Φτάνοντας στα μέσα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Εκκλησία προάγει την προσκύνηση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού (Γ´ Κυριακή των Νηστειών) για να δώσει το μήνυμα στον λαό ότι μετά την σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση και ότι την σωτηριώδη αυτή οδό την βάδισε πρώτος ο Χριστός. Τα μηνύματα της εορτής αυτής είναι δυνατά και πολυποίκιλα, καθώς αναφέρονται και στον προσωπικό σωματικό και πνευματικό αγώνα που δίνουν οι πιστοί στο πλαίσιο του σταδίου της Τεσσαρκοστής, σταυρώνοντας τα πάθη τους, αλλά και στην επερχόμενη πανήγυρη του Πάσχα, η οποία πια αρχίζει και φαίνεται, πλην όμως απαιτείται κουράγιο για να διανύσουμε την εναπομείνουσα απόσταση.
Πέραν, όμως, από τον καθαρά εκκλησιολογικό χαρακτήρα, η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως έχει και μια ευρύτερη έννοια, με δυνατές αναφορές στην σημερινή κατάσταση της κοινωνίας μας, της πατρίδας μας και των όπου γης Ελλήνων. Στην Ρωμιοσύνη, το στοιχείο της πίστης είναι τόσο βαθειά και ανεξίτηλα συνυφασμένο στο πολιτισμικό της DNA που δεν χρειάζεται καν να είναι κανείς ιδιαίτερα «θρησκευόμενος» (με την ρηχή και πολλάκις παρεξηγημένη έννοια της λέξης) για να νοιώσει την δύναμη των ευαγγελικών λόγων ή να μετάσχει της σταυροαναστάσιμης πορείας που ακολουθεί ο λαός μας επί τόσους αιώνες.
Μήπως η πολιτική και ηθική καταβαράθρωση που βιώνει η χώρα, ειδικά μετά την ένταξή της στην ευρωζώνη και την ένσκηψη της κρίσης δεν αποτελούν ένα είδος σταυρού; Η οικονομική κρίση άφησε πολλά θύματα στο πέρασμά της. Η άσπλαχνη ανάγκη υποχρέωσε εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας να μεταναστεύσουν, αφήνοντας πίσω αγαπημένα πρόσωπα και την γλύκα της πατρίδας τους. Η χώρα αποδυναμώθηκε, αφού κατέστη αποικία των Ευρωπαίων και διασύρθηκε παγκοσμίως ως προϋπόθεση για την επιβολή μιας παράλογης και κατοχικής ατζέντας εκ μέρους των «εταίρων» της. Η συνέπειες των εγκληματικών ενεργειών που διαπράχθησαν από ελληνικές κυβερνήσεις και μια τελείως αλλοτριωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση είχαν ως φυσικό επακόλουθο να καταστήσουν την Ελλάδα ευάλωτη στις επιθετικές βλέψεις των γειτόνων της.
Η συστηματική σταύρωση της Ελλάδας εκ μέρους των Τούρκων, η κλοπή της ταυτότητάς μας εκ μέρους των Σκοπίων, ο καιροσκοπισμός της Αλβανίας, μαζί με όλα τα υπόλοιπα βάρη που κουβαλά ο λαός μας (εγκληματικότητα, προσφυγική κρίση, λαθρομετανάστευση, πληθυσμιακή κρίση λόγω μαζικής μετανάστευσης και υπογεννητικότητας) συνιστούν και αυτά έναν βαρύ σταυρό που καλείται να επωμιστεί η πατρίδα. Να προσθέσουμε, φυσικά, και την στάση των Ελλήνων κυβερνόντων και των Ευρωπαίων «εταίρων», που παραπέμπει στον Πόντιο Πιλάτο ή των Γραμματέων και Φαρισαίων.
«Τις ημύνθη περί πάτρης»
Βέβαια, ο δρόμος προς τον Γολγοθά δεν είναι άγνωστος για τον ελληνικό λαό. Ζει μέσα στην χαρμολύπη ανά τους αιώνες. Έτσι, δικαιώνεται απολύτως ο «άγιος των ελληνικών γραμμάτων» κυρ-Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης όταν διατυπώνει την εκπληκτικά επίκαιρη φράση του: «Άγγλος ή Γερμανός ή Γάλλος δύναται να είναι κοσμοπολίτης ή άθεος ή ό,τι δήποτε. Έκαμε το πατριωτικόν χρέος του, έκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα είναι ελεύθερος να επαγγέλλεται χάριν πολυτελείας την απιστίαν και την απαισιοδοξίαν. Αλλά Γραικύλος της σήμερον, όστις θέλη να κάμη δημοσία τον άθεον ή τον κοσμοπολίτην, ομοιάζει με νάνον ανορθούμενον έως άκρων ονύχων και τανυόμενον να φθάση και αυτός γίγας. Το Ελληνικόν έθνος, το δούλον, αλλ’ ουδέ ήττον και το ελεύθερον, έχει δια παντός ανάγκην της θρησκείας του».
Ένα χρόνο πριν τον ατιμωτικό ελληνοτουρικό πόλεμο του 1897 και του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου και τρία χρόνια αφού η Ελλάς ήδη βρέθηκε σε κατάσταση πτώχευσης, ο Παπαδιαμάντης σημειώνει τα εξής διαχρονικά: «Ημύνθησαν περί πάτρης οι άστοργοι πολιτικοί, οι εκ περιτροπής μητρυιοί του ταλαιπώρου ωρφανισμένου Γένους, του ‘’στειρεύοντος πριν, και ητεκνωμένου δεινώς σήμερον;’’
»Άμυνα περί πάτρης δεν είναι αι σπασμωδικαί, κακομελέτητοι και κακοσύντακτοι επιστρατείαι, ουδέ τα σκωριασμένης επιδεικτικότητος θωρηκτά. Άμυνα περί πάτρης θα ήτο η ευσυνείδητος λειτουργία των θεσμών, η εθνική αγωγή, η χρηστή διοίκησις, η καταπολέμησις του ξένου υλισμού και του πιθηκισμού, του διαφθείραντος το φρόνημα και εκφυλίσαντος σήμερον το έθνος, και η πρόληψις της χρεωκοπίας.
»Τις ημύνθη περί πάτρης;
Και τι πταίει η γλαυξ, η θρηνούσα επί των ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήται της Ελλάδος».
Πρωτοβουλίες από τις επάλξεις της διασποράς
Αλλά αν ισχύει ο κανόνας αυτός για το ελλαδικό κράτος, δεν αποτελεί εξαίρεση και για το τμήμα του ελληνικού έθνους που ζει στο εξωτερικό. Οι προκλήσεις παραμένουν μεγάλες και ο δρόμος προς την Ανάσταση στενός και ανηφορικός. Στο εξωτερικό η κιβωτός της ελληνικής γλώσσας, που χωράει Έλληνες και μη, συχνά απαξιώνεται από τα ίδια τα παιδιά του. Τα ελληνοαμερικανικά κοινοτικά σχολεία των ΗΠΑ συχνά φτιάχνουν διδακτικά προγράμματα που απευθύνονται στον «ελάχιστο κοινό παρονομαστή» γλωσσικά και πολιτιστικά.
Για παράδειγμα, προτάσεις για εισαγωγή της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών (έστω ετυμολογικά, μέσα από τις ρίζες των λέξεων) σε σχολικά προγράμματα για να τονιστεί το ενιαίο της γλώσσας και να εξοικειωθούν οι νέοι με την γλώσσα της Εκκλησίας και των κλασικών συγγραφέων απορρίπτονται πριν καν συζητηθούν. Ακόμη και αυτό τούτο το πολιτισμικό υπερόπλο της διδασκαλίας του Ευαγγελίου στην ατόφια ελληνική γραφή του μένει ανεκμετάλλευτο από την συντριπτική πλειοψηφία των ελληνορθόδοξων ενοριών, την στιγμή που οι περισσότεροι Αμερικανοί που ενδιαφέρονται να μάθουν ελληνικά δηλώνουν γοητευμένοι με την προοπτική να μπορέσουν να καταλάβουν το Ευαγγέλιο στο πρωτότυπο κείμενό του. Μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ιεραποστολικής δράσης και προώθησης της ελληνικής γλώσσας παραμένει ανεκμετάλλευτη, θύμα ενός συμπλεγματικού και ανεπιστημονικού παραγκωνισμού από τους άρχοντες του τόπου.
Άλλωστε, βάσει της επικρατούσας αντίληψης, δεν πρέπει να μάς ξενίζει το γεγονός ότι το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα ελληνομάθειας μοιάζει να έχει καλλιεργήσει ένα σχολείο Αντιοχειανών Ορθοδόξων στο Τέξας, ούτε ότι ένας εκ των κορυφαίων θεολόγων στην Ελλάδα, ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος, εξελέξγη τακτικός καθηγητής όχι στην ελληνορθόδοξη θεολογική σχολή του Τιμίου Σταυρού στην Βοστώνη, αλλ᾽αντιθέτως, στην θεολογική σχολή των Αντιοχειανών Ορθοδόξων στην Πενσυλβάνια.
Και πάλι, η πένα του μεγάλου Σκιαθίτη μιλάει λες και αποτύπωσε τις σκέψεις του διαβάζοντας τα σημερινά γεγονότα: «Να παύση π.χ. η συστηματική περιφρόνησις της θρησκείας εκ μέρους πολιτικών ανδρών, επιστημόνων, λογίων, δημοσιογράφων και άλλων. Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθή με τα έθιμα της χώρας, αν θέλη να εγκληματισθή εδώ. Να γίνη προστάτις των πατρίων, και όχι διώκτρια. Να ασπασθή και να εγκολπωθή τας εθνικάς παραδόσεις. Να μη περιφρονή αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθή ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μη νοθεύονται τα θρησκευτικά και τα οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργηθή η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόσμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν. Να μη μιμώμεθα ούτε τους Παπιστάς και ούτε τους Προτεστάντες. Να μη χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια. Είναι της εσχάτης εθνικής αφιλοτιμίας να έχωμεν κειμήλια και να μη φροντίζωμεν να τα διατηρήσωμεν. Ας σταθμήσωσι καλώς την ευθύνην των, οι έχοντες την μεγίστην ευθύνην».
Κάποια ελπιδοφόροα παραδείγματα
Κι ενώ βαδίζουμε και πάλι φέτος προς το θείο δράμα, παρακολουθώντας παράλληλα το δράμα που εκτυλίσσεται στα ανατολικά σύνορα της χώρας και κοιτάμε προς την Ανάσταση – αλλά και την ανάσταση της πατρίδας μας – κάποια μικρά ελπιδοφόρα μηνύματα από το εξωτερικό μας δίνουν κουράγιο στους αγώνες μας.
Παρατίθενται δύο παραδείγματα, τηλεγραφικά και μόνο, για να τονιστεί αυτό που γνωρίζουμε τόσο καλά εμπειρικά έστω κι αν αδυνατούμε συχνάκις να το συλλάβουμε γωνστικά, ότι επακόλουθο του Σταυρού είναι η Ανάσταση. Παράδειγμα πρώτο: οι μικροί μαθητές του ημικρατικού σχολείου τύπου «charter» που ιδρύθηκε στο Μπρούκλιν στην θέση ενός ελληνικού κοινοτικού που έπνεε τα λοίσθια. Στην πλειονότητά τους, οι μαθητές του Hellenic Classical Charter School δεν είναι Έλληνες στην καταγωγή, αλλά αποδεικνύουν ότι οι καρδιές και οι ψυχές τους είναι ελληνικότατες. Συγκινείται κανείς στο άκουσμα του μαθητή που δηλώνει ευθαρσώς «δεν γεννήθηκα Έλληνας, αλλά σήμερα είμαι!» (πρβλ. 2:33 στο βίντεο).
Παράδειγμα δεύτερο: η εντυπωσιακή δράση του επιφανούς ομογενούς χρηματοοικονόμου κ. Δημητρίου Λογοθέτη, ο οποίος πρωτοστάτησε στην ίδρυση ενός οργανισμού για την διάσωση ελληνικών σχολείων που απειλούνται με κλείσιμο. Όταν το ημερήσιο ελληνοαμερικανικό Σχολείο «Σωκράτης» στο Σικάγο απειλήθηκε με αναστολή λειτουργίας λόγω της αδυναμίας της κοινότητας της Αγίας Τριάδος να το συντηρήσει, ο κ. Λογοθέτης και οι υπόλοιποι συνιδρυτές δημιουργήσαν το ίδρυμα «Foundation for Hellenic Education and Culture» για την διάσωση του ιστορικού αυτού εκπαιδευτηρίου. Με την αγορά των κατάλληλων συγκροτημάτων, από το 2004, το σχολείο αυτό λειτουργεί επιτυχώς, παράλληλα με βραδινά και Σαββατιάτικα προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας που απευθύνονται τόσο σε νέους όσο και σε ενήλικες. Σήμερα εξυπηρετεί περί τους 600 μαθητές και αποτελεί μια πολύ καλή εναλλακτική λύση στο υπάρχον οργανωτικό μοντέλο που χρεοκοπεί.
Μαζί με την δράση των σχολείων τύπου «charter», η πρωτοβουλία ομογενών να διασώσουν ιστορικά ελληνικά σχολεία αποτελεί μια θαυμάσια και αναγκαία άμυνα περί πάτρης που μπορεί και πρέπει να προσφερθεί από την διασπορά, μαζί με τις άλλες παρεμβάσεις σε πολιτικό επίπεδο.
Σ᾽ αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι τόσο στα εγχώρια πράγματα, όσο και στα θέματα της διασποράς, εμφορούμενοι από την εορτή της Σταυροπροσκυνήσεως, ας ευχηθούμε να αποκτήσουμε την φώτιση να προσεγγίζουμε τα εθνικά μας προβλήματα με ευρύτερη προοπτική και προπαντός, να έχουμε Καλή Ανάσταση!
Originally posted 2018-03-12 10:05:19.
