Κουράζει που κουράζει ο δόλιχος της κορωνοεπιδημίας. Αλλά ίσως το πλέον κουραστικό είναι ο πόλεμος νεύρων που εξαπολύουν αρχές και εξουσίες, συνοδευόμενοι από τους συνήθεις παρατρεχάμενους, αυλοκόλακες και σφουγγοκωλάριους των ΜΜΕ, με τα αλλοπρόσαλλα μέτρα που επιβάλλουν. Κι αν κάποιοι διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους με την δυσπιστία και τις επιφυλάξεις που εκφράζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού για την διαχείριση και την επικρατούσα στρατηγική καταπολέμησης του παρόντος λοιμού, δεν έχουν παρά να εστιάσουν στα παράλογα μέτρα αυτά.

Αντί να επιτίθενται σε ένα σεβαστό ποσοστό του πληθυσμού, που περιλαμβάνει επώνυμους και μη, αποκαλώντας τους «ψεκασμένους» και διάφορα άλλα κοσμητικά επίθετα (ενώ είναι λίαν ευκολόθικτοι όταν αντιστρέφονται οι ρόλοι και γίνουν οι ίδιοι στόχος της δημόσιας χλεύης), όφειλαν να φροντίζουν να εξαλειφθεί κάθε λογής παραλογία από τα μέτρα που επιβάλλουν και να είναι πρακτικά, όχι καταναγκαστικά.

Παράλογα μέτρα, δικαιολογημένος σκεπτικισμός

Φυσικά, κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι ο στόχος των εν λόγω μέτρων είναι η προστασία της δημόσιας υγείας και η διαχείριση της έκτακτης υγειονομικής κατάστασης. Αυτό, στην πράξη, σημαίνει ότι θα μπορεί εύκολα, σχεδόν αυτονόητα, να εξηγείται η ανάγκη κάθε συγκεκριμένου μέτρου με ξεκάθαρα στοιχεία, που να δικαιολογούν και εν τέλει να δικαιώνουν την επιλογή του. Ο φετιχισμός και η προσπάθεια της κάλυψης αστοχιών του παρελθόντος δεν έχουν καμμία θέση σε ένα τέτοιο εγχείρημα.

Εκτός, βέβαια, εάν ο απώτερος σκοπός των εν λόγω μέτρων εξυπηρετεί κάποιαν άλλη ατζέντα… Σε μια τέτοια περίπτωση, η καταρράκωση του συλλογικού ήθους, η διασπορά της σύγχυσης και διαμέσου αυτής του τρόμου, η σταδιακή ώθηση ενός πληθυσμού προς την απελπισία, όπου θα κάμπτονται όλες οι αντιστάσεις και αντιδράσεις του με αντάλλαγμα να τελειώσει επιτέλους το «μαρτύριο της σταγόνας» παρουσιάζει έναν επιτελικό σχεδιασμό, μιαν αλληλουχία σκέψης που δίνει μια κάποια εξήγηση σε όλο αυτό το μπάχαλο που βιώνει η κοινωνία εδώ και σχεδόν δύο χρόνια.

Ο αναγνώστης θα αποφασίσει εν τέλει ποιο από τα δύο σενάρια είναι το επικρατέστερο. Η στήλη θα αρκεστεί σε κάποιες παρατηρήσεις.

Αναμένεται οσονούπω η ανακοίνωση νέων μέτρων για την αντιμετώπιση του λεγόμενου 4ου κύματος της κορωνοεπιδημίας, εν όψει μάλιστα της μεγάλης επιστροφής των αδειούχων στις πόλεις από τις θερινές διακοπές τους. Μέσα στα μέτρα αυτά, ακούγεται ότι θα επιβληθεί η υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε εξωτερικούς χώρους. Εάν αληθεύει η συγκεκριμένη πληροφορία, θα περίμενε ο κόσμος από τις αρμόδιες αρχές να αποδείξουν την χρησιμότητα του συγκεκριμένου μέτρου, εάν δεν πρόκειται απλά για κυβερνητικό φετιχισμό ή ψυχολογικό πόλεμο με σκοπό την εγκαθίδρυση κλίματος τρομοκρατίας.

Danmask-19 και οι μετεξεταστέοι εγχώριοι ειδικοί

Την στιγμή που η χρήση μάσκας καταργείται(!) σε τρίτες χώρες, ακόμη και σε εσωτερικούς χώρους (ενδεικτική είναι η περίπτωση της Δανίας, όπου αποφασίστηκε η κατάργηση της μάσκας ακόμη και σε δημόσια μέσα μεταφοράς), με ποια επιστημονικά κριτήρια σκέπτεται η ελληνική κυβέρνηση να επεκτείνει το συγκεκριμένο μέτρο και σε εξωτερικούς χώρους; Ποιες ακριβώς επιστημονικές μελέτες συνηγορούν υπέρ της λήψεως μιας τέτοιας απόφασης; Επίσης, κατά πόσον τελικά η χρήση της μάσκας έχει συνεισφέρει στον περιορισμό της διασποράς του ιού; Ας μην ξεχνάμε ότι οι μάσκες έχουν γίνει ένα υποχρεωτικό μέρος της καθημερινότητας των πολιτών από την άνοιξη του 2020 και σύμφωνα με την κυρίαρχη εκδοχή, έκτοτε έχουμε βιώσει άλλα τρία κύματα της επιδημίας, που συνοδεύτηκαν από εγκλεισμούς, κτλ.

Μήπως οι περισπούδαστοι τηλεγιατροί τους οποίους επικαλείται η κυβέρνηση «των αρίστων» δεν έχουν μπει καν στον κόπο να ερευνήσουν την αποτελεσματικότητα ή μη της μάσκας και απλά αντιγράφουν τις διεθνείς τάσεις; Επανερχόμαστε και πάλι στο παράδειγμα της Δανίας, διότι εκεί, από το περασμένο καλοκαίρι, ήδη ολοκληρώθηκε και δημοσιεύθηκε η μεγαλύτερη σχετική έρευνα για την χρήση της μάσκας (πρβλ. DANMASK-19, Henning Bundgaard et al. Annals of Internal Medicine November 2020; doi: https://doi.org/10.7326/M20-6817) και εν ολίγοις τα αποτελέσματα καταρρίπτουν το επικρατέν αφήγημα γύρω από την μάσκα. Εξ ου και η δανική κυβέρνηση προέβη στην ανάλογη τροποποίηση-διόρθωση της πολιτικής της.

Το ίδιο θα περιμέναμε και από την ελληνική κυβέρνηση και τα προβεβλημένα μέλη της υγειονομικής επιτροπής της. Αλλά μέχρι τώρα, οι προσδοκίες αυτές διαψεύδονται με τον χειρότερο τρόπο. Προφανώς, οι τόσες ώρες που ξοδεύονται στα παράθυρα των καναλιών στερούν από τους πλέον προβεβλημένους τον χρόνο που απαιτείται για έρευνα και αξιολόγηση των δεδομένων.

Εάν δε η κυβέρνηση διαφωνεί με την συγκεκριμένη μελέτη, θα έπρεπε να φροντίσει να παρέχει τα απαραίτητα επιστημονικά δεδομένα που να συνηγορούν υπέρ της άποψής της. Αλλά κι εδώ, θα έβρισκε σκούρα τα πράγματα, διότι τα συμπεράσματα της ανωτέρω έρευνας επιβεβαιώνονται από ικανό αριθμό προηγουμένων ερευνών που διεξήχθησαν προ της πανδημίας και μελετούσαν της αποτελεσματικότητα της μάσκας απέναντι σε γενικότερα αερομεταφερόμενα παθογόνα. Γι’ αυτό, άλλωστε, και η χρήση της μάσκας δεν ενδεικνυόταν στο παρελθόν, για την καταπολέμηση επιδημιών και εποχικών νόσων, όπως η γρίπη.

Μάσκες, χάντρες, μορμολύκεια

Συνεπώς, η χρήση της μάσκας μοιάζει να λειτουργεί περισσότερο ως φυλαχτό παρά ως επιστημονικά αποδεδειγμένο μέτρο προστασίας. Με λίγα λόγια, η επιστήμη παραχωρεί την θέση της στην δεισιδαιμονία και η κυβέρνηση εμφανίζεται να συστήνει την μάσκα, όπως κάποιες ξεματιάστρες την χάντρα ή το μάτι. Είναι, βέβαια, δικαίωμα το καθενός να φοράει όσες χάντρες και μάτια θέλει, αλλά φανταστείτε να επιβαλλόταν στον καθένα και να έτυχαν όσοι δεν τα φορούσαν βάναυσης αποδοκιμασίας από τον κάθε τυχάρπαστο ή να υφίσταντο ακόμη διαχωρισμούς και πρόστιμα…

Εν τω μεταξύ, απαγορεύτηκαν για άλλη μια χρονιά οι λιτανείες ανήμερα της Παναγίας, με το δικαιολογητικό της προστασίας ενάντια στην διασπορά του ιού. Πρόκειται για άλλη μία αθέμιτη παρέμβαση της κυβέρνησης στην θρησκευτική ελευθερία των πολιτών, σε συνέχεια των όσων απαράδεκτων συνέβησαν το Πάσχα, τα Φώτα, αλλά και όλο το διάστημα που απαγορεύθηκε ο εκκλησιασμός. Παράλληλα, για να περιοριστούμε μόνο στον Αύγουστο, ο κόσμος βλέπει έκπληκτος να επιτρέπεται η μαζική δημόσια αυτομαστίγωση στον Πειραιά, στο πλαίσιο κάποιας μουσουλμανικής τελετής. Ομοίως, με τις ευλογίες του υπουργείου Πολιτισμού, περιφέρεται ανά την Ελλάδα το ξενόφερτο εκείνο μορμολύκειο με το όνομα Αμάλ, που καλεί τους θεατές σε διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με σκοπό την δήθεν ευαισθητοποίησή τους για τα προσφυγόπουλα.

Δεν είναι τουλάχιστον υποκριτικό να απαγορεύονται τα πάτρια έθιμα που αφορούν στον πνευματικό πυρήνα μιας κατά συντριπτική πλειοψηφία ορθόδοξης χριστιανικής κοινωνίας και να επιτρέπονται τα οθνεία, και μάλιστα αμφιλεγόμενα τόσο ως προς το βαθύτερο μήνυμα που εκπέμπουν, όσο και ως προς το ήθος που προάγεται διαμέσου του τελετουργικού; Για ποια ισότητα μιλάμε; Εδώ υπάρχουν ολοφάνερα δύο μέτρα και δύο σταθμά που λειτουργούν εις βάρος της πλειοψηφίας.

Και προσεχώς φθινοπωρινές πατητές

Και κάπως έτσι, μπαίνει η Ελλάς στο φθινόπωρο με μια κυβέρνηση που πορεύεται κατ’ εξακολούθηση «μετά οίας ανεπιστημοσύνης». Γέμισε ο τόπος από μορμολύκεια, τηλεοπτικά και μη, ενώ αυξάνεται ο φόβος ότι ετοιμάζεται το κυβερνητικό επιτελείο να εφαρμόσει τις ίδιες αναποτελεσματικές μεθόδους του παρελθόντος, που ενώ δεν στάθηκαν άξιες να εξαλείψουν τον λοιμό, δημιουργούν όλες τις απαραίτητες συνθήκες για έναν επερχόμενο λιμό… Και όλα αυτά στην χώρα που κάποτε άνθιζε η επιστήμη, η φιλοσοφία και η δημοκρατία. Στον τόπο που ο Αρχιμήδης είπε κάποτε το περίφημο γνωμικό του «δός μοι πᾷ στῶ καὶ τὰν γᾶν κινήσω», δηλαδή δώσε μου τόπο να σταθώ και την γη θα μετακινήσω.

Μόνο που με τις σημερινές συνθήκες, δεν υπάρχει τόπος ούτε για διάλογο, ούτε καν για ελεύθερη κυκλοφορία. Έρχεται φθινόπωρο και ποιος ξέρει τι απεργάζονται οι κυβερνώντες… Μπορεί να τελειώνει το καλοκαίρι, αλλά υπάρχει πάντοτε ο φόβος ότι το κυβερνητικό σύνθημα θα παραμείνει το «σκάσε και κολύμπα».

Οι τηλεγιατροί και οι κυβερνώντες δείχνουν να έχουν διάθεση για άγρια μάρκα… και μάλιστα πατητή μάρκα. Αν δεν νοιώσουν να τρίζουν οι καρέκλες τους, θα ετοιμάσουν πολλές ακόμη πατητές να κάνουν στον κόσμο… Να δούμε μέχρι που θα υποχωρήσουν οι πολίτες.

Written by

Χριστόφορος ΤΡΙΠΟΥΛΑΣ

Ο Χριστόφορος Τριπουλάς είναι πανεπιστημιακός και διδάσκει μαθήματα ρητορικής και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ασχολείται με την μετάφραση και την επιφυλλιδογραφία και είναι συντάκτης στην εφημερίδα Αριστεία.