Η εθνική επέτειος της 28ης Οκτωβρίου αποτελεί σημείο αναφοράς για τον όπου γης Ελληνισμό και η σημασία της ξεπερνά τα στενά γεωγραφικά όρια της Ελλάδας. Το αγωνιστικό φρόνημα στο οποίο παραπέμπει το σύγχρονο έπος του Ελληνισμού, του συλλογικού προτάγματος των ατόμων να δράσουν προσωπικά και συλλογικά, και να αγωνιστούν υπέρ της ελευθερίας έναντι οποιουδήποτε κόστους, προεκτείνεται και στις απανταχού κοινότητες των Ελλήνων της Διασποράς. Στα διάσπαρτα κέντρα του Ελληνισμού, αγωνίζεται ο καθένας εφ’ ω ετάχθη, για την επιβίωση του καθ’ ημάς τρόπου (που συγκεφαλαιώνεται, εν πολλοίς, στις λέξεις πίστη και γλώσσα), για να παραδώσει την πατρίδα «ουκ ελάττω», να τιμήσει «τα ιερά τα πάτρια» και για να καταστήσει την κοινότητα – και κατ’ επέκταση την πόλη όπου κατοικεί – μέτοχο του κοινού των Ελλήνων, και των χιλιάδων χρόνων ιστορίας και πολιτισμού την οποία κομίζει. Στην ουσία, λειτουργεί ως πρεσβευτής του ελληνικού πνεύματος στο εξωτερικό, καλώντας ομογενείς και αλλοδαπούς ομού να μετάσχουν της ημετέρας παιδείας.
Φέτος, ανήμερα της ένδοξης ημέρας της αναμνήσεως του ηρωικού ΟΧΙ, η Ι. Μητρόπολις Σουηδίας, υπό την πνευματική καθοδήγηση του ποιμένα της Σεβ. Μητροπολίτου Σουηδίας και πάσης Σκανδιναυΐας κ. Κλεόπα, τίμησε την εορτή με τον πλέον κατάλληλο τρόπο. Αναδεικνύοντας την σημασία του ηρωισμού.
Μαζί με τις λατρευτικές συνάξεις τιμώντας την διπλή εορτή της Αγίας Σκέπης και της Εθνικής Επετείου, υποδέχθηκε τμήμα του Ιερού Λειψάνου του Νεομάρτυρος Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις, το οποίο μετέφερε προσωπικά ο Σεβ. Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ. Μάξιμος, που επισκέφθηκε την Στοκχόλμη κατόπιν προσκλήσεως του οικείου ιεράρχου και προέστη της Θείας Λειτουργίας. Το άγιο λείψανο δωρίστηκε στην Μητρόπολη Σουηδίας ως ιερό κειμήλιο και ευλογία για την υπό ίδρυση ενορία επ’ ονόματι του ως άνω νεομάρτυρα στην Κοπεγχάγη της Δανίας, μια από τις πέντε χώρες της βορειότερης επαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Ηρωισμός και Ορθοδοξία είναι έννοιες ταυτόσημες
Όπως τόνισε ο Μητροπολίτης Κλεόπας στον πανηγυρικό λόγο του, «Η Εκκλησία είναι χώρος ηρωισμού. Ηρωισμός και Ορθοδοξία είναι έννοιες ταυτόσημες. Οι άγιοι υπήρξαν οι μεγαλύτεροι ήρωες στην ιστορία της ανθρωπότητας και παρέδωσαν σε μας ένα καθημερινό παράδειγμα προς μίμηση. Ηρωισμός είναι η νοσταλγική προσέγγιση της θείας χάρης, που σμιλεύει χαρακτήρες, που σφυρηλατεί προσωπικότητες, που δημιουργεί ανθρώπινες αξίες.
»Οι ήρωες του ᾽40, οι άγιοι δηλαδή και αγωνιστές της εποχής εκείνης, βίωσαν την ελευθερία, ως εσωτερική απολύτρωση από το “εγώ”, στη θέση του οποίου κυρίαρχη θέση
πλέον είχε ο Θεός κι ο κόσμος ολόκληρος.
»Αυτή η εσωτερική ελευθερία, η απολύτως πνευματική, είναι το μεγάλο παράδοξο του χριστιανικού ήθους, το οποίο φαίνεται στη ζωή των αγίων και των μαρτύρων της πίστεως και του έθνους μας. Εδώ αποκαλύπτεται το στοιχείο του ηρωισμού ως έκφραση της ελευθερίας, το οποίο απορρίπτει τις ζωτικές ανθρώπινες ανάγκες ή αμφισβητεί την κάθε εξωτερική αναγκαιότητα, ακόμα και αν αυτή λέγεται εξωτερική ελευθερία. Με μία τέτοια τοποθέτηση, ο μάρτυρας θυσιάζει πάντα τη ζωή του για την πνευματική ελευθερία, αλλά ποτέ την πνευματική ελευθερία για τη ζωή».
Κλείνοντας την ομιλία του, σημειώνει ότι «Επέλεξα ως προστάτη άγιο της νέας μας ενορίας στην Κοπεγχάγη ένα Νεομάρτυρα της πίστεως. Η θυσία του τιμώμενου αγίου τον ύψωσε στην αιωνιότητα και τον επέβαλε ως φωτεινό δείκτη στο στερέωμα της ιστορίας. Η από τούδε και στο εξής ευλογητική παρουσία του στη ζωή της τοπικής μας Εκκλησίας θα αποτελεί την επιβεβαίωση της αρχής ότι ο ηρωισμός είναι μια θυσία για χάρη της πνευματικής ιδέας που συναρπάζει, που ανακαινίζει και μεταμορφώνει το άτομο σε πρόσωπο, που αναδεικνύει αληθινούς ήρωες, ινδάλματα και πρότυπα, ιδιαίτερα για τους νέους, ακόμη και στους έσχατους καιρούς»!
Οι διάφορες εκφάνσεις του ηρωισμού
Το διάτορο ΟΧΙ των Ελλήνων ηρώων του έπους του ’40 αποτελεί προέκταση όχι μόνο των αρχαίων προγόνων μας, που υπερασπίστηκαν την Ελλάδα και την Ευρώπη από τον Πέρση κατακτητή, αλλά και των Ελλήνων της Ρωμιοσύνης, που υπερασπίστηκαν την πίστη τους και την πνευματική τους ελευθερία έναντι της απολυταρχίας της Τουρκοκρατίας και του ισλαμικού φονταμενταλισμού.
Όμως, η άρνηση στην απανθρωπιά της κοσμικής εξουσίας, που εκδηλώνεται πότε με την σχεδιασμένη φτωχοποίηση και επιβεβλημένη μετανάστευση πληθυσμών, πότε με την αφαίρεση των δημοκρατικών δικαιωμάτων τους να αυτοδιοικούνται και την αλλαγή/ανατροπή της καθημερινότητάς τους με έξωθεν παρεμβάσεις και πότε με την ωμή βία και τον εκτοπισμό τους εκφράζεται ποικιλοτρόπως. Συστατικό στοιχείο του ηρωισμού είναι η θυσιαστική αυτοπροσφορά, που σε καιρούς πολέμου εκδηλώνεται στο πεδίο των μαχών και σε καιρούς ειρήνης με την προσφορά και την διακονία.
Η Σκανδιναβία δέχεται αυξημένες εισροές οικονομικών μεταναστών από την Ελλάδα από την ένσκηψη της οικονομικής κρίσης. Φτάνοντας σε έναν ξένο τόπο και δίνοντας τον αγώνα για να ανοικοδομήσουν την ζωή και τις προοπτικές τους, οι χιλιάδες άνθρωποι-θύματα μιας νεοαποικιακής οικονομικής κατοχής έχουν δεχθεί πολύτιμη πνευματική, ηθική και υλική στήριξη από την Εκκλησία, η οποία πρωτοστατεί στην υποδοχή των οικογενειών αυτών και την οργάνωσή τους μέσα στην παραδοσιακή μονάδα διοίκησης του λαού μας, τις κοινότητες.
Ανταποκρινόμενη στα αιτήματα των διαρκώς αυξανομένων νεηλύδων ομογενών, η Μητρόπολη Σουηδίας, που περιλαμβάνει την Σουηδία, Νορβηγία, Ισλανδία, Δανία και Γροιλανδία, ιδρύει συνεχώς νέες ενορίες. Από την ανάληψη της διαποίμανσης της Μητρόπολης από τον Μητροπολίτη Κλεόπα τον Ιούνιο του 2014, έχουν ιδρυθεί 7 νέες ενορίες, τρεις στην Νορβηγία (οι ενορίες του Αγίου Νεκταρίου στο Σταβάνγκερ, του Εθνοϊερομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης στο Μπέργκεν και του Οσίου Γερασίμου του εν Κεφαλληνία στο Τρόντχαϊμ), τρεις στην Σουηδία (του Αποστόλου Κλεόπα στο Κάλμαρ, των Εισοδίων της Θεοτόκου στο Μπορώς και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Γιόνσεπιγκ), και μια στη Δανία (του Νεομάρτυρος Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων), συμπεριλαμβανομένης της δωρεάς και εκ βάθρων ανακαίνισης και αγιογράφησης του Ησυχαστηρίου του Αγίου Νικολάου στο Ρέττβικ της Σουηδίας, υπερδιπλασιάζοντας έτσι τον αριθμό των ενοριών της Ι. Μητροπόλεως Σουηδίας στην τελευταία πενταετία και αυξάνοντας τον αριθμό των κληρικών από έναν που ήταν τον Ιούνιο του 2014 στους δέκα σήμερα.
«μήτε εορτήν άλλο τι ηγείσθαι ή το τα δέοντα πράξαι»
Κι ενώ η Σκανδιναβία, μπορεί να διακρίνεται για το υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα των πολιτών της, η ιεραποστολική Μητρόπολη Σουηδίας και οι κατά πλειοψηφία μετανάστες που αποτελούν το ποίμνιό της δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Το πολυσχιδές ποιμαντικό έργο της Μητρόπολης επιτυγχάνεται με την χάρη του Θεού, αφού τα εισοδήματα της Μητρόπολης είναι πενιχρά, η περιουσία ελάχιστη και οι στερήσεις μερίδα της καθημερινότητας των λειτουργών της, με πρώτον διδάξαντα τον επίσκοπο.
Η καθημερινή πάλη, εν μέσω πολλαπλών αντιξοοτήτων, για την δημιουργία και την επάξια αντιπροσωπεία του Ελληνισμού στην ξενιτειά είναι κι αυτή μια μορφή ηρωισμού. Φέρει κάτι από την περιγραφή του Θουκυδίδη για τους τότε Αθναίους, που δια στόματος των Κορινθίω τους χαρακτηρίζει «παρά δύναμιν τολμηταί και παρά γνώμη κινδυνευταί και εν τοις δεινοίς ευέλπιδες. Πιστοί στις αρχαίες συνήθειες, «είναι ακούραστοι…και ξενιτεύονται εύκολα, περισσότερο από κάθε άλλον, γιατί αυτοί νομίζουν πως κάτι μπορούν να κερδίσουν από το ταξίδι». Έχουν και το παράδειγμα του ρέκτη επισκόπου τους, που τους διδάσκει εμπράκτως «για την πολιτεία [εκκλησία/κοινότητα] τους, να μεταχειρίζονται τα σώματα και την ζωή τους σαν να’ ταν ξένα, αλλά την γνώση τους σαν ν’ ανήκει στην πολιτεία όταν πρόκειται να πράξουν κάτι για χατίρι της».
Έτσι γιορτάστηκε φέτος η 28η Οκτωβρίου από τους Έλληνες της Στοκχόλμης. Με αυτό το πνεύμα αυτοπροσφοράς θα τεθούν οι βάσεις για την ίδρυση της νέας ενορίας στην Κοπεγχάγη. Κι έτσι, τόσο σε καιρό πολέμου όσο και σε ειρήνης, ο ηρωισμός θα συνεχίσει να είναι βαθύτατα συνυφασμένος με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας.
