Η επέτειος των 200 χρόνων από την εθνική μας Παλιγγενεσία θα εορταστεί σε ενάμιση περίπου χρόνο. Εκτός απροόπτου, η ιστορική αυτή επέτειος θα βρει την νέα κυβέρνηση στην μέση της θητείας της. Ήδη ανακοινώθηκε ο διορισμός της κας Γιάννας Αγγελοπούλου Δασκαλάκη ως επικεφαλής της επιτροπής «Ελλάδα 2021». Αναπόφευκτα, η επιλογή αυτή παραπέμπει σε παλιότερες εποχές, στο λυκόφως μιας νέας χιλιετίας, όταν η Ελλάδα διοργάνωνε τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες του 21ου αιώνα το 2004.
Οι Αγώνες της Αθήνας παρουσιάστηκαν εν πολλοίς σαν εθνικό στοίχημα και η κληρονομιά που άφησαν χαρακτηρίζεται από θετικά και αρνητικά στοιχεία. Παρά τις μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων και την κατασπατάληση τεραστίων ποσών, με εμβληματικότερη ίσως την περίπτωση της περιβόητης στέγης Καλατράβα, η διεξαγωγή των Αγώνων ολοκληρώθηκε επιτυχώς. Στην πρώτη Ολυμπιάδα μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, η Ελλάδα μερίμνησε για την ασφάλεια των επισκεπτών και θεατών, ενώ κυριάρχησε και ένα πολύ θετικό πνεύμα συνεργασίας και εθελοντισμού, μέσα σε μια γενικότερα γιορτινή ατμόσφαιρα.
Η κληρονομιά της Αθήνας 2004
Η πρωτεύουσα απέκτησε ένα σύγχρονο δίκτυο συγκοινωνιών που περιλαμβάνει το μετρό, το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος και την Αττική Οδός, που εξυπηρετούν έως σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες καθημερινώς. Είναι αμφίβολο εάν θα ολοκληρωνόταν τα έργα αυτά στην σημερινή τους μορφή χωρίς το κίνητρο των Ολυμπιακών Αγώνων. Παράλληλα, όμως, η αδυναμία της συντήρησης των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων μετά το 2004, με κάποια να βρίσκονται σε κατάσταση πλήρους αποσύνθεσης, αμαυρώνει την εικόνα της Αθήνας και παραπέμπει σε ένα έλλειμμα στρατηγικού σχεδιασμού που οφείλει να προβληματίζει τους πολίτες, οι οποίοι διαπιστώνουν για άλλη μια φορά την κακή χρήση των φορολογικών εισφορών τους.
Όσοι παρακολούθησαν τις τελετές έναρξης και λήξης θα θυμούνται κάποιες εντυπωσιακές σκηνές, ορισμένες εκ των οποίων κατόρθωσαν να προβάλλουν κάποια βαθύτερα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, όπως, μεταξύ άλλων, την διαχρονική σχέση των Ελλήνων με την θάλασσα και τις κοινωνικές διαστάσεις του πανηγυριού, οι οποίες είναι πολύ βαθιές και παραπέμπουν σε αρχέγονες σχέσεις που διαμόρφωσαν την ψυχοσύνθεση του λαού μας. Όμως, υπήρξαν και γερές δόσεις εντυπωσιοθηρίας, με την σχεδόν, επί 200 ετών, μόνιμη αναζήτηση της επιβράβευσης από την Δύση να κυριαρχεί. Στην προσπάθειά μας να αποσπάσουμε τα εύσημα από «πεφωτισμένα και λελαμπρυσμένα της Εσπερίας έθνη», ενίοτε αποπροσανατολιζόμαστε και ξεχνάμε τα πολύτιμα αγαθά για τα οποία μας γράφει ο Καβάφης: «Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει· τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών, τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε· την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους».
Ο Ελληνισμός ως διεθνής πολιτισμική πρόταση
Ο Ελληνισμός έφτασε κάποτε να έχει οικουμενική απήχηση, διότι προσλάμβανε μεν τα νέα στοιχεία που απαντούσε στην ιστορική πορεία του, αλλά τα αφομοίωνε αντί να αφομοιώνεται απ΄αυτά. Τα όποια στοιχεία διάλεγε να πάρει, τα μπόλιαζε στο σώμα του, καθιστώντας τα κατ᾿επέκταση ελληνικά, διότι μετείχαν πλέον του «τρόπου» του, της ειδοποιού διαφοράς του. Την δημιουργική αυτή εθνική αυτοπεποίθηση απαντάμε συχνά στην αρχοντιά που διασώζει ο λαός μέσα από την παραδοσιακή τέχνη ή αρχιτεκτονική, την εκφραστικότητα και ποιητικότητα της γλώσσας μας ή τους δεσμούς μας με τις προγονικές εστίες μας, που παραμένουν ανεξίτηλο σημείο αναφοράς ακόμη και όταν οι συνθήκες επιβάλλουν την μετανάστευση και μετεγκατάστασή μας σε τόπους μακρινούς.
Αναμφίβολα, οι διασυνδέσεις και μεγάλη εμπειρία που διαθέτει η επικεφαλής της «Ελλάδας 2021» θα την επιτρέψουν να προβάλλει τις εορταστικές εκδηλώσεις που θα σχεδιαστούν τόσο στο εσωτερικό, όσο και διεθνώς, με μια άνεση που διαθέτουν λίγοι. Το ζητούμενο είναι τι είδους εκδηλώσεις πρόκειται να σχεδιαστούν; Οι εορτασμοί της Β΄ εκατονταετηρίδας από της εθνικής Παλιγγενεσίας θα περιοριστούν σε μια σειρά από φιέστες, η οποίες μπορεί να περιέχουν δόσεις συναισθηματισμού, εντυπωσιασμού ή ακόμη και επαρχιωτισμού ή θα σταθούν αφορμή για να προσκαλέσει η Ελλάδα τους πολίτες της αλλά και την διεθνή κοινότητα σε έναν γόνιμο διάλογο γύρω από την ετερότητα που κομίζει ο Ελληνισμός, μέσα από την οποία γνωρίζεται, αγαπιέται και καταθέτει την μοναδική της προσφορά στο σύνολο της ανθρωπότητας;
Σε τι στοχεύουν οι επετειακοί εορτασμοί
Θα φανεί σύντομα εάν οι διοργανωτές των εορτασμών θα περιοριστούν σε μια ναρκισσιστική επίδειξη αυτολατρείας ή μια μειονεκτική επιζήτηση επιβράβευσης από ξένα ινδάλματα, οπότε το ενδιαφέρον θα είναι εξαιρετικά χαμηλό και θα «πουληθεί» σαν μια οποιαδήποτε άλλη παράσταση ενός β΄ διαλογής καλλιτέχνη που μιμείται τα ξένα. Εναλλακτικά, υπάρχει πάντα η δυνατότητα να αξιοποιηθεί το έτος-ορόσημο αυτό για να ασκηθεί μια σοβαρή και συγκροτημένη πολιτιστική διπλωματία, με εκδηλώσεις που θα καλούν τον όπου γης θεατή σε μια δημιουργική σχέση γνωριμίας με τον ελληνικό «τρόπο». Αυτό, φυσικά, προϋποθέτει μεγάλη προεργασία και υψηλό επίπεδο καλλιέργειας, όμως εξακολουθεί και διαθέτει στο ενεργητικό της η πατρίδα μας πολλά τέτοια αποθέματα που δύνανται να αναδειχθούν, αρκεί να υπάρχει η θέληση.
Το 2021 μας δίδεται μια εξαιρετική ευκαιρία προβολής και ανάδειξης του Ελληνισμού, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρξει ο κατάλληλος σχεδιασμός. Εννοείται, φυσικά, ότι δεν γίνεται να λείπουν οι αναφορές στην ελληνικότητα της Μακεδονίας και στην σημασία της ελληνικής διασποράς.
Originally posted 2019-08-06 23:50:23.
