ζημιά από την κομματοκρατία, αλλά παραμένει ευάλωτη σε αυτήν.

Η υπέρβαση δεν τελειώνει όμως με τις επιλογές των ψηφοφόρων την ημέρα της κάλπης. Την δυναμική αυτή καλούνται να συνεχίσουν και να ενδυναμώσουν οι αξιωματούχοι των ΟΤΑ, ίσως στην πιο γνήσια και ελεύθερη δημοκρατική έκφανση του σημερινού πολιτεύματός μας. Στις τοπικές κοινωνίες και παραδοσιακές κοινότητές μας, υπάρχει ακόμη η δυνατότητα να δρά ο Ελληνισμός ως πολιτισμική πρόταση, ως άθλημα προσωπικών και κοινωνικών σχέσεων, ως ξεχωριστή ιεραρχία αξιών που συνδιαλέγεται με την οικουμένη. Μέσα από το μικρό αυτό κοινοτικό σχήμα, μπορεί ίσως να ανακαλυφθούν ψήγματα της έκτακτης εκείνης αυτοδιοικητικής ικανότητας που επέτρεψαν στον λαό μας να επιβιώσει μέσα από φοβερές αντιξοότητες, να αμυνθεί έναντι κατοχικών δυνάμεων και ενίοτε να ευδοκιμήσει παρά την ποσοτική υπεροχή των ανταγωνιστών.

Βιώνοντας ξανά την πολιτική ως «άθλο»

Έστω και σήμερα, μέσα σε μια ΕΕ που κυνικά ευνοεί την εκμετάλλευση των αδυνάμων μελών της από τα ισχυρότερα κράτη-μέλη, που έχει εξελιχθεί απροκάλυπτα σε όργανο επικυριαρχίας και ηγεμονισμού της Γερμανίας, που αφήνει τα σύνορά της ευάλωτα στις στρατιωτικές και γεωπολιτικές πιέσεις που ασκούν τρίτες χώρες (π.χ. Τουρκία), που καταργεί την στοιχειώδη έννοια της εθνικής ανεξαρτησίας μέσα από την διατήρηση καθεστώτος χρεοδουλοπαροικίας, που ομολογεί ανερυθρίαστα ότι εφαρμόζει κριτήρια των δύο μέτρων και των δύο σταθμών (σύγκρινε κατοχικό δάνειο και μνημονιακά δάνεια), υπάρχει χώρος να αναπτυχθούν κοινωνικά ωφέλιμες (άρα εθνικά συμφέρουσες) πολιτικές. Υπάρχει η δυνατότητα να πρωτοτυπήσουν τα διοικητικά σχήματα, να ξεπεράσουν αγκυλώσεις του παρελθόντος, να ασκήσουν κοινωνικές πιέσεις στην κεντρική κυβέρνηση (π.χ. απόρριψη συνθήκης των Πρεσπών), να ενισχύσουν λαϊκά κινήματα, να πρωταγωνιστήσουν σε τομές, μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που, μέσα από την επιτυχή τοπική εφαρμογή τους, μπορεί να καταστούν παράδειγμα και πυξίδα για πανελλαδικές μεταρρυθμίσεις.

Ο άθλος αυτός μπορεί να πραγματοποιηθεί στο παραδοσιακό στάδιο της κοινοτικής αυτοδιοίκησης και η πολιτική μπορεί να ξαναγνωρίσει την μεταφυσική της ιδιότητα. Στο πλαίσιο ενός παγκοσμίου μοντέλου «περιορισμένης εθνικής ανεξαρτησίας» των αδυνάμων κρατών, οι σημερινές επαναστάσεις και τα ελεύθερα σκιρτήματα αυτονομίας μπορεί να πυροδοτηθούν πρωταρχικά σε τοπικό επίπεδο.

Αυτή την εβδομάδα, ορκίζονται οι νέοι αιρετοί αντιπρόσωποι των ΟΤΑ. Ας τους ευχηθούμε καλή επιτυχία στο βαρυσήμαντο έργο τους, το οποίο κρύβει πολλές ανεκμετάλλευτες έως σήμερα δυνατότητες και είναι τουλάχιστον ισάξιο, εάν όχι σπουδαιότερο από αυτό της κεντρικής διακυβέρνησης.

Originally posted 2019-08-28 01:27:24.

Written by

Χριστόφορος ΤΡΙΠΟΥΛΑΣ

Ο Χριστόφορος Τριπουλάς είναι πανεπιστημιακός και διδάσκει μαθήματα ρητορικής και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ασχολείται με την μετάφραση και την επιφυλλιδογραφία και είναι συντάκτης στην εφημερίδα Αριστεία.