Η λέξη Budô ή Butô [武道] είναι οικεία σε όσους εξασκούνται στις ιαπωνικές πολεμικές τέχνες. Συνίσταται σε δύο ιδεογράμματα. Το πρώτο γράφεται 武 και διαβάζεται Bu ή Mu. Σημαίνει «πόλεμος». Το δεύτερο ιδεόγραμμα γράφεται 道 και διαβάζεται Dô ή Michi. Σημαίνει «Δρόμος», «Οδός», «Μονοπάτι». Έτσι, Budô είναι Οδός του πολέμου, ο πολεμικός δρόμος.
Η γλωσσολογική ανάλυση των συστατικών όρων 武και 道 έχει σημασία, αφού φέρνει στην επιφάνεια τις πιο λεπτές και εσωτερικές τους συμπαραδηλώσεις. Ο χαρακτήρας 武 συνίσταται σε δύο ριζικά στοιχεία. Το πρώτο είναι το 止 που σημαίνει πόδι, ή σταματώ. Το δεύτερο είναι το 戈 και σημαίνει λόγχη. Το Bu, λοιπόν, αναφέρεται στον οπλισμένο άνθρωπο που περπατά, τον πολεμιστή ή υπαινίσσεται το σταμάτημα της λόγχης, την αποσόβηση της συμπλοκής: «το σταμάτημα των όπλων της καταστροφής» κατά το δάσκαλο Ueshiba Morihei. Στην πιο κοινή του χρήση, το Bu συνδέεται με κάθε τι πολεμικό.
Σ’ αυτές έρχεται να προστεθεί και μια τρίτη ετυμολογική σημασία του ιδεογράμματος 武. Επειδή, διαβάζεται και ως Mu, δηλαδή «κενότητα», οι δάσκαλοι των ιαπωνικών πολεμικών τεχνών τονίζουν τη συνάφεια των πολεμικών στρατηγημάτων με την κενότητα του νου – κεντρική αξία των κοσμολογικών ρευμάτων της καθ’ ημάς και της άπω Ανατολής: Ken Zen Ichinyo [剣禅一如]: Σπαθί και Ζεν είναι Ένα.
Η καταγωγή του ιδεογράμματος 道 είναι επίσης κινεζική. Στην Κίνα, διαβάζεται Dao. Με την μεταφορική του σημασία ως «Οδός», «μέθοδος» «πνευματική αρχή», «μονοπάτι ζωής» και «τρόπος συμπεριφοράς» εμφανίζεται την εποχή που ζει και συγγράφει ο μεγάλος Κινέζος μύστης Kung Fu Tzu, ο Κομφούκιος. Η πιο υψηλή του έκφραση περιγράφεται στο Tao Te Ching, ως ο τρόπος που τα πράγματα συμβαίνουν αρμονικά, ολοκληρωμένα, θεϊκά. Είναι η απόλυτη κοσμολογική αρχή.
Το ιδεόγραμμα 道 συνίσταται σε δύο ριζικά στοιχεία. Το πρώτο απεικονίζει την έννοια της πορείας και το δεύτερο την έννοια της κεφαλής. Είναι ένας υπαινιγμός για την έννοια της ορθής πορείας.
Στην ιαπωνική παράδοση, το Budô, η οδός του πολέμου, ανήκει στην ευρύτερη ομάδα των πρακτικών που φέρουν την κατάληξη –Dô. Υπάρχει το Kadô, η μέθοδος διακόσμησης με λουλούδια, το Kôdô, η ορθή διάκριση των αρωμάτων, το Shintô ή Shindô, η ενδογενής θρησκευτική παράδοση των Ιαπώνων, το Bushidô, ο κώδικας ηθικής των Ιαπώνων πολεμιστών, το Shodô, η καλλιγραφία και το Chadô, η μέθοδος τελετουργικής παρασκευής του τσαγιού. Σε όλα τα παραπάνω, το αντικείμενο της πρακτικής γίνεται μέσον προσωπικής τελείωσης γι αυτόν που την εξασκεί. Οι διαδικασίες χαρακτηρίζονται από ιερή απλότητα, χάρη, εμπειρία και αυθορμητισμό. Σε κάθε Dô υπάρχει πνεύμα.
Το φυσικό αντικείμενο του Budô είναι ο πόλεμος, τόσο ως ευρύ διοικητικό στρατήγημα, όσο και ως μέθοδος αυτοάμυνας στη συμπλοκή σώμα με σώμα. Η μελέτη αυτών των καταστάσεων κρίσης γίνεται με βάση την άμεση εμπειρία και μπορεί να αποτελεί ένα πρόσφορο μέσω για την προσωπική καλλιέργεια, την ανθρώπινη τελείωση και την κοινωνική προσφορά.
Αναδημοσίευση από το έργο:
“Τί είναι το Ninjutsu, το Budo και το Taijutsu“. Του Ιωάννη ΝΑΣΙΟΥΛΑ. Πρόλογος: Pedro Fleitas Gonzalez. Εκδόσεις Ελληνική Πρωτοπορία. 2012. Αποκλειστική διάθεση: www.grecobooks.com
