Σχεδόν παράλληλα με την θετική είδηση για την έγκριση του πρώτου ελληνικού δίγλωσσουπρογράμματος διδασκαλίας σε δημόσιο σχολείο της Νέας Υόρκης, ανακοινώθηκε ηεξίσου ελπιδοφόρα είδηση ότι προχωρά η δωρεά ύψους $25 εκατομμυρίων από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Ελληνοαμερικανικό Σχολείο του Αγίου Δημητρίου στην Αστόρια. Πρόκειται για το μοναδικό 12τάξιο ελληνοαμερικανικό σχολείο στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με την ημερήσια ομογενειακή εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ», η συγκεκριμένη «επένδυση», όπως την χαρακτήρισε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Νιάρχος κ. Ανδρέας Δρακόπουλος, αποτελεί την μεγαλύτερη δωρεά που έχει γίνει ποτέ από ένα άτομο ή φορέα στην Ομογένεια. Με την δωρεά αυτή, διασφαλίζεται όχι μόνο η βιωσιμότητα του ιστορικού σχολείου, αλλά και η ανάπτυξη και μετεξέλιξή του σε εκπαιδευτήριο-πρότυπο όχι μόνο για τα ομογενειακά, αλλά και για τα αμερικανικά δεδομένα.

Το ΙΣΝ έχει δείξει την ευαισθησία και έμπρακτη στήριξή του στο ζωτικό για τονΕλληνισμό ζήτημα της παιδείας πολλές φορές και στο παρελθόν. Υπό την καθοδήγησητου κ. Δρακόπουλου, έχει ευεργετήσει αρκετά ελληνικά σχολεία της Διασποράς, σετέτοιο σημείο που διακρίθηκε και ξεχώρισε έντονα από τα υπόλοιπα φιλανθρωπικάιδρύματα. Για το ΙΣΝ, δεν χωρά η παραμικρή αμφιβολία ότι η Ελληνική Παιδεία και τα κατά τόπους ελληνικά σχολεία αποτελούν επενδυτική προτεραιότητα και ότι,μαζί με τα ευχολόγια, που μοιράζονται αφειδώλευτα από πολλούς, το ίδιο προσφέρει και απτό έργο, υπό την μορφή της οικονομικής ενίσχυσης.

Το ΙΣΝ κάνει την διαφορά στην ομογενειακή παιδεία

Η πιο πρόσφατη αυτή δωρεά του ΙΣΝ έρχεται σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για την Ελληνική Παιδεία στις ΗΠΑ. Από το 2000 και εντεύθεν, έχει, κατά γενική ομολογία, πάρει την κατιούσα. Την τελευταία δεκαετία, τα μισά ελληνικά ημερήσια σχολεία της Νέας Υόρκης, που λειτουργούσαν υπό την αιγίδα της Ι. Αρχιεπισκοπής Αμερικής και των κατά τόπους ελληνικών ενοριακών κοινοτήτων, έχουν κλείσει. Μπροστά στο φαινόμενο αυτό, η αντίδραση της Αρχιεπισκοπής ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη, χωρίς καμία διορθωτική κίνηση να παρατηρείται προς αναστολή του ανησυχητικού αυτού φαινομένου. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για τους υπόλοιπους θεσμούς της οργανωμένης Ομογένειας, που έλαμψαν δια της απουσίας των, κατά την περίοδο της κρίσης.

Παράλληλα, η Αρχιεπισκοπή αντιμετωπίζει μια σοβαρή κρίση και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με την Θεολογική Σχολή και το Κολέγιο που λειτουργούν υπό την αιγίδα της στην Βοστώνη, να περνούν μια έντονη φάση απαξίωσης. Από την άλλη, τα πράγματα εκτός εκκλησιαστικού χώρου δεν είναι πολύ καλύτερα. Υπήρξαν κάποια θετικά βήματα στην δημιουργία ελληνικών σχολείων τύπου «τσάρτερ», αλλά χωρίς κάποιο στρατηγικό συντονισμό.

Στραγητικός συντονισμός και ελληνική παιδεία

Τα σχολεία τσάρτερ αποτελούν ένα παράλληλο σύστημα σχολείων, ανταγωνιστικό των δημοσίων, που συστήνονται από οργανώσεις και ιδιωτικούς φορείς και χρηματοδοτούνται από το κράτος, αν και με λιγότερα χρήματα απ’ ότι τα δημόσια. Αν και λειτουργούν με κρατική χρηματοδότηση, δεν υπόκεινται στους ίδιους κανόνες με τα δημόσια σχολεία, μπορούν να λειτουργούν σαν αυτόνομοι, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, με δικό τους πρόγραμμα και μέθοδο διδασκαλίας, και με δασκάλους που οι ίδιοι θα επιλέγουν, διαφέρουν όμως ως προς τη λογοδοσία και αξιολόγηση που υπόκεινται, προκειμένου να συνεχιστεί η κρατική χρηματοδότηση.

Ενδεικτικά, ενώ τα ελληνικού χαρακτήρα τσάρτερ σχολεία δεν ξεπερνούν τα δεκαπέντε, με τα περισσότερα να λειτουργούν στην Φλόριδα, χάρη στο όραμα του αείμνηστου Στηβ Χριστόπουλου, που πέθανε απροσδόκητα το περασμένο καλοκαίρι, οι Τούρκοι διαθέτουν περί τα 200 σε ολόκληρη την Αμερική.

Έτσι, η επένδυση του ΙΣΝ παίρνει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, διότι αποτελεί ένα τεράστιο στοίχημα ότι μπορεί να ξεπεράσει η ελληνική παιδεία την κρίση που την μαστίζει και να αποκτήσει την σημασία που της ταιριάζει στην ομογένεια και την κοινωνία εν γένει. Εάν η «επένδυση» του ΙΣΝ πετύχει, θα έχουν δημιουργηθεί προϋποθέσεις και προσδοκίες για παράλληλες επενδύσεις στα υπόλοιπα σχολεία από άλλες φιλανθρωπικές οργανώσεις, αλλά και από την οργανωμένη ομογένεια, που πρέπει, επιτέλους, να δράσει στρατηγικά και να δημιουργήσει ένα ταμείο για την ελληνική παιδεία.

Προϋποθέσεις για την επιτυχία της επένδυσης του ΙΣΝ

Προϋπόθεσηγια την επιτυχία της πρωτοβουλίας του ΙΣΝ είναι η μετεξέλιξη του διδακτικούμοντέλου που εφαρμόζεται στα κοινοτικά σχολεία. Η στροφή προς την δίγλωσσηεκπαίδευση, που ασπάζεται εσχάτως και από το ίδιο το αμερικανικό δημόσιο,αποτελεί τον πλέον αποδοτικό τρόπο διδασκαλίας μιας δεύτερης γλώσσας. Μέχρισήμερα, τα ελληνικά κοινοτικά σχολεία δίδασκαν τα ελληνικά ουσιαστικά ως ξένηγλώσσα, αποκομμένη από τα υπόλοιπα μαθήματα της σχολικής ύλης. Η μέθοδος αυτή,που μπορεί εν μέρει να οφείλεται στον φόβο μήπως οι μαθητές βρεθούν σεμειονεκτική θέση έναντι των ομολόγων τους σε αμιγώς αμερικανικά σχολεία πουδιδάσκονται αποκλειστικά στην αγγλική γλώσσα, έχει αποδειχθεί αναχρονιστική,ενώ οι φόβοι που την συνόδευαν έχουν διαψευστεί επιστημονικά.

Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, η ομογενειακή παιδεία έχει ανάγκη από ριζικές τομές, μεταρρυθμίσεις, εκσυγχρονισμό και προ πάντων, όραμα. Ο πήχης πρέπει να τεθεί υψηλότερα και οι υπηρεσίες που προσφέρονται πρέπει να εμπνέουν τους γονείς. Μαζί με το δίγλωσσο μοντέλο, η συστηματική διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών και η εξοικείωση των μαθητών με την γλώσσα του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας αποτελούν πραγματοποιήσιμους στόχους, που δεν τόλμησαν μέχρι σήμερα να οραματιστούν τα ομογενειακά εκπαιδευτήρια της Αμερικής. Ήδη εφαρμόζονται από σχολεία εκτός ομογένειας, όπως στο Τέξας από τους Αντιοχειανούς.

Φυσικά, μέρος της επιτυχίας της πρωτοβουλίας αυτής αφορά και στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιβίωσης των δασκάλων των κοινοτικών σχολείων, οι οποίοι, κατά συντριπτική πλειοψηφία, αναγκάζονται να διατηρούν δεύτερη και τρίτη δουλειά παράλληλα με το κύριο επάγγελμά τους για να εξασφαλίσουν τον επιούσιο άρτο. Παράλληλα με την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του σχολικού προγράμματος, η μέριμνα για τις βιοτικές ανάγκες του προσωπικού των σχολείων και η δημιουργία κινήτρων για την παραμονή τους στις θέσεις τους και την διαρκή επιμόρφωσή τους αποτελεί βασικό μέρος του στοιχήματος.

Με την ιστορική δωρεά του, το ΙΣΝ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την αναγέννηση της ελληνικής παιδείας στην Αμερική. Αρκεί, όπως σε κάθε τέτοιο εγχείρημα, οι πόροι της επένδυσης να διατεθούν προς τους κατάλληλους αναπτυξιακούς σκοπούς.

Originally posted 2018-11-14 08:26:22.

Written by

Χριστόφορος ΤΡΙΠΟΥΛΑΣ

Ο Χριστόφορος Τριπουλάς είναι πανεπιστημιακός και διδάσκει μαθήματα ρητορικής και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ασχολείται με την μετάφραση και την επιφυλλιδογραφία και είναι συντάκτης στην εφημερίδα Αριστεία.