Τα οκτώ χρόνια «θεραπείας» με τα μνημονιακά γιατροσόφια των κομπογιαννίτων τεχνοκρατών υπαλλήλων της διεθνούς τοκογλυφίας, οι επεκτατικές βλέψεις των γειτόνων μας και τα γεωπολιτικά παιγνίδια των μεγάλων δυνάμεων, σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα υπάρχει, ως εικός, μόνο για να υπηρετεί τα δικά τους εθνικά συμφέροντα, έχουν οδηγήσει τον Ελληνισμό σε πολύ επικίνδυνα ύδατα. Το σκάφος κινδυνεύει, ύφαλοι, σκόπελοι και πεινασμένοι καρχαρίες μάς περικυκλώνουν, ενώ οι καπετάνιοι των σημερινών κομμάτων είναι «του γλυκού νερού». Σε τέτοιες περιστάσεις, το βλέμμα των χειμαζομένων στρέφεται συνήθως στα απάνεμα λιμάνια της διασποράς, όπου εναποτίθενται οι ελπίδες για βοήθεια. Τί γίνεται, όμως, σε περίπτωση που και το εκεί πλήρωμα καταχώνιασε τις οδηγίες προς ναυτιλλομένους σε κάποιο συρτάρι, λησμονώντας να φροντίσει για το αξιόπλοο των σκαφών του;

Οι σημερινές εξελίξεις στην Ελληνική Διασπορά αυξάνουν τον κίνδυνο ενός καταστροφικού ναυαγίου για το Γένος. Σύμφωνα με άρθρο της ημερήσιας ομογενειακής εφημερίδας των ΗΠΑ «Εθνικός Κήρυξ», η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ασχολήθηκε με το θέμα της ελληνικής γλώσσας, το κλείσιμο των σχολείων και γενικότερα την ανεπαρκή μαθητεία της από τους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής, την Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2018, κατά την μηνιαία συνεδρίασή της.

Όπως αναφέρεται στο άρθρο, «ο Αρχιεπίσκοπος Γέρων Αμερικής κ. Δημήτριος επί 45 λεπτά της ώρας ανέλυε στον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο και τους συνοδικούς Μητροπολίτες τις προσπάθειες που καταβάλλει η Αρχιεπισκοπή στο θέμα της ελληνικής γλώσσας. Σύμφωνα με πληροφορίες του ‘Ε.Κ.’, ο Αρχιεπίσκοπος υπογράμμισε ότι φταίει η ίδια η ελληνική κυβέρνηση και δεύτερον φταίνε οι ίδιες οι οικογένειες οι οποίες δεν μιλούν την ελληνική γλώσσα στα σπίτια και διερωτήθηκε πώς είναι δυνατόν να μάθουμε εμείς στα παιδιά Ελληνικά, αφού ούτε οι ίδιοι οι γονείς δεν μιλούν στα παιδιά τους ελληνικά. Πρόσθεσε πως οι δάσκαλοι τους οποίους στέλνει η ελληνική κυβέρνηση κάνουν τα παιδιά να μισήσουν τα Ελληνικά».

Στο ίδιο δημοσίευμα, αναφέρεται ότι έτερος συνοδικός ιεράρχης από την Αμερική, ο Μητροπολίτης Πίτσμπουργκ κ. Σάββας, τόνισε ότι κακώς κατηγορείται η Αρχιεπισκοπή Αμερικής για το κλείσιμο των σχολείων, αφού οι ίδιοι οι γονείς δεν πληρώνουν για να συντηρηθούν τα ελληνικά σχολεία. Στη συνέχεια, ομολόγησε ότι τα μεν δίδακτρα είναι ακριβά, αναρωτήθηκε όμως πώς γίνεται να ζήσει ένα σχολείο αν δεν πληρωθεί.

Εάν η ακρίβεια των διαλόγων στο ανώτατο τακτικό διοικητικό όργανο της Ορθόδοξης Εκκλησίας αληθεύουν, τότε πρέπει άμεσα να ηχήσει σήμα κινδύνου και να κινητοποιηθούν όλες οι δυνάμεις του Ελληνισμού, διότι από τα διαμειφθέντα διεξάγεται ότι κάποιοι έχουν βαλθεί… να ρίξουν το πλοίο στα βράχια.

Η ευθύνη για την κατάσταση της ελληνικής παιδείας στις ΗΠΑ

Η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να εγκαλείται για πολλές και διάφορες στρεβλές πολιτικές, όμως θα ήταν άδικο να της αποδοθεί η κύρια ευθύνη για την κρίση που μαστίζει την ελληνική παιδεία στις ΗΠΑ. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ηθικός αυτουργός δεν μπορεί να είναι άλλος από την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, με την πολυετή αδιαφορία που επιδεικνύει σχετικά με το φαινόμενο.

Δεν χρειάζεται ενδελεχής μελέτη ή κάποια ειδίκευση για να επισημανθούν τα άτοπα στον φερόμενο συνοδικό διάλογο. Η διαπίστωση της απουσίας βασικών μέτρων αρκεί για να καταδείξει ότι η Αρχιεπισκοπή δεν έχει πράξει τα στοιχειώδη για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της φθίσης της ελληνικής παιδείας στην Αμερική. Εάν είχε πράξει τα δέοντα, δεν θα ταλαιπωρούσαν τους θεατές του εκτυλισσομένου δράματος τα εξής αναπάντητα ερωτήματα:

Γιατί τόσα χρόνια (από την εποχή ακόμη του μακαριστού Ιακώβου ή και νωρίτερα) δεν έχει ιδρυθεί ταμείο στήριξης για την ελληνική παιδεία και τα ομογενειακά σχολεία; Πέραν του γενικού ταμείου (το οποίο αντιμετωπίζει έλλειμμα της τάξεως των $13 εκατομμυρίων από διαχειριστικές αστοχίες των τελευταίων ετών), η Αρχιεπισκοπή διαθέτει δύο υπερταμεία/κληροδοτήματα (της «Ηγεσίας των 100» και της «Πίστεως» που συγκεντρώνουν πολλές δεκάδες εκατομμυρίων σε κεφάλαιο.

Γιατί δεν προβλέπεται η οικονομική ενίσχυση ή σημαντική έστω έκπτωση των εισφορών για κοινότητες που διαθέτουν ημερήσια σχολεία; Το φαινόμενο των «ντόμινο» σχετικά με το κλείσιμο των ημερησίων σχολείων που συμβαίνει στην Νέα Υόρκη την τελευταία δεκαετία τροφοδοτείται από το δέλεαρ του ανίδρωτου χρυσού που ονειρεύονται κάποιοι παπάδες και κοινοτάρχες, αφού τα σχολικά κτίρια ενοικιάζονται έναντι μηνιαίων μισθωμάτων δεκάδων χιλιάδων δολαρίων. Τα υπερκέρδη αυτά, όχι μόνο δεν φορολογήθηκαν για να αναδιανεμηθούν στις κοινότητες που συνεχίζουν να αγωνίζονται «τον αγώνα τον καλόν», αλλά δεν έγινε έστω μια δυσμενή μετάθεση των «μηδιζόντων» ιερέων που προκαλούν πολλάκις με την τρυφηλή ζωή που απολαμβάνουν εξαιτίας του νεοπλουτισμού των ενοριών τους.

Γιατί δεν στέλνονται ιεροσπουδαστές και ιερείς στην Ελλάδα και άλλα κέντρα του ελληνισμού για μετεκπαίδευση και κατάλληλη εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα υψηλά ενοριακά τους καθήκοντα;

Γιατί δεν καλούνται περισσότεροι ιερείς, θεολόγοι και δάσκαλοι από την Ελλάδα να στελεχώσουν τα ελληνικά σχολεία, αλλά και να δημιουργήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στις κατά τόπους ενορίες; Υπάρχουν Αμερικανοί, άσχετοι με την Ορθοδοξία ή τον Ελληνισμό, που προσπαθούν να μάθουν ελληνικά για να κατανοήσουν την γλώσσα της Αγίας Γραφής και διαβάσουν τα κείμενα στην πρωτότυπη μορφή τους. Γιατί αφήνει μια τέτοια ευκαιρία αναγέννησης της γλώσσας, αλλά και ιεραποστολής ανεκμετάλλευτη η Εκκλησία;

Γιατί δεν καλεί η Εκκλησία τις υπόλοιπες μεγάλες οργανώσεις της Ομογένειας να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να υποστηρίξουν τα ελληνικά σχολεία; Η υπόθεση της ελληνικής παιδείας πρέπει να είναι πανομογενειακή και όχι να επιβαρύνει αποκλειστικά μια ενορία, με τις όποιες περιορισμένες δυνατότητές της.

Τέλος, όσον αφορά το θέμα των αποσπασμένων, η λογική επιτάσσει ότι δεν μπορεί να φορτωθεί το σύνολο τα «αμαρτήματα» κάποιων μεμονωμένων περιπτώσεων. Υπήρξαν λαμπροί δάσκαλοι με απόσπαση από την Ελλάδα που είχαν την ευκαιρία να προσφέρουν πολλά περισσότερα, αλλά δεν αξιοποιήθηκαν σωστά. Άλλωστε, η στελέχωση των ομογενειακών σχολείων εν γένει, καθώς και ο έλεγχος και η εποπτεία των διευθυντών και σχολικών επιτροπών είναι άλλο ένα θέμα που χρήζει σοβαρής μελέτης, εάν θέλουμε να μιλήσουμε για ποιοτική αναβάθμιση των σχολείων.

Ένα ελπιδοφόρο μήνυμα από τον Καναδά

Βέβαια, το γεγονός ότι η Ομογένεια στην Αμερική υποφέρει από κακές πολιτικές και έλλειψη ηγεσίας στο κρίσιμο θέμα της παιδείας δεν σημαίνει ότι το φαινόμενο απαξίωσης μαστίζει την Διασπορά εν γένει. Τα ελπιδοφόρα μηνύματα που ακούστηκαν στην πρόσφατη εγκύκλιο που εξέδωσε η Μητρόπολη Καναδά αποδεικνύουν ότι ποτέ δεν είναι αργά για να «ανακρούσουν πρύμναν» οι θεσμοί μας και να ξεφύγουν από τον κίνδυνο των επικίνδυνων ρευμάτων της εποχής. Επιφυλασσόμενοι να αφιερώσουμε ξεχωριστό άρθρο στην πολύ σωστή τοποθέτηση του Σεβ. Μητροπολίτου Τορόντο κ. Σωτηρίου, θα περιοριστούμε εδώ στις εξής φράσεις κλειδιά: Τόνισε πως «για να διατηρηθεί η Ελληνορθόδοξη Ομογένεια στον Καναδά χρειάζεται Ελληνορθόδοξη Παιδεία… Οι πρωτοπόροι ίδρυσαν Ημερήσια Ελληνορθόδοξα σχολεία, παρά τις οικονομικές δυσκολίες τις οποίες αντιμετώπιζαν. Παράδειγμα το Ελληνορθόδοξο σχολείο του Μόντρεαλ ‘Σωκράτης’ που λειτουργεί από τις αρχές του 20ού αιώνα.

»Σιγά, σιγά εγκατέλειψαν την ιδέα των Ημερησίων Ελληνορθόδοξων σχολείων και άρχισαν να έχουν απογευματινά ή σαββατιανά ελληνικά σχολεία. Αλλά, ας το παραδεχθούμε. Στα σχολεία αυτά δεν γίνεται σωστή δουλειά.

»Μετά την δεκαετία του 1960 άρχισαν οι Έλληνες να επανέρχονται στην ίδρυση Ημερησίων Ελληνορθόδοξων σχολείων, αλλά όχι σε όλο τον Καναδά. Μόνο στο Μόντρεαλ και στο Τορόντο υπάρχουν Ημερήσια Ελληνορθόδοξα σχολεία, τα οποία κάνουν αρκετά καλή δουλειά».

Σε άλλο σημείο, γράφει: «Καλώ όλους σας να ανασκουμπωθούμε… Να καταλάβουμε ότι χωρίς Ελληνορθόδοξη Παιδεία δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να υπάρχουμε σαν Ελληνορθόδοξη Ομογένεια. Αφού το αντιληφθούμε αυτό, το διαπιστώσουμε και το χωνέψουμε, να αλλάξουμε πορεία».

Ανάγκη για πανελλήνιο συντονισμό για να σωθεί η γλώσσα

Η γεωστρατηγική είναι σύνθετο ζήτημα με πολλούς παράγοντες. Η γλώσσα και η ταυτότητα εθνοτικών ομάδων δεν μπορεί να παραγνωριστεί. Τώρα που ξεσηκώθηκαν όλα τα θεριά για να φάνε την Ελλάδα, τώρα που η αδύναμη θέση στην οποία βρίσκεται τους άνοιξε την όρεξη και άλλο, τώρα ακριβώς είναι που χρειάζεται η δύναμη της Ελληνικής Διασποράς να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Όμως, για γίνει αυτό, απαιτείται η κατάλληλη παιδεία και η διασφάλιση της συνοχής του ελληνισμού μέσα από την κιβωτό της γλώσσας και του κοινού πολιτισμού.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, οι κατά τόπους εκκλησιαστικές επαρχίες του, η ελληνική κυβέρνηση και οι φορείς του ελληνισμού ανά τον κόσμο οφείλουν να δείξουν ξεχωριστή προσοχή και εντονώτερη αγρυπνία για το κρισιμώτατο θέμα αυτό. Την συνταγή την κατέχουν, αφού κατόρθωσαν να σώσουν την γλώσσα σε πολύ πιο αντίξοες συνθήκες από τις σημερινές. Αρκεί να την εφαρμόσουν με συνέπεια και ζήλο.

Originally posted 2018-01-23 11:20:42.

Written by

Χριστόφορος ΤΡΙΠΟΥΛΑΣ

Ο Χριστόφορος Τριπουλάς είναι πανεπιστημιακός και διδάσκει μαθήματα ρητορικής και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ασχολείται με την μετάφραση και την επιφυλλιδογραφία και είναι συντάκτης στην εφημερίδα Αριστεία.