Με τον όρο «Χιλιόμετρο Μηδέν» (αγγλ. Kilometre Zero) χαρακτηρίζεται το ειδικό σημείο αναφοράς για οδικές αποστάσεις.
Πρόκειται για τοπογραφικό σημείο σε μεγάλες πόλεις (κυρίως, πρωτεύουσες), από το οποίο αρχίζει η αρίθμηση της μέτρησης των χιλιομετρικών αποστάσεων με άλλες πόλεις.
Συνήθως, ως τέτοιο σημείο λαμβάνεται η κεντρική πλατεία της πόλης, αλλά όχι πάντα. Σε διάφορες χώρες του κόσμου το σημείο αυτό μπορεί να έχει και διαφορετική μορφή: είτε σε μορφή ενδεικτικής πινακίδας, είτε με εδάφιο σχέδιο ή με ανέγερση ιδιαίτερης κατασκευής, ακόμα και με τοποθέτηση ανδριάντα. Μερικές φορές αποτελεί κάποιο ιστορικό σημείο, όπως ανάκτορα, πύργο, γέφυρα είτε και οικία.
Για ιστορικούς λόγους, το «Χιλιόμετρο Μηδέν» πολλές φορές βρίσκεται στο κεντρικό ταχυδρομείο της πόλης, όπως, για παράδειγμα, ήταν στη Ρωσία το 1714, στην Αγία Πετρούπολη, και αργότερα, το διάστημα 1920-1959 – στη Μόσχα (το κτήριο του Κεντρικού Τηλεγραφείου).
Σε ορισμένες χώρες, το μηδενικό χιλιόμετρο ονομάζεται «Σημείο Μηδέν» (γαλλ. point zéro).
Στην αρχαιότητα τέτοιο οδικό ορόσημο θεωρούνταν το περίφημο Milliarium Aureum (Golden Milestone) της αρχαίας Ρώμης, η βάση του οποίου σώζεται μέχρι σήμερα.
Ήταν μια στήλη από επιχρυσωμένο μπρούντζο, αντίστοιχο του σύγχρονου «Χιλιομέτρου Μηδέν». Τοποθετήθηκε το 20 π.Χ. στο Ρωμαϊκό φόρουμ με εντολή του αυτοκράτορα Αύγουστο. Πάνω στη στήλη ήταν γραμμένα τα ονόματα των επαρχιακών πρωτευουσών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και η απόσταση από τη Ρώμη μέχρι αυτές τις πόλεις. Εκτός από αυτό, από αυτή τη στήλη ξεκινούσαν όλοι οι κύριοι δρόμοι της αυτοκρατορίας, απ’ όπου και πηγάζει η αρχαία ρήση: «Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη».
Στην Ελλάδα δεν ακολουθείται παρόμοια τακτική ιδιαίτερης επίδειξης του «Χιλιομέτρου μηδέν» λόγω των πολλών νησιών, όπου η αρίθμηση των εσωτερικών χιλιομετρικών αποστάσεων αρχίζει από τη βάση της κεντρικής αποβάθρας των λιμένων των νησιώτικων πόλεων, οι λεγόμενες «Σκάλες».
Για τις ηπειρωτικές ελληνικές πόλεις ως «Χιλιόμετρο Μηδέν» θεωρείται η κεντρική πλατεία και, συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, βρίσκεται στην πλατεία Δημοκρατίας που αποτελούσε παλιά την είσοδο της πόλης.
Το «Σημείο Μηδέν» της Θεσσαλονίκης, σε μορφή μιας μικρής κάθετης μαρμάρινης πλάκας, επί κάμποσα χρόνια ήταν κρυμμένο πίσω από τις λαμαρίνες από το εργοτάξιο του μετρό, δίπλα στο άγαλμα του βασιλιά Κωνσταντίνου Α`.
Σήμερα με την απομάκρυνση των λαμαρινών ήρθε πάλι στην επιφάνεια και ορίζει το συγκεκριμένο σημείο του Βαρδάρη ως Αρχή Χιλιομέτρησης Εθνικού Οδικού Δικτύου – το σημείο, από το οποίο μετριούνται οι χιλιομετρικές αποστάσεις της Θεσσαλονίκης με τις άλλες πόλεις, αποτελώντας, στην ουσία, το επίσημο «κέντρο» της Νύφης του Θερμαϊκού.
