Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες των βασανισθέντων της Χούντας. Οι συνέπειες των βασανιστηρίων ακολουθούν τα θύματα μέχρι και σήμερα. Η ΕΑΤ ΕΣΑ (αρχικά από τις λέξεις Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας) αποτέλεσε το βασικό πυλώνα πολιτικής ασφάλειας κατά τη διάρκεια της Χούντας. Ιδρύθηκε κατά τη λήξη του Εμφυλίου προκειμένου να ασκήσει καθήκοντα στρατιωτικής αστυνομίας, απαλλάσσοντας από αυτό το βάρος την τότε Χωροφυλακή. Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους πραξικοπηματίες και την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου η ΕΣΑ εξελίχθηκε σε επίλεκτο σώμα της Χούντας, λειτουργώντας ως ειδική δύναμη, υπό τις διαταγές του Γεωργίου Παπαδόπουλου και του Δημητρίου Ιωαννίδη.
Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας στην Ελλάδα συνελήφθησαν χιλιάδες πολιτικοί αντίπαλοι της Χούντας και εξορίστηκαν σε δεκάδες νησιά του Αιγαίου. Μετά την πτώση της Δικτατορίας καταγράφηκαν εκατοντάδες καταγγελίες για βασανιστήρια κρατουμένων από μέλη της ΕΑΤ ΕΣΑ, πολλές από τις οποίες επιβεβαιώθηκαν. Ωστόσο, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων που με ιδιοτέλεια εμφανίζονται ως αγωνιστές και βασανισθέντες. Με αυτό το αφήγημα έχτισαν πολιτική καριέρα, προσβάλλοντας τον αγώνα και τη μνήμη πολλών πραγματικών αγωνιστών, η πλειοψηφία των οποίων δεν προέβαλαν την αγωνιστικότητά τους με στόχο την εξαργύρωσή της. Στον αντίποδα πολλοί περιβόητοι βασανιστές, στις δίκες που ακολούθησαν, έπεσαν στα μαλακά εκτίοντας μικρές ποινές κάθειρξης, διαδραματίζοντας με τη σειρά τους ξεχωριστό ρόλο στην πολιτική επιχειρηματική και κοινωνική ζωή της περιόδου της Μεταπολίτευσης.
Χαρακτηριστικές είναι οι συνεντεύξεις που δημοσιεύτηκαν στο βιβλίο της διακεκριμένης καθηγήτριας Ψυχολογίας Μίκας Χαρίτου Φατούρου. Η συγγραφέας με τη βοήθεια ενός πρώην βασανιστή εντόπισε 16 ακόμη βασανιστές της στρατονομίας εκείνης της περιόδου. Επρόκειτο για απλά παιδιά προερχόμενα από λαϊκά στρώματα που έκαναν τη θητεία τους. Με ειδικές μεθόδους και σκληρή βία η Χούντα μετέτρεψε τους φαντάρους σε στυγνούς βασανιστές. Περιγράφοντας οι ίδιοι την μαρτυρική εκπαίδευση που υπέστησαν, δεν αποποιούνται την προσωπική τους ευθύνη για τα βασανιστήρια που ομολόγησαν πως άσκησαν, όμως τόνισαν την ψυχολογική πίεση που τους ασκήθηκε, καθώς και το αυστηρό πλαίσιο της Δικτατορίας με πρόσχημα την άσκηση του καθήκοντος τους απέναντι στην πατρίδα. Οι συνεντευξιαζόμενοι προστατεύθηκαν βέβαια από τη συγγραφέα, παραθέτοντας μόνο τα αρχικά γράμματα των ονομάτων τους. Η εκπαίδευση που περιγράφουν, περιελάμβανε σκληρή βία, απειλές και τυφλή υποταγή. Στις δίκες που ακολούθησαν πολλοί βασανιστές έδειξαν μεταμέλεια, όπως ο οπλίτης της ΕΣΑ Πέτρου που εμφανίστηκε απολογητικός. Ήταν ο ίδιος που αποκάλυψε στην καθηγήτρια πολλά από τα στοιχεία που συμπεριέλαβε στο βιβλίο της “Ο βασανιστής ως όργανο της κρατικής εξουσίας” (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα) στο οποίο γίνεται λόγος για βασανιστήρια σε εκατοντάδες πολιτικούς κρατούμενους.
Όσον αφορά στους συλληφθέντες οι συλλήψεις τους συνήθως γινόταν νύχτα, και συχνά χωρίς εντάλματα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσαν οι βασανιστές της ασφάλειας ήταν σωματική βία, αυστηρή απομόνωση, άθλιες συνθήκες διαβίωσης, εκφοβισμοί, ταπείνωση, εικονικές εκτελέσεις και ηλεκτροσόκ, με τη συμμετοχή μάλιστα ιατρικού προσωπικού, όπως ο τότε Γενικός Διευθυντής του 401 ΓΣΝ. Πολλές κτηνωδίες της οδού Μπουμπουλίνας αποτυπώθηκαν σε τίτλους εφημερίδων της εποχής, που παραθέτουν τις απολογίες- ομολογίες των ίδιων των βασανιστών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο βιβλίο του ο βασανισθής κύριος Π. Κοροβέσης “οι βασανιστές είχαν την έκφραση ανθρώπου που αγόραζε καινούριο ρούχο ή τηλεόραση, το γλεντάγανε”. Μεταξύ των επιβεβαιωμένων βασανισθέντων βρέθηκε ο παιδίατρος κύριος Στέφανος Παντελάκης. Κλήθηκε στην ασφάλεια στις 22 Απριλίου του 1972, όπου παραδέχτηκε τη συμμετοχή του στην αντιδικτατορική δράση. Παρά τις απειλές και τη σκληρή βία, δεν ομολόγησε τους συνεργάτες του. Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η υπόθεση Μανδυλαρά, ο οποίος βρέθηκε σκοτωμένος υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, καταδιωκόμενος από τη Χούντα. Στις επιβεβαιωμένες λίστες των βασανισθέντων εκείνης της περιόδου βρίσκεται και ο πολιτικός Αλέξανδρος Παναγούλης που αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο. Ο Έλληνας Αντιστράτηγος Σπύρος Μουστακλής βασανίστηκε επίσης σκληρά από την ΕΑΤ ΕΣΑ εξαιτίας της σημαντικής αντιδικτατορικής του δράσης και απεβίωσε παράλυτος το 1986. Μεταξύ των βασανισθέντων υπήρξαν πολλοί ανώνυμοι πολίτες που συνεχίζουν να σιωπούν, καθένας για τους δικούς του προσωπικούς είτε πολιτικούς λόγους.
