Το «θρίλερ» με την επιλογή της νέας φρεγάτας του πολεμικού ναυτικού έλαβε αίσιο τέλος και η ανακοίνωση της υπογραφής συμβολαίου για την απόκτηση της υπερσύγχρονης γαλλικής φρεγάτας Belh@rra έγινε αποδεκτή με μεγάλη ανακούφιση, τόσο στις τάξεις των ενόπλων δυνάμεων, όσο και στους πολίτες που αγωνιούν για την αμυντική θωράκιση και ασφάλεια της χώρας απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή μοιάζει να κλείδωσε περισσότερο από καραμπόλα, παρά από καλά σχεδιασμένες και λεπτές κινήσεις εκ μέρους της κυβέρνησης.
Έστω και έτσι, οι εξελίξεις κρίνονται θετικές, διότι θα μπορούσαν να είχαν επικρατήσει οι παρασκηνιακές πολιτικές πιέσεις και η τελική απόφαση να λαμβανόταν με κύριο κριτήριο το πολιτικό μέλλον των εγχωρίων πολιτικών εντολοδόχων και όχι τις επιχειρησιακές ανάγκες του πολεμικού πλοίου. Η θορυβώδης κίνηση των ΗΠΑ να συνάψει το νέο σύμφωνο ασφάλειας AUKUS με τα αγγλοσαξονικά ξαδέλφιά της, Μ. Βρετανία και Αυστραλία, χάλασε την χρυσοφόρα συμφωνία αγοράς γαλλικών υποβρυχίων αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ εκ μέρους της Αυστραλίας, η οποία θα αποκτήσει, αντ’ αυτών, προηγμένης τεχνολογίας αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια.
Όσα δεν φέρνει ο χρόνος, τα φέρνει η στιγμή
Προφανώς, για να χρυσώσουν το χάπι στην Γαλλία, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να συγκαταθέσουν στην ολοκλήρωση της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος και Γάλλους, αντί να συνεχίζουν να πιέζουν την ελληνική κυβέρνηση να δεχθεί την λιγότερο συμφέρουσα δική τους πρόταση για υποδεέστερες φρεγάτες με σαφώς μειωμένη επιχειρησιακή ικανότητα. Η τύχη και οι θετικές συγκυρίες παίζουν μεγάλο ρόλο στην ιστορία και επαληθεύεται συχνά η γνωστή παροιμία πως «όσα δεν φέρνει ο χρόνος, τα φέρνει η στιγμή».
Από δω και πέρα, όμως, επαφίεται στην Ελλάδα να αξιοποιήσει αυτό το χαμόγελο της τύχης, αντί να την κλωτσήσει, όπως έχει κάνει συχνά στο παρελθόν εξαιτίας πολιτικών παθών, κομματικών συμφερόντων και τις παθογένειες ενός συστήματος διακυβέρνησης που έχει αποδειχθεί πολύ κατώτερο των προσδοκιών των πολιτών.
Ο 20ος αιώνας (για να μην πάμε ακόμη πιο πίσω) βρίθει τέτοιων παραδειγμάτων. Οι (απροσδόκητοι;) θρίαμβοι των Βαλκανικών Πολέμων και η συμμαχία της Ελλάδος με τις νικήτριες δυνάμεις του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου εξανεμίστηκαν εν ριπή οφθαλμού, με τον Ελληνισμό να θρηνεί μια από τις μεγαλύτερες απώλειες στην ιστορία του με την Μικρασιατική Καταστροφή. Ομοίως, το θαύμα του έπους του ’40 και η ηρωική αντίσταση του ελληνικού λαού εναντίον των δυνάμεων του Άξονος, αντί να θέσει τις βάσεις για την μεταπολεμική εδραίωση της χώρας σε περιφερειακή δύναμη και την ολοκλήρωση του μνημειώδους έργου εθνικής αυτογνωσίας που ξεκίνησε η «γενιά του ‘30», εκτροχιάστηκε από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο και έναν διχασμό οι πληγές του οποίου παραμένουν νωπές ακόμη και σήμερα, σε ορισμένες περιπτώσεις. Μάλιστα, στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η τραυματική αυτή εμπειρία εκμεταλλεύτηκε συχνά από καιροσκόπους και πολιτικάντηδες για να εξαργυρώσουν προσωπικά συμφέροντα, εις βάρος της πατρίδας και του λαού.
Ανάγκη για μακροπρόθεσμη εθνική στρατηγική
Συνεπώς, μολονότι η υπογραφή της συμφωνίας για την ανανέωση του γηρασμένου ελληνικού στόλου και της αμοιβαίας υποστήριξης μεταξύ Ελλάδος και Γαλλία για την άμυνα και ασφάλεια αποτελούν θετικές εξελίξεις, προέχει η εκπόνηση και τήρηση μιας εθνικής στρατηγικής που θα δεσμεύει τους εκάστοτε ενοίκους του Μεγάρου Μαξίμου.
Για παράδειγμα, ήδη ο λαλίστατος υπουργός ανάπτυξης κ. Γεωργιάδης έσπευσε να οριοθετήσει το εύρος της αμυντικής συμφωνίας, ξεκαθαρίζοντας ότι η Ελλάδα δεν έχει εισέτι ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της επί της δυνητικής ΑΟΖ της στο Ανατολικό Αιγαίο. Αλήθεια, εάν και όταν υποχρεωθεί εκ των πραγμάτων να τα ασκήσει (διότι η μη άσκηση θα εκληφθεί ως παραίτηση και το κενό θα συμπληρωθεί από την Τουρκία), θα μπορέσει να υπολογίσει στην γαλλική συνδρομή; Προφανώς, εάν υπάρξει το ανάλογο κίνητρο (παραχώρηση οικοπέδων σε γαλλικές εταιρίες), η Γαλλία θα ήταν ανοικτή σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Εάν όμως ο ενεργειακός χάρτης της Ελλάδος περνάει αποκλειστικά από τις αμφιλεγόμενες ανεμογεννήτριες γερμανικής παραγωγής, η κατάσταση θα γίνει πιο πολύπλοκη και νεφελώδης.
Να μην κλωτσήσουμε την τύχη μας
Και επειδή έγινε αναφορά στην Γερμανία, θα πρέπει να γίνει η κατάλληλη ελληνο-γαλλική συνεννόηση εν όψει των θέσεων της υπό διαμόρφωση νέας γερμανικής κυβέρνησης. Η επικράτηση των σοσιαλδημοκρατών δεν θα πρέπει επ’ ουδενί να ερμηνευθεί ως απαγκίστρωση της Ελλάδος από την μέγγενη των γερμανικής εμπνεύσεως μνημονίων. Η διαφαινόμενη ανάληψη του υπουργείου οικονομικών της Γερμανίας από τον ηγέτη των Ελευθέρων Δημοκρατών και σκληρό νεοφιλελεύθερο κ. Κρίστιαν Λίντνερ εγκυμονεί τον κίνδυνο της επιστροφής στο δόγμα Σόιμπλε και την σκληρή λιτότητα. Ειδικά όταν η Ελλάς υπογράφει συμφωνίες δισεκατομμυρίων με την Γαλλία (πολεμικά αεροσκάφη Rafale, φρεγάτες Belh@rra και προσεχώς κορβέτες Gowind) που αλλάζουν άρδην τον συσχετισμό δυνάμεων με τον παραδοσιακό σύμμαχο της Γερμανίας Τουρκία, η Ελλάς θα πρέπει να προετοιμάζεται για ολομέτωπη επίθεση από το Βερολίνο.
Η τύχη παίζει σπουδαίο ρόλο στην διαμόρφωση της ιστορίας, αλλά μόνο όταν αξιοποιηθεί κατάλληλα από ανοιχτομάτες και ρηξικέλευθους ηγέτες. Αυτοί πάλι που αρνούνται να την δουν, επιμένοντας να φορούν τις παρωπίδες της ιδεοληψίας ή των προσωπικών συμφερόντων, διατρέχουν τον κίνδυνο να την κλωτσήσουν. Και συνήθως, όταν χαθεί μια ευκαιρία, αργεί να ξαναπαρουσιαστεί. Αλίμονο στα έθνη που κλωτσούν την τύχη τους…
