Η προσευχή στο σχολείο και στην βασική εκπαίδευση είναι το σημαντικότερο μάθημα.
Συγκεφαλαιώνει τα στοιχειακά περιεχόμενα του ελληνικού και χριστιανικού μας ανθρωπισμού.
Αποτελεί καθοριστική πρακτική για την διαμόρφωση της προσωπικής αγωγής. Είναι καταλύτης για την δημιουργία, παραγωγή και μεταμόρφωση του κοινωνικού κεφαλαίου, οικοδομώντας το δυναμικό της επικοινωνίας, της σχεσιακότητας, της εγγύτητας, της κατανόησης, της αλληλεπιχώρησης και της καταλλαγής. Το σχολείο που διδάσκει στα παιδιά να προσεύχονται δημιουργεί ειλικρινέστερα ανθρώπινα πρόσωπα και υπευθυνότερους πολίτες.
Η ανθρωπολογία, κοσμολογία και θεολογία της προσευχής
Η προσευχή είναι η περισσότερο εύγλωττη πρακτική για το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τον άνθρωπο στον ορίζοντα του ελληνικού και χριστιανικού εμπειρισμού του τόπου μας.
Επιτρέπει στα μικρά παιδιά και στους μεγαλύτερους νέους να αναζητήσουν την ύπαρξη ενός κόσμου πέρα από τον ορατό: ο κόσμος μας είναι ένας, αλλά δεν μπορούν όλοι και πάντα να βλέπουν το σύνολό του. Οι πεθαμένοι άνθρωποι είναι υπαρκτοί και ζωντανοί, αλλά δεν έχουν υλικό σώμα. Μαζί με τους πεθαμένους, πλήθος άλλων ζωντανών προσώπων ζουν και δρουν μαζί με τους ορατούς ανθρώπους και τα πλάσματα της φύσης όπως οι άγγελοι. Υπάρχει Θεός. Είναι ένα πρόσωπο με όνομα και παρουσία στην ιστορία του κόσμου και των ανθρώπων. Δεν είναι μια ενέργεια όπως αυτές που προσπαθεί να περιγράψει η γλώσσα της φυσικής. Με την προσευχή, όλοι επικοινωνούν με όλους, ζωντανοί, πεθαμένοι, άγγελοι, Θεός.
Ο κόσμος μας είναι ενιαίος. Δεν υφίσταται αλήθεια στην διάκριση μεταξύ φυσικού και μεταφυσικού κόσμου. Δεν υφίσταται τίποτε που να μην είναι φυσιολογικό. Μυστήρια μας φαίνονται όσα συναντούμε μπροστά μας σπάνια, ή έχουμε συγκεχυμένη αντίληψη για την ταυτότητά τους. Η προσευχή σκοτώνει την δεισιδαιμονία.
Ό, τι υφίσταται είναι καλόν κ’ αγαθόν. Υπάρχουν πρόσωπα και πράγματα και όλα τους είναι καλά. Ό,τι δεν μπόρεσε να φθάσει την ωραιότητα της μορφής που ήταν γραφτό να έχει δεν είναι όσο καλό προοριζόταν. Ό, τι δεν μπόρεσε να δράσει όσο γενητικά, δημιουργικά, παραγωγικά, θεραπευτικά, ή αναστατικά, δεν είναι όσο αγαθό προοριζόταν. Δεν υφίστανται όρια και αντίθετα. Η έλλειψη σθένους στην φυσιολογική μορφή και δράση λέγεται αμαρτία και διατρέχει τον κόσμο. Η αμαρτία δεν υπήρχε ανέκαθεν και θα πάψει εν καιρώ. Με την προσευχή, μαθαίνουμε να διακρίνουμε την αμαρτία: τις διαφορές από την αρχική μορφή και την τέλεια πράξη.
Σχολείο: ευαισθησία και υπευθυνότητα
Παιδιά και νέοι ενισχύουν την διανοητική και συγκινησιακή τους διαπιστωτικότητα ανακαλύπτοντας πως ο κόσμος μας είναι κοινός: κάθε τι που πράττουμε, επηρεάζει όλο το σύμπαν. Το κύριο ερώτημα με το οποίο έρχονται αντιμέτωπα κατά την προσευχή επανέρχεται: συναισθάνεσαι πλήρως τί επίδραση θα έχει αυτό που κάνεις και αυτό που παραλείπεις στους άλλους και τον κόσμο γύρω σου; Πώς θα φερόσουν αν συνειδητοποιούσες πως με όλους μοιράζεσαι τον ίδιο νου; Ακόμα και η κρυφότερη σκέψη σου θα γινόταν γνωστή σε όλους; Πώς θα ζούσες αν γνώριζες και γνωριζόσουν με τους άλλους;
Οικοδόμηση της επιστημονικής μεθόδου
Το σύγχρονο επιστημονικό παράδειγμα (paradigm) υφίσταται μόνον στο βαθμό που για κάθε διατύπωση υπάρχει διαθέσιμη η μέθοδος κατάρριψής της. Οι διατυπώσεις στο πλαίσιο του σύγχρονου επιστημονικού παραδείγματος ισχύουν μέχρι την απόδειξη της αδυνατότητάς τους. Ως εκ τούτου, ο επιστημονικός λόγος καλύπτει απειροελάχιστο μόνον έκταμα της εμπειρικής μας γνώσης και τους επιστητού κόσμου. Δεν είναι κατάλληλος για να προσφέρει απαντήσεις σε κάθε ερώτημα. Η χρήση της επιστημονικής μεθόδου για κάθε ζήτημα που απασχολεί τους ανθρώπους και τον κόσμο είναι αντίθετη στην επιστημονική δεοντολογία. Κάθε κουβέντα που βγαίνει από το στόμα πτυχιούχων ή μη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι επιστημονική ούτε αναγκαστικά αυτομάτως αληθής. Ο επιστημονισμός (scientism), η κατάχρηση της επιστημονικής γλώσσας και μεθόδου, είναι ανεπιθύμητος.
Μαζί με το σύγχρονο επιστημονικό παράδειγμα, υφίστανται πλήθη άλλων εξίσου και περισσότερο έγκυρων προσεγγίσεων γνώσης και μεθόδων αντίληψης. Η διατήρηση, οικοδόμηση και αξιοποίησή τους βρίσκεται στο επίκεντρο της συνταγματικής πρόνοιας για την ανάπτυξη της εκπαίδευσης.
Η προσευχή στο σχολείο ανοίγει πολλά υποσχόμενους δρόμους εμπειρίας και κριτικής αυτο-αξιολόγησης για τα παιδιά και τους νέους που επιθυμούν να μάθουν την επιστημονική μέθοδο και να διακριθούν στην αξιοποίησή της. Τους υπενθυμίζει τους περιορισμούς της που είναι εγγενείς. Εντοπίζει την αντιφατική χρήση της διαπιστωτικής πρακτικής όταν εκκινεί από μη διαπιστώσιμες παραδοχές (premises). Ενδυναμώνει τους αυριανούς πολίτες απέναντι στον ιμπεριαλισμό του δήθεν επιστημονικού λόγου για την επιβολή και αναπαραγωγή της εξουσίας μέσα από την κατάχρηση, την αποσιώπηση και την ενοχοποίηση.
Η ορθόδοξη προσευχή στο σχολείο
Η ορθόδοξη προσευχή στο σχολείο είναι συνταγματική επιταγή. Ένα σχολείο που προσφέρει στα παιδιά την αξιοπρέπεια της θρησκευτικής τους ανάπτυξης είναι κατάκτηση αιματηρότατων εθνικών αγώνων ενάντια σε κατακτητές. Κύριο στοιχείο της εμπέδωσης της κυριαρχίας και της ηγεμονίας τους υπήρξε η απόξυση της θρησκευτικής συνείδησης των παίδων και της εκκλησιαστικής ζωής των ελληνικών κοινοτήτων. Σε συνθήκες ελευθερίας και εθνικής ανεξαρτησίας, οφείλουμε να ανοικοδομήσουμε το ανθρώπινο και κοινωνικό κεφάλαιο που συνδέει το σχολείο με την εκκλησία, τα άτομα με τις ανθρώπινες κοινότητές τους.
Originally posted 2018-03-23 11:37:57.
