«Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν λαοί, Πάσχα, Κυρίου Πάσχα…» Ψάλλεται κατά την εορταστική αυτή περίοδο το εξαιρετικό μουσικό καλλιτέχνημα του Αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού, ο οποίος έδρεψε άνθη ευωδέστατα από τον κήπο των γραπτών των αγίων πατέρων για να εξυμνήσει την βασιλίδα και κυρία των εορτών. Μαζί με τα έξοχα τροπάρια που τιμούν την κορυφαία εορτή της Χριστιανοσύνης και του Ελληνισμού, έρχονται άλλοι δύο Ιωάννηδες, ο Ευαγγελιστής και ο Χρυσόστομος, για να διατρανώσουν το χαρμόσυνο μήνυμα και «τον λόγο τον καλό», με τον με πρώτο να μαρτυρεί ότι «ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος»…. «Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο, καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας».
Ο δε Χρυσόστομος, όπως παρατηρεί ο ανεπανάληπτος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «γλυκαίνει καὶ τρέφει τὰς ψυχὰς τῶν πιστῶν διὰ τοῦ ἀμιμήτου πανηγυρικοῦ του: <Οὐκοῦν εἰσέλθετε πάντες εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Μηδεὶς θρηνείτω πενίαν, ἐφάνη γὰρ ἡ κοινὴ βασιλεία· μηδεὶς ὀδυρέσθω πταίσματα, συγγνώμη γὰρ ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε· μηδεὶς φοβείσθω θάνατον, ἠλευθέρωσε γὰρ ἡμᾶς τοῦ Σωτῆρος ὁ θάνατος. Ἐσκύλευσε τὸν ᾍδην, ὁ κατελθὼν εἰς τὸν ᾍδην. Ἐπίκρανεν αὐτὸν γευσάμενον τῆς σαρκὸς αὐτοῦ· καὶ τοῦτο προλαβὼν Ἡσαΐας ἐβόησεν· ὁ ᾍδης, φησίν, ἐπικράνθη, συναντήσας σοι κάτω>.»
Η ιδιαίτερη σχέση του Ελληνισμού με την Λαμπρή
Η σχέση του ελληνικού λαού με το Πάσχα θα είναι πάντα ιδιαίτερη. Ίσως γι’ αυτό, εκτός από την εβραϊκή ονομασία της γιορτής που υιοθετήθηκε, ένοιωσε την ανάγκη να της προσδώσει και ελληνική ονομασία, Λαμπρή. Μαζί με την αναφορά στην Ανάσταση, δια της οποίας εγκαινιάζει το εορταστικό πασχαλινό γεγονός, το άκουσμα των δύο αυτών λέξεων προκαλεί αισθήματα βαθιάς συγκίνησης, χαράς και ενθουσιασμού στον λαό.
Ίσως γι’ αυτό και να επικράτησε να εορτάζεται, όπου είναι εφικτό, στην εξοχή και κάτω από τον αστερόεντα ουρανό. Ωσάν να μην μπορούν καν οι ναοί να συγκρατήσουν την ευφροσύνη και την αγαλλίαση του λαού και να νοιώθει μιαν ορμέμφυτη ανάγκη να ξεχυθεί στους δρόμους και τους αυλόγυρους, για να κινηθεί πιο ελεύθερα, μέσα στην εαρινή αγκαλιά της φύσης, και να βροντοφωνάξει ότι «Ανέστη Χριστός, και ζωή πολιτεύεται. Ανέστη Χριστός, και νεκρός ουδείς επί μνήματος».
Αυτά τα συναισθήματα περιέγραψε τόσα εύστοχα ο μέγας πανηγυριστής Παπαδιαμάντης, γράφοντας το 1888: «Οὕτως ὑποδέχεται καὶ οὕτως ἀντιλαμβάνεται τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα ὁ ἑλληνικὸς λαός. Αὐτὰ τὰ ὀνόματα δι᾿ ὧν ὑποδηλοῦται τὸ Πάσχα χρησιμεύουσιν, ὅπως ἐμπνέωσιν εἰς αὐτὸν ἐνθουσιασμὸν καὶ ἐξαίρωσιν εἰς κόσμους ὀνείρων, ὡς ἐν οὐδεμιᾷ ἄλλῃ ἑορτῇ. Ὅταν λέγῃ Ἀνάστασις ὁ ἑλληνικὸς λαός, κρυφία τις χορδὴ ἀναπαλλομένη εἰς τὰ μυχιαίτατα τῆς καρδίας του, ὑπενθυμίζει εἰς αὐτὸν καὶ τοῦ Γένους τὴν ἀνάστασιν, καὶ ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Πατρὶς συναντῶνται ἐν αὐτῷ ἰσοπαθεῖς καὶ ἰσόθεοι. Καὶ ὅταν λέγῃ Ἀγάπη ὁ ἑλληνικὸς λαός, ἐκφωνεῖ τὴν γλυκυτάτην τῶν λέξεων, ἥτις κατ᾿ ἐξοχὴν τονιζομένη ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ, καὶ ἀνακηρυσσομένη ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, παρέμεινεν ἐν τῇ γλώσσῃ του τὸ κατ᾿ ἐξοχὴν περιπαθὲς καὶ ἐγκάρδιον ρῆμα, δι᾿ οὗ ἐκφράζει πᾶσαν στοργὴν καὶ πάντα ἔρωτα καὶ πᾶσαν ἀφοσίωσιν. Καὶ νομίζει τις, ὅτι ὁ ἡμέτερος λαὸς κατ᾿ ἐξοχὴν ᾐσθάνθη καὶ ἀπεδέχθη καὶ ἐπραγματοποίησε τὸ κήρυγμα τῆς Ἀγάπης, ὡς φέρεται ἐν τῇ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολῇ τοῦ Ἀποστόλου. «Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται· ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ· ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· πάντα στέγει, πάντα ἐλπίζει, πάντα πιστεύει, πάντα ὑπομένει».
Η λεβεντιά του Αϊ Γιωργιού και οι σύγχρονοι εμφωλεύοντες δράκοι
Και επειδή η φετινή Λαμπρή ήταν όψιμη, μεταφέρθηκε για την Δευτέρα της Λαμπροβδομάδας άλλη μεγάλη γιορτή του Ελληνισμού, συνδεδεμένη λόγω εγγύτητος και θριάμβου με το Πάσχα. Αυτή του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου: «Ἀνέτειλε τὸ ἔαρ· δεῦτε εὐωχηθῶμεν! Ἐξέλαμψεν ἡ Ἀνάστασις Χριστοῦ· δεῦτε εὐφρανθῶμεν! Ἡ τοῦ ἀθλοφόρου μνήμη τοὺς πιστοὺς φαιδρύνουσα ἀνεδείχθη». Ο ηρωικός άγιος αυτός, που, ανάμεσα στα τόσα θαύματα που επιτέλεσε με την χάρη του Θεού, σκότωσε τον δράκοντα και έσωσε την βασιλοπούλα (την Αλεξάνδρα!), είναι ο ίδιος που αναγνωρίζει το Γένος μας ως «των αιχμαλώτων ελευθερωτής και των πτωχών υπερασπιστής, ασθενούντων ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος».
Το φετινό Πάσχα ήλθε και βρήκε την Ελλάδα, για δεύτερη χρονιά, εν μέσω πανδημίας. Και μπορεί μεν να μην μείναμε τελείως αλιβάνιστοι όπως πέρυσι, αφού λειτούργησαν οι ναοί, έστω με πολλούς περιορισμούς, αλλά δεν έλειψαν τα ντροπιαστικά καμώματα της κυβέρνησης. Το μέτρο να απαγορευθεί η τέλεση της Ανάστασης τα μεσάνυκτα θα παραμείνει βαθιά χαραγμένη στην μνήμη των πολιτών, τόσο για τον απαράδεκτο παρεμβατισμό της κυβέρνησης Μητσοτάκη, όσο και για την παντελή έλλειψη στοιχειώδους λογικής που χαρακτηρίζει την απόφαση.
Όσο και να προσπαθούν κυβερνητικοί και δημοσιογραφικά παπαγαλάκια να δικαιολογήσουν την πρακτική ανάγκη του μέτρου αυτού, δεν μπορούν να πείσουν. Μάλλον το αντίθετο καταφέρνουν, αφού ακόμη και κάποιος που δεν δέχεται εύκολα θεωρίες συνομωσίας μπαίνει στον πειρασμό να τις λάβει υπόψη, αφού εξακολουθεί να μην μπορεί να υποστηριχθεί επιστημονικά ή λογικά το επιχείρημα ότι ο κίνδυνος διασποράς του ιού θα ήταν μεγαλύτερος εάν επιτρεπόταν η παννυχίδα και η συνακόλουθη λειτουργία στην καθιερωμένη ώρα τους.
Η στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε
Η αυτιστική εμμονή της κυβέρνησης σε αναποτελεσματικά μέτρα, που θίγουν κυρίως τον πυρήνα των ιερών και οσίων του Γένους, δεν θα ξεχασθεί εύκολα. Ειδικά όταν όλο και περισσότεροι επιστήμονες συνηγορούν υπέρ του μειωμένου κινδύνου της μετάδοσης σε εξωτερικούς χώρους. Εν τω μεταξύ, εφόσον θέλουν οι σύμβουλοι του κ. Μητσοτάκη να στήνουν τα επιχειρήματα τους βάσει των αριθμών, οφείλουν να εξηγήσουν και τα κριτήρια επιλογής των μελών της «πανσόφου» επιτροπής, αφού η ίδια λογική των αριθμών φέρεται να διαψεύδει ότι είναι οι πλέον κατάλληλοι να εισηγούνται πολιτικές, μια και υπάρχουν συνάδελφοί τους εν Ελλάδι με περισσότερες δημοσιεύσεις «υψηλού αντίκτυπου» στον ερευνητικό χώρο. Εκείνοι γιατί αποκλείσθηκαν και γιατί δεν εισακούεται και η δική τους γνώμη;
Όλο και περισσότερο, τα παράλογα μέτρα και η σχιζοφρενής διαχείριση της κατάστασης μοιάζει με ένα γινάτι του σημερινού πρωθυπουργού, που θέλει σώνει και καλά να περάσει το δικό του. Αλλά «έσσεται ήμαρ» και απ’ ό,τι φαίνεται δεν αργεί, όπου θα πρέπει να ξεχάσει την άνετη πλειοψηφία που του εξασφάλισε η ανεπάρκεια της προηγούμενης κυβέρνησης. Η οσονούπω αναμενόμενη κατάθεση κάποιων νομοθετημάτων που προβλέπονται από την Συμφωνία των Πρεσπών ενδέχεται να τον φέρει αντιμέτωπο με μιαν άβολη πραγματικότητα… Εκτός εάν σύσσωμη η κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ επιθυμεί να ακολουθήσει τον αρχηγό της στην ομαδική αυτοκτονία, ως άβουλα όντα που έχουν πέσει θύματα ενός παράφρονος ηγέτη κάποιου καλτ.
Σε κάθε περίπτωση, ο λαός γιόρτασε την Ανάσταση του Κυρίου και θα εξακολουθεί να την γιορτάζει, ότι σχέδιο και να μηχανεύονται κάποιες δυνάμεις που μοιάζουν να αφρίζουν από τον κακό τους όποτε πλησιάζει η μεγάλη αυτή εορτή. Όπως εξηγεί ο ίδιος ο Αναστάς Κύριος «σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν» (Πράξεις, ΚΣΤ, 14).
Είθε ν’ ανατείλει η ημέρα εκείνη, Άι μου Γιώργη…
Αυτό που χρειάζεται, όμως, είναι να εμπιστευθούν οι πολίτες την κρίση που πηγάζει από την μακρόσυρτη ιστορία του λαού και να μην πέφτουν θύματα πολιτικών ταχυδακτυλουργιών και κενής πολιτικολογίας, που μοιάζει με μη εξαργυρώσιμη επιταγή. Στον χώρο των επιχειρήσεων, όταν μοιράζεις ακάλυπτες επιταγές, σου τις σφραγίζουν. Στην πολιτική, αντιθέτως, εκλέγεσαι σε περίοπτες θέσεις, ενίοτε δε και πρωθυπουργικές.
Το πάθημα δεν είναι καινούργιο. Ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης εξηγεί την κατάσταση που επικρατούσε το 1892, σε μέρες όχι τόσο διαφορετικές από τις δικές μας:
«Ἄ! αἱ ἐκλογαί, αὐτὴ εἶναι ἡ μόνη ἐπὶ ἑβδομήκοντα ἔτη ἀσχολία μας, ἀφότου ἠλευθερώθημεν, ἀφ᾿ ὅτου δηλαδὴ μετηλλάξαμεν τυράννους, τοὺς ὁποίους διὰ τῶν ἐκλογῶν φανταζόμεθα ὅτι ἀντικαθιστῶμεν τάχα συχνότερον, ὅπως μὴ ἀποδειχθῇ ψευδὲς τὸ δημῶδες λόγιον: «Ἄλλαξε ὁ Μανωλιὸς κ᾿ ἔβαλε τὰ ροῦχ᾿ ἀλλοιῶς». Ὡς νὰ ἐχρειάζετο τίποτε ἄλλο εἰμὴ εἷς εὐσεβὴς βασιλεύς, χριστὸς Κυρίου, ὁ μόνος ἁρμόδιος νὰ ἐκλέγῃ τοὺς συμβούλους καὶ τοὺς στρατηγούς του, καὶ ἐν μόνῳ τῷ Ἐν τούτῳ Νίκᾳ ἰσχυρὸς καὶ ἀήττητος.
Ἀλλ᾿ εἴθε ν᾿ ἀνατείλῃ ταχύτερον, Ἅι μου Γιώργη, ἡ εὐλογητὴ ἐκείνη ἡμέρα τῆς ἀναστάσεως τοῦ Γένους, καὶ ἔθνος τοσοῦτον ἔχον περικείμενον νέφος μαρτύρων, τοσούτους μετὰ σοῦ πρέσβεις πρὸς Θεόν, ἐκ τοῦ αἵματός του καὶ ἐκ τῶν σπλάγχνων του, δὲν μέλλει ποτὲ νὰ ἐγκαταλειφθῇ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τῶν πατέρων του. Εἴθε ν᾿ ἀνατείλῃ ἡ ἡμέρα ἐκείνη ὡς τάχιστα, λεβέντη μου ἀστραπόμορφε καὶ πρῶτε καβαλάρη, Ἅι μου Γιώργη, εἴθε!»
Χριστός Ανέστη!
