Έλληνες που μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες διακρίθηκαν, αρίστευσαν και δημιούργησαν συνθήκες άνετης διαβίωσης για τις οικογένειές τους, κάποτε-κάποτε και στα όρια του πλούτου. Σε ποιο χέρι άραγε φορούν τη βέρα; Στο δεξί ή στο αριστερό; Στο δεξί θέλει η ελληνορθόδοξη εκκλησία, ενώ στο αριστερό η αμερικάνικη παράδοση. Η φαινομενικά άσχετη αυτή ερώτηση είναι ενδεικτική της πολιτιστικής τους ταυτότητας, αν και δεν οδηγεί βεβαίως σε κάποιο ασφαλές συμπέρασμα. Είναι αρκετή όμως για να ταράξει τα νερά της λίμνης.
Το βότσαλο λοιπόν ερρήφθη. Ακολουθούν τώρα οι κυκλικές αναταράξεις. Μεταναστεύοντας κανείς επιθυμεί μετά την περίοδο προσαρμογής να δημιουργήσει μια σχετική τάξη στη νέα του ζωή, ώστε να μπορέσει στη συνέχεια να σταθεί στέρεα στα πόδια του. Τα βότσαλα δεν του είναι πάντα ευχάριστα. Αναμοχλεύουν ζητήματα που θεωρούνται λυμένα και αρχειοθετημένα. Ζητήματα που όσοι έχουν μεταναστεύσει ή είναι γόνοι μεταναστών στην Αμερική τα έχουν αντιμετωπίσει, ζητήματα απλά, όπως το αν θα μεταμφιέζεται κανείς δυο φορές το χρόνο, για το Halloween και για τις απόκριες, ή και συνθετότερα όπως το δίλημμα της βέρας που εμπλέκει το θέμα της χριστιανικής παράδοσης.
Πρόκειται για τη διαδικασία κατά την οποία η ελληνική ταυτότητα έρχεται αντιμέτωπη με τη νέα αμερικάνικη ταυτότητα του μετανάστη και εκεί ξεκινούν οι ζυμώσεις. Είναι ένα ευαίσθητο θέμα το οποίο, παρά τις γενικές αρχές που έχει κανείς υιοθετήσει για τη νέα του ζωή, δεν παύει να επανέρχεται κάποιες φορές απροσδόκητα. Σε λίγες μέρες φερ’ ειπείν που έρχονται οι γιορτές, πότε θα ανταλλάξει δώρα με την οικογένειά του; Θα ακολουθήσει την αμερικάνικη ευρέως διαδεδομένη παράδοση της ανταλλαγής δώρων ανήμερα τα Χριστούγεννα ή θα περιμένει να τα φέρει ο Άη Βασίλης την Πρωτοχρονιά;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια χώρα που έχει στηριχτεί και έχει στηρίξει τους μετανάστες και τα όνειρά τους, μέρος της διαδικασίας αυτής διατυπώνεται με μια λέξη για την οποία στα ελληνικά δε φαίνεται να έχει ακόμη βρεθεί δόκιμη απόδοση: acculturation. Δεν πρόκειται ούτε για αφομοίωση (assimilation) από την κυρίαρχη κουλτούρα, ούτε και περιθωριοποίηση (segregation). Βρίσκεται πιο κοντά στην έννοια της ένταξης (integration) και της πολυπολιτισμικότητας (multiculturalism). Ίσως να επικρατήσει ο όρος «επιπολιτισμός», αλλά σε οποιαδήποτε περίπτωση το νόημά της αναφέρεται σε πολιτιστική διάδραση και αλληλεπίδραση. Πρόκειται για την περίπτωση όπου ο πολιτισμός που φέρει ο μειονοτικός πληθυσμός μεταβάλλεται μεν, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί και τα πολιτιστικά του χαρακτηριστικά με σημαντικότερα τη γλώσσα, το φαγητό και τα έθιμα. Οι κυκλικές αναταράξεις που φέρει η διατήρηση αυτών των στοιχείων επηρεάζουν με τη σειρά τους και την κυρίαρχη κουλτούρα των Ηνωμένων Πολιτειών, με αποτέλεσμα η λίμνη να γίνεται ολοένα και πιο ενδιαφέρουσα και τα νερά της να μη λιμνάζουν ποτέ.
Οι αποφάσεις που λαμβάνει κανείς στα μικρά και φαινομενικά ασήμαντα πολιτιστικά διλήμματα της καθημερινότητας από βότσαλα γίνονται ψηφίδες. Το προσωπικό ψηφιδωτό τής πολιτιστικής ταυτότητας που προκύπτει είναι μοναδικό. Τόσο μοναδικό όσο και το δακτυλικό μας αποτύπωμα.
Καλά Χριστούγεννα σε όλους,
…ή μήπως «Καλές Γιορτές» που θεωρείται και πολιτικά ορθότερο;
Originally posted 2017-12-24 08:44:36.
