Έχει λίγο καιρό που οι Ουκρανοί μπορούν να μετακινούνται εντός ζώνης Σένγκεν χωρίς βίζα. Αυτό είναι ό,τι πιο χειροπιαστό τους έχει συμβεί που να λέει κάτι για το τί έστι “Ευρώπη”. Ως το 2014, είχαν ένα άλλο καθεστώς, που στρεφόταν στρατηγικά προς την Ρωσία και συνέχιζε υπό τις νέες συνθήκες την πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουκρανίας.
Οι προ-ενταξιακές διαπραγματεύσεις έλαβαν νέα δυναμική με την ανάρρηση του κυρίου Πέτρο Ποροσένκο στην ηγεσία της Ουκρανίας. Ο Ουκρανός πολιτικός ηγέτης οικοδομεί με μεγάλο κόπο έναν βιώσιμο δρόμο προσαρμογής της ουκρανικής οικονομίας στην διεθνή, ανοικτή αγορά του ανταγωνισμού και του παγκόσμιου καταμερισμού. Η προσαρμογή έχει παράπλευρες απώλειες στην κοινωνία, ιδίως με την μετανάστευση, την ανεργία και την φτώχεια. Τι θα γίνει αν αποκρατικοποιηθούν οι μεγάλες δημόσιες επιχειρήσεις-απολιθώματα της Ουκρανίας;
Μεσολάβησε κι ένα άγριο διάστημα εσωτερικών αιματηρών συγκρούσεων, στις οποίες εκπροσωπήθηκαν με ανεπίσημες δυνάμεις τόσο η Ρωσία, όσο και μεγάλες δυνάμεις της Δύσης. Η Κριμαία έχει χωριστεί από την Ουκρανία και αυτό είναι το επιστέγασμα μιας πολύνεκρης διένεξης που κόντεψε να οδηγήσει σε διεθνή πόλεμο. Τραβούν την Ουκρανία από δώ και την δελεάζουν από κει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει το νέο πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο. Οι ΗΠΑ εγγυόνται στρατιωτικά. Απ’ την άλλη, η ενιαία αγορά που έχει φτιάξει η Ρωσία με χώρες δορυφόρους της δημιουργεί ήδη πολλά παράπονα από όσους την βλέπουν ως όμοια συνέχεια του εκμεταλλευτικού καθεστώτος που είχαν επιβάλλει οι Ρώσοι κομμουνιστές με την ΕΣΣΔ και την ΚΟΜΕΚΟΝ. Βέβαια, προσφέρει φθηνές πιστώσεις σε αέριο. Και είναι δίπλα, από στρατιωτικής άποψης.
Όμως οι Ευρωπαίοι έχουν ευθύνη να μην γίνει η Ουκρανία μια δεύτερη Συρία.
Βρίσκομαι στο Κίεβο ως Εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την μεταφορά τεχνογνωσίας και την προσφορά τεχνικής αρωγής. Θα μιλήσω εδώ ως Ευρωπαίος πολίτης, όπως κάνω πάντα: χωρίς ωραιοποιήσεις και γκρίζους φιλολογισμούς για να λειανθεί η οξεία αλήθεια. Άλλωστε, η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ηγετών της θα δικαιωθεί μόνον αν επιβιώσει και θα την συμμεριστεί ο κόσμος μόνον αν είναι ειλικρινής.
Η Ευρώπη προσφέρει στην Ουκρανία μια προοπτική σύντονων συζητήσεων, χρηματοδότηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και αξιόλογη τεχνική βοήθεια για να αναδεχθούν οι Ουκρανοί το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Μεγάλο αγκάθι: η διαφθορά και η παρασιτική διατήρηση του πάλαι ποτέ κραταιού (;) δημόσιου επιχειρηματικού τομέα. Ουκρανία, Μολδαβία και Γεωργία είναι κομβικής σημασίας εταίροι για την Ρωσία. Πρώτα από στρατιωτική άποψη. Κατόπιν οικονομικά. Δεν αποτελούν όμως ξεκάθαρα εκπεφρασμένο πεδίο διεύρυνσης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης δεν θέλουν την απόλυτη ρήξη με την Ρωσία: οι εμπορικοί τους δεσμοί δεν επιτρέπουν τόσο επιθετικές ενέργειες στην περιφέρεια της “αρκούδας του βορρά”. Έτσι, οι Ευρωπαίοι δεν ορίζουν καθαρά το χρονοδιάγραμμα και την ευκταία κατάληξη: την πολυπόθητη ένταξη.
Λίγο οι προνομιακές χρηματοδοτήσεις από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, λίγο η εξασφάλιση σοβαρής βοήθειας για τον χρηματοπιστωτικό τομέα που ασφυκτιά και βέβαια η μαύρη εμπειρία των ανθρώπων για το τί σημαίνει κομμουνισμός, ανελευθερία και απαξία, ωθούν την υψηλή γραφειοκρατία και τους μορφωμένους πολίτες περισσότερο προς την δύση και την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως οι άνθρωποι είναι φοβισμένοι και δεν ξέρουν τί τους περιμένει σε μια πραγματικά ανοικτή οικονομία: ποιός θα τους προστατεύσει; Τώρα κατανοούν πως η προσαρμογή σε μια ανοικτή, δημοκρατική κοινωνία και μια οικονομία χωρίς μεσολαβήσεις και αθέμιτους περιορισμούς απαιτεί γερά θεσμικά θεμέλια και πολιτική αγωγή με ρίζες.
Το δικό μου, προσωπικό μήνυμα προς τους Ουκρανούς είναι ξεκάθαρο: “Μην αφήσετε κανέναν να σας πουλήσει πόλεμο σε αντάλλαγμα για ένα προσοδοφόρο και άνετο οικονομικό μέλλον. Αν είναι να εξασφαλίσετε την πλήρη και ισότιμη εισδοχή σας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να το κάνετε όλοι μαζί ενωμένοι και αγαπημένοι, σε ειρήνη με τους γείτονές σας”.
Originally posted 2018-04-12 09:00:14.
