Τα ελληνόπουλα της ομογένειας συνήθως ξεκινούν τις ελληνικές σπουδές τους από νωρίς, συχνά από νηπιακή ηλικία και επιλέγουν να τις σταματήσουν γύρω στο τέλος του δημοτικού, καθώς νέες προτεραιότητες έχουν διαμορφωθεί στη σχολική τους ζωή. Η επιλογή των βιβλίων αποτελεί ένα βασικό ερώτημα στο οποίο καλούνται να απαντήσουν τα σχολεία ή οι δάσκαλοι που αναλαμβάνουν κατ’ οίκον διδασκαλία. Επιμέρους παράμετροι, όπως διαθεσιμότητα και κόστος των εγχειριδίων ή καταλληλότητα ως προς την χώρα και την κουλτούρα διαδραματίζουν και αυτές τον ρόλο τους στην τελική επιλογή.
Η κάθε σειρά βιβλίων διαθέτει συγκεκριμένη στοχοθεσία, όπως φέρ’ ειπείν έμφαση στην παραγωγή προφορικού λόγου ή σε πολιτιστικές πλευρές της ζωής της σύγχονης Ελλάδας ή σε βασικές επικοινωνιακές ανάγκες και ούτω το καθεξής. Πριν η οικονομική κρίση λυγίσει την Ελλάδα, το υπουργείο Παιδείας πρόσφερε δωρεάν τα βιβλία στα αναγνωρισμένα σχολεία της ομογένειας! Αυτή όμως ήταν και από τις πρώτες παροχές που ευλόγως περικόπηκαν. Έκτοτε ξεκίνησε μεγάλη συζήτηση στην ομογένεια ως προς το ποια βιβλία είναι κατάλληλα, μια συζήτηση που θα έπρεπε να παραμένει ζωντανή, καθώς έχει παρέλθει προ πολλού η εποχή του ενός και αποκλειστικού εγχειριδίου.
Υπάρχουν πολλά θέματα να τεθούν στο τραπέζι της συζήτησης, αλλά προς χάριν σαφήνειας και αποτελεσματικότητας θα επικεντρωθούμε επί του παρόντος στα εγχειρίδια που ευρέως χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία των μαθητών/σπουδαστών για τις εξετάσεις ελληνομάθειας. Οι εξετάσεις αυτές διενεργούνται ετησίως από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας που υπάγεται στο ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και παίρνουν μέρος σε αυτές παιδιά, αλλά και πολυάριθμοι ενήλικες που χρειάζονται πιστοποίηση της γνώσης τους της ελληνικής γλώσσας. Οι υποψήφιοι λαμβάνουν μέρος στις εξετάσεις για διαφορετικούς προφανώς λόγους, που κυμαίνονται από την επιθυμία σύνδεσης με την μητέρα/γιαγιά-πατρίδα και το αίσθημα υπερηφάνιας που προκύπτει από την κτήση του διπλώματος για τους ίδιους ή/και την οικογένειά τους, ως την απαλλαγή από την υποχρεωτική παρακολούθηση ξένης γλώσσας, τον εμπλουτισμό του βιογραφικού ή την ανεύρεση εργασίας.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση πρόκειται για εξετάσεις που πιστοποιούν τον βαθμό γνώσης της ελληνικής γλώσσας και οι οποίες ακολουθούν το Κοινό Ευρωπαικό Πλαίσιο Αναφοράς για τις γλώσσες (http://www.greek-language.gr/certification/node/63.html). Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας έχει εκδώσει τη σειρά βιβλίων «ΚΛΙΚ στα ελληνικά» που ακολουθούν και ανταποκρίνονται στα διάφορα επίπεδα ελληνομάθειας. Στην αγορά βεβαίως υπάρχουν πολλές ακόμη σειρές που θα μπορούσαν άριστα να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά από έναν έμπειρο εκπαιδευτικό για να προετοιμάσει τους σπουδαστές του για τις εξετάσεις και θα αναφέρουμε ενδεικτικά τα «Ελληνικά για σας», «Ελληνικά Α’, Β’», «Νέα Ελληνικά για ξένους», «Ταξίδι στην Ελλάδα», «Επικοινωνήστε ελληνικά», «Ελληνικά Τώρα», «Λοιπόν τι λες;», «Τα λέμε…Ελληνικά!», «Μαθαίνοντας ελληνικά: Ακόμα καλύτερα!», «ξεκινώντας», αλλά και η εξαιρετική εκδοτική δουλειά που έχει εκπονήσει εδώ και χρόνια το Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ του πανεπιστημίου Κρήτης, με προεξέχουσα την σειρά για παιδιά «Μαργαρίτα» (http://www.ediamme.edc.uoc.gr/diasporanew/index.php?lang=e).
Θα επιστρέψουμε στο «ΚΛΙΚ», διότι αφενός αποτελεί έκδοση του ελληνικού υπουργείου Παιδείας και αφετέρου δημιουργήθηκε από τo Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας που επιμελείται και τη διεξαγωγή των εξετάσεων ελληνομάθειας. Μελετώντας κανείς τα τεύχη του σε όλα τα επίπεδα διαπιστώνει με ικανοποίηση πως έχει γίνει ευρεία χρήση αυθεντικών κειμένων με στόχο την εκμάθηση και εξάσκηση, ακολουθώντας σε αυτό το σημείο τις τελευταίες διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της διδασκαλίας ξένων γλωσσών. Επίσης, υπάρχουν άλλοτε νήξεις και άλλοτε πιο εκτεταμένες αναφορές σε λειτουργικά στοιχεία της καθημερινής ζωής, σκιαγραφώντας αμυδρά μια εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας.
Θεωρούμε όμως ότι υπάρχει ένα σοβαρό έλλειμμα σε σχέση με τον τομέα του πολιτισμού και τις διάφορες εκφάνσεις του. Δεν υπάρχει καμία νύξη στην ελληνική πεζογραφία, ποίηση, δραματουργία, μουσική, γλυπτική, δεν αναφέρονται καν ονόματα σπουδαίων ανθρώπων των γραμμάτων, όπως ενδεικτικά οι δύο νομπελίστες ποιητές μας. Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχουν αναφορές σε βασικές πολιτιστικές εκδηλώσεις της σύγχρονης ζωής στην Ελλάδα, όπως οι εορτασμοί της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου και βεβαίως το νόημά τους. Τέλος, λείπουν συγκρίσεις ανάμεσα σε πολιτιστικές πλευρές της Ελλάδας και άλλων χωρών, για παράδειγμα ο εορτασμός των Αποκριών σε αντιπαράθεση με το αμερικάνικο Halloween ή άλλα έθιμα διαφορετικών πολιτισμών.
Κοντολογής, τα βιβλία «ΚΛΙΚ» που χρησιμοποιούνται ευρύτατα ως το μοναδικό εγχειρίδιο για την προετοιμασία μαθητών/σπουδαστών, παρουσιάζουν με επάρκεια την ελληνική γλώσσα, τη δομή, μορφολογία και σύνταξή της, αλλά αγνοούν εν πολλοίς τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Παρουσιάζουν μία Ελλάδα χωρίς παλμό, που εξαντλείται σε κανόνες γραμματικής και σε δραστηριότητες της χρήσιμης μεν, πεζής δε πραγματικότητας. Επομένως, συχνά οι σπουδαστές, που με πολύ κόπο επιτυγχάνουν την απόκτηση ανώτερων διπλωμάτων ελληνομάθειας από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, δεν έχουν ποτέ ακούσει το όνομα του Σεφέρη ή δε γνωρίζουν ευρέως διαδεδομένα έθιμα που δίνουν ιδιαίτερο στίγμα στη σύγχρονη Ελλάδα.
Βεβαίως, ζούμε στην εποχή του πολλαπλού και όχι αποκλειστικού εγχειριδίου. Πόσοι όμως διδάσκοντες τα ελληνικά στην α’ βάθμια και β’ θμια εκπαίδευση, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, έχουν (μετ)εκπαιδευτεί έτσι ώστε να είναι ικανοί να χρησιμοποιούν παραπάνω της μίας πηγής; Κατάλληλοι, ώστε να μπορούν να κάνουν έρευνα, αξιολόγηση και αξιοποίηση άλλων διαθέσιμων πηγών; Να μια άλλη παράμετρος. Ένα σημαντικό θέμα το οποίο σύντομα θα συζητήσουμε.
Originally posted 2018-03-20 20:34:39.
