Σε μια περίοδο ιστορικών προκλήσεων όπου ο Ελληνισμός έχει απόλυτη ανάγκη την «ήπια ισχύ» που προσφέρει η πολιτιστική διπλωματία, οι τελευταίες εξελίξεις στην Ομογένεια των ΗΠΑ, τον άλλοτε ισχυρό βραχίονα του, δημιουργούν προβληματισμό. Οι αυτοκαταστροφικές διοικητικές πρακτικές που έχουν οδηγήσει την Ι. Αρχιεπισκοπή Αμερικής στην δεινή θέση την οποία βρίσκεται σήμερα – υποσκάπτοντας παράλληλα την και την δυναμική των κοινοτήτων της Αμερικής – απασχόλησαν τον Αμερικανικό τύπο αυτόν τον μήνα. Μετά από σχετικό ρεπορτάζ στην ημερήσια ομογενειακή εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ», η εφημερίδα «New York Post» – που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις τέσσερις μεγαλύτερες της Νέας Υόρκης – προχώρησε σε δημοσίευμα την Κυριακή του Πάσχα υπό τον τίτλο «Dome and Dumber», σχετικά με έρευνες που διεξάγονται από τις εισαγγελικές αρχές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και της πολιτείας γύρω από τα οικονομικά του υπό ανέγερση Ι.Ν. Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν της Νέας Υόρκης.

Οι έρευνες ξεκίνησαν στον απόηχο του σκανδάλου που ξέσπασε το περασμένο φθινόπωρο, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο προϋπολογισμός για την ανοικοδόμηση της ιστορικής εκκλησίας εκτοξεύθηκε από $30 εκατομμύρια στα $80 εκατομμύρια, ενώ υπήρξαν παράλληλα αναφορές περί αδυναμία εντοπισμού συγκεκριμένου ποσού από τους λογαριασμούς για την ανοικοδόμηση, ο οποίος φέρεται να αγγίζει της τάξεως των $15 εκατομμύρια. Η Αρχιεπισκοπή κάνει λόγο για σαφώς χαμηλότερο ποσό, περί τα $4,75 εκατομμύρια, τα οποία μεταφέρθηκαν από τους ειδικούς λογαριασμούς για να καλύψουν το έλλειμμα ύψους $5 εκατομμυρίων της Αρχιεπισκοπής.

grecobooks 4

Την περασμένη εβδομάδα, επανήλθε ο «Εθνικός Κήρυξ» με δεύτερο άρθρο, αποκαλύπτοντας σχέδιο της Αρχιεπισκοπής να ζητήσει δάνειο της τάξεως των $7,5-10 εκατομμυρίων από την ομογενειακή τράπεζα «Alma Bank» για να χρηματοδοτήσει το χρέος της. Η είδηση για την οικονομική κρίση που περνάει η Αρχιεπισκοπή Αμερικής χτύπησε ως «κεραυνός εν αιθρία» στο τέλος του περασμένου καλοκαιριού, αφήνοντας την ομογένεια εμβρόντητη.

Τώρα, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής φέρεται να δίνει τα ιδιόκτητα γραφεία της στο κέντρο της Νέας Υόρκης ως εγγύηση για την ανάληψη του δανείου. Φήμες περί αναζήτησης δανείου είχαν ακουστεί κάποιες εβδομάδες νωρίτερα, αλλά μετά από την αποκάλυψη της εμπλοκής των εισαγγελικών αρχών στην υπόθεση του υπό ανέγερση του ναού-συμβόλου, ο οποίος είχε καταστραφεί στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, τα περισσότερα πιστωτικά ιδρύματα αναμενόταν να απορρίψουν σχετικές κρούσεις από την Αρχιεπισκοπή, αφήνοντας την ομογενειακή τράπεζα ως την μόνη σχετικά σίγουρη επιλογή.

Τσαλακωμένη η ομογένεια της Αμερικής από τα αρνητικά δημοσιεύματα

Η συγκεκριμένη εικόνα απέχει παρασάγγας από αυτήν που ήλπιζε να προβάλλει ο Ελληνισμός της Αμερικής κατά τον εορτασμό του Πάσχα, και μάλιστα λίγες μόνο ημέρες πριν από την μεγαλειώδη ετήσια εθνική παρέλαση που διεξάγεται στην Πέμπτη Λεωφόρο της Νέας Υόρκης, αφιερωμένη στην Ελλάδα. Μάλιστα, σε μια συγκυρία όπου η Ελλάδα δέχεται διαρκώς κλιμακούμενες απειλές από την Τουρκία, αλλά και πιέσεις από «εταίρους» και γείτονές της, η ηγεσία της Ομογένειας των ΗΠΑ μοιάζει ανήμπορη να προσφέρει την προσδοκώμενη ουσιαστική βοήθεια, όντας πελαγωμένη με τα δικά της προβλήματα.

Κι ενώ η «Ποστ» ενδεχομένως να θεωρείται «κιτρινίζον» εφημερίδα, όντας (κακο)φημισμένη για την λαϊκίστικη δημοσιογραφία την οποία ασκεί, δύσκολα αποκρούεται το κυριότερο επιχείρημα του άρθρου, το οποίο συνοψίζεται στην εξής φράση: ο ναός που προοριζόταν να γίνει «η νέα βιτρίνα της Ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Αμερική μετατράπηκε σε παναμερικανικό όνειδος». Εξαιτίας της τροπής των πραγμάτων, αναμένονται να ακολουθήσουν και άλλα δημοσιεύματα, πιθανόν από ακόμη μεγαλύτερα ΜΜΕ, με παναμερικανική ή και διεθνή εμβέλεια.

Οι εργασίες της ανοικοδόμησης στον ναό σταμάτησαν τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν η Αρχιεπισκοπή δεν ήταν σε θέση να πληρώσει τον εργολάβο. Σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια, το προσκύνημα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί το 2016. Ο ναός αυτός σχεδιάσθηκε από τον Ισπανό αρχιτέκτονα Σαντιάγκο Καλατράβα. Οταν ο κ. Καλατράβα δημιούργησε το γιγαντιαίο εμπορικό κέντρο «Oculus», το οποίο βρίσκεται απέναντι από τον ναό, η τιμή επίσης αυξήθηκε στα $4 δισεκατομμύρια, ενώ η περιβόητη στέγη που έκτισε ο ίδιος για το Ολυμπιακό στάδιο της Αθήνας ανέβασε το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων κατά τουλάχιστον 130 εκατομμύρια ευρώ.

Όταν άρχισαν να πυκνώνουν φήμες για πιθανή κακοδιαχείριση στα οικονομικά της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, κάποιοι υποστηρικτές, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγεται τουλάχιστον μία παναμερικανικού βεληνεκούς ελληνοαμερικανική οργάνωση, εξέφρασαν ενδοιασμούς και πάγωσαν τις συνεισφορές τους. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της «Ποστ», μέχρι τον περασμένο Δεκέμβριο, η Αρχιεπισκοπή κατάφερε να συγκεντρώσει μόνο $37 εκατομμύρια από τα $49 εκατομμύρια που τάχθησαν για την αποπεράτωση του έργου.

Μια προσημείωση που προδιαγράφει απαισιόδοξες προβλέψεις

Τώρα, μαζί με την είδηση-βόμβα που αφορά στο πολυθρύλητο προσκύνημα του Σημείου Μηδέν, το οποίο αποτελεί μια ευκαιρία ανεκτίμητης αξίας για άσκηση πολιτιστικής διπλωματίας εκ μέρους της Ομογένειας, υπό την προϋπόθεση ότι αξιοποιηθεί με τον κατάλληλο τρόπο, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής αναγκάζεται να στρεψοδικήσει για άλλη μια φορά, αντιμέτωπη πλέον με άλλη μία ανησυχητική είδηση – την υποθήκευση των γραφείων της. Ακόμη και αν ο κίνδυνος της κατάσχεσης του εμβληματικού αυτού περιουσιακού στοιχείου παραμείνει στην σφαίρα του δυνητικού, πλην απίθανου, ο συμβολισμός που κρύβεται πίσω από την προσημείωση του δημιουργεί μιαν απαισιόδοξη προοπτική. Σοβαρές διοικητικές αστοχίες και ένα όραμα που στράβωσε πολύ κάπου στην πορεία έχουν υπεισέλθει στην πηγή της οργανωμένης Ομογένειας, καθιστώντας το νερό της γλυφό. Από την πηγή αυτή, που ανάβλυζε άλλοτε «το αθάνατο νερό» της ελληνικής Διασποράς από κρουνούς μόχθου, ιδρώτα και θυσιών του λαού, κτίστηκαν οι πυρήνες των ελληνικών κοινοτήτων – δηλαδή, ενορίες και σχολεία.

Και ενώ οι ομοσπονδιακές και πολιτειακές αρχές θα εστιάσουν την προσοχή τους σε ενδείξεις κακοδιαχείρισης και διοικητικών κενών, όπως θα κάνουν όσοι σχολιάζουν την είδηση σε κοινοτικές αίθουσες και εντευκτήρια, καφετέριες, κοινωνικά δίκτυα και άλλους τόπους συγκέντρωσης ανά την ομογένεια, αξίζει να εξετασθεί η υπόθεση και από μια ευρύτερη οπτική γωνία, ώστε να γίνει κατανοητό το υποβόσκων πρόβλημα. Μία είναι η βασική ερώτηση. Οι ντροπιαστικές εξελίξεις στις οποίες αναφερθήκαμε υπήρξαν αποτέλεσμα κάποιας μεμονωμένης εσφαλμένης απόφασης ή σειράς ατυχών συγκυριών ή μήπως αποτελούν τα επίχειρα μιας στρεβλής ιεράρχησης προτεραιοτήτων και αξιών;

Πρέπει να επιχειρηθεί ένας παραλληλισμός μεταξύ της λεγόμενης κακοδιαχείρισης των οικονομικών στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής και της τραγικής αμέλειας που επιδείχθηκε για τα κοινοτικά σχολεία της Ομογένειας, τα οποία περνούν από σαράντα κύματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μισά ημερήσια ομογενειακά κοινοτικά σχολεία στην Νέα Υόρκη έχουν αναστείλει την λειτουργία τους – ενίοτε υπό πολύ αμφιλεγόμενες συνθήκες – λίγο πολύ με …τις ευλογίες των βουληφόρων.

Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε

Ποτέ δεν εκπονήθηκε κάποιο σχέδιο δράσης για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση ή να διορθωθούν τα συστημικά προβλήματα που ταλανίζουν σχολεία αυτά. Οι δε πρωταγωνιστές του εξευτελιστικού αυτού ξεπουλήματος της Ελληνικής παιδείας και του θαψίματος της ελληνικής ταυτότητας στις ΗΠΑ δεν εκλήθησαν ποτέ να απολογηθούν για τις πράξεις τους. Δεν επιβλήθηκε καμία τιμωρία, δεν διενεργήθηκε κανένας έλεγχος, δεν διατάχθηκε καν μια δυσμενή μετάθεση για να δοθεί το μήνυμα ότι η εγκατάλειψη της ιερής προσπάθειας της μεταλαμπάδευσης του ελληνικού πολιτισμού χάριν του εύκολου κέρδους και της κοινώς λεγομένης «κονόμας» δεν επιβραβεύεται.

Για αιώνες, οι δύο βασικοί πυλώνες της όποιας ελληνικής κοινότητας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Διασπορά, υπήρξαν η ενορία και το σχολείο. Εδώ στην Αμερική, μόλις η πρώτη σταμάτησε να στηρίζει την δεύτερη με την παραδοσιακή θέρμη, μοιάζει να φορτώθηκε τις συνέπειες της άφρονης στάσης της με ποικίλους τρόπους. Οι υπεύθυνοι για την χάραξη της πολιτικής αυτής μοιάζουν να περιφρονούν ένα σύστημα που εγκαθιδρύθηκε από πολύ σοφότερους ανθρώπους και προστάτεψε τον ελληνισμό μέσα στους σκοτεινούς αιώνες της τουρκοκρατίας. Για ποιόν λόγο; Για να ξαναθυμηθούμε πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει ο μηδισμός για τον ελληνισμό;

Αν δεν αναπροσανατολιστεί η Ομογένεια στην πολιτιστική πυξίδα του ελληνισμού, αγκαλιάζοντας τα σχολεία και μένοντας πιστή στις πολιτισμικές και γλωσσικές παρακαταθήκες που αποτέλεσαν τον δρομοδείχτη μας μέσα στους αιώνες, σώζοντας το Γένος μας από τον κίνδυνο ιστορικού αφανισμού πολλές φορές, τα προβλήματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω θα εξακολουθούν να υφίστανται, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Όπως ισχύει και με την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, η επίλυση των προβλημάτων που μας απειλούν δεν εξαρτάται αποκλειστικά από χρηστή διοίκηση, αλλά αφορά και στην διατήρηση της πολιτιστικής ιεράρχησης αξιών η οποία δημιουργεί την ειδοποιό διαφορά και πολιτιστική ετερότητα που διασώζει την μοναδικότητα ενός λαού.

Originally posted 2018-04-18 11:00:11.

Written by

Χριστόφορος ΤΡΙΠΟΥΛΑΣ

Ο Χριστόφορος Τριπουλάς είναι πανεπιστημιακός και διδάσκει μαθήματα ρητορικής και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ασχολείται με την μετάφραση και την επιφυλλιδογραφία και είναι συντάκτης στην εφημερίδα Αριστεία.