Θεσσαλονίκη: ραντεβού στην Καμάρα!

Θριαμβική Αψίδα του Γαλερίου, γνωστή και ως Καμάρα, είναι ένα από τα πιο γνωστά σημεία συνάντησης των Θεσσαλονικιών, όσο και των επισκεπτών της πόλης.

Αποτελεί το δυτικό σκέλος στεγασμένης στοάς που σχηματιζόταν από οκτώ πύλες με 4 κεντρικούς ογκώδεις πεσσούς. Κατασκευάστηκε την εποχή της Ρωμαϊκής «Τετραρχίας»* εις τιμή του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Γαλέριο, όταν αυτός επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη ύστερα από την οριστική νίκη στους πολέμους του κατά των Περσών (296 – 305 μ.Χ.).

Οι τέσσερις κύριοι πεσσοί του μνημείου φέρουν επένδυση από μαρμάρινες πλάκες με ανάγλυφες παραστάσεις και αφηγούνταν τη νίκη του Γαλερίου εναντίον του Ναρσή**. Τα εικονογραφικά θέματα αναπτύσσονται σε ζώνες διαφορετικού πλάτους. Η τέχνη των ανάγλυφων της Καμάρας είναι αφηγηματική και συγχρόνως διακοσμητική. Το κυριότερο χαρακτηριστικό τους – πληθωρισμός των παραστάσεων και των μορφών.

Η Αψίδα θριάμβου κτίστηκε στη διασταύρωση δύο αξόνων. Ο ένας ήταν η ευθύγραµµη «Ποµπική οδός» µε κιονοστοιχίες, που ξεκινούσε από τη βόρεια όψη της και κατέληγε στη νότια πύλη του περιβόλου της Ροτόντας, και ο άλλος –  η σηµαντική οδική αρτηρία εκείνης της εποχής: η ρωµαϊκή Decumanus maximus, η Μέση ή Λεωφόρος όπως την έλεγαν οι Βυζαντινοί, η οποία διέσχιζε την πόλη από δυτικά προς ανατολικά (κατάλοιπά της βρέθηκαν κάτω από το οδόστρωµα και βόρεια της σύγχρονης οδού Εγνατίας). Η οδός αυτή περνούσε ανάµεσα από τους κεντρικούς πεσσούς του θριαμβικού τόξου και κατέληγε στην Κασσανδρεωτική πύλη του ανατολικού τείχους (στο ύψος της σημερινής πλατείας Συντριβανίου).

Η Θριαμβική αψίδα αποτελούσε ένα μέρος του λεγόμενου Γαλεριανού συγκροτήματος*** που αναπτύσσονταν νοτιοδυτικότερα: στις πλατείες Ναυαρίνου και Ιπποδρομίου.

Γαλεριανό συγκρότημα. Τρισδιάστατη αναπαράσταση του Βλαδίμηρου Νεφίδη. Ο Βλαδίμηρος Νεφίδης γεννήθηκε στην Ταάλκα της Γεωργίας. Ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία 11 ετών. Ακολουθώντας την αγάπη του για τις κατασκευές σπούδασε στην Αρχιτεκτονική του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σήμερα εργάζεται στη Λεμεσό της Κύπρου.

—————–

* Η Τετραρχία, δηλαδή η Αρχή των τεσσάρων, ήταν ένα σύστημα διακυβέρνησης που δημιουργήθηκε το 293 μ.Χ. από τον Αυτοκράτορα Διοκλητιανό με σκοπό να λυθούν τα σοβαρά στρατιωτικά και πολιτικά προβλήματα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι πρώτοι Τετράρχες ήταν:

• Διοκλητιανός – Αύγουστος της Ανατολής (Ανατολή).
• Γαλέριος – Καίσαρας της Ανατολής (Ιλλυρία), ο οποίος όρισε τη Θεσσαλονίκη ως διοικητική πρωτεύουσα του τμήματος της αυτοκρατορίας που διοικούσε ο ίδιος.
• Μαξιμιανός – Αύγουστος της Δύσης (Ιταλία).
• Κωνστάντιος Χλωρός – Καίσαρας της Δύσης (Γαλατία).

** Ναρσής – έβδομος βασιλιάς της Περσίας από τη δυναστεία των Σασανιδών (293-302)

*** Ανάκτορα του Γαλερίου (Ρωμαϊκά Ανάκτορα): συγκρότημα ανακτόρων που περιελάμβανε το ίδιο το Ανάκτορο, το Οκτάγωνο, τον Ιππόδρομο, καθώς και την Αψίδα του Γαλερίου, την αψιδωτή αίθουσα και τη Ροτόντα.