Το Πάνθεον της Ρώμης κατασκευάστηκε κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. μετά από εντολή του στρατηγού-αρχιτέκτονα Αγρίππα. Ανακατασκευάστηκε αργότερα από τον αυτοκράτορα Αδριανό κατά τον 2ο αιώνα μΧ.

Η ονομασία του είναι ελληνική και σημαίνει ¨πάν θείον ¨ δηλαδή όλο το θείον. Αποτελεί έργο κλασσικής αρχιτεκτονικής και σύμβολο της περιόδου του.

Το Πάνθεον, εύκολα προσβάσιμο, βρίσκεται σε ισόπεδο έδαφος στη πλατεία Rotonda και σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Πρέσβευε όλους τους θεούς και πραγματοποιούταν τελετές προς τιμήν τους. Τη θέση των τελετών πήραν αργότερα Χριστιανικές Λειτουργίες μέχρι και σημερα.grecobooks

Η κάτοψή του είναι κυκλική, με το μεγαλύτερο άνοιγμα θόλου διαμέτρου 43μ, όσο και το ύψος του. Ακολουθεί Κορινθιακό ρυθμό και κατασκευάστηκε κυρίως από σκυρόδεμα, γρανίτη, μάρμαρο και ελαφρόπετρα.

Η βεράντα του ήταν τελείως ισόπεδη χωρίς σκαλιά με γρανιτένιους στύλους που κρατούσαν την οροφή.  Ο προθάλαμος συνέδεε τη βεράντα με την ροτόντα και τον επιβλητικό της τρούλο, γεμάτο τετράγωνα, που πιθανότατα συμβόλιζε τον ουρανό.

Ο κύκλος και το τετράγωνο αποτελούν το ενωτικό θέμα του εσωτερικού σχεδιασμού.  Το δάπεδο έχει μοτίβο σκακιέρας και έρχεται σε αντίθεση με τους ομόκεντρους κύκλους των τετραγώνων του τρούλου. Το εσωτερικό του χαρακτηρίζεται από δυσαρμονία.  Η κυκλική οπή στη κορυφή του αποτελεί πηγή φωτός και λειτουργεί ως αντίστροφο ηλιακό ρολόι.

Κάθε ζώνη του εσωτερικού κυκλικού χώρου, από το δάπεδο μέχρι την οροφή χωρίζεται σύμφωνα με διαφορετικό σχήμα και οι ζώνες δεν ευθυγραμμίζονται. Αποτέλεσμα είναι ο άμεσος προσανατολισμός σύμφωνα με τον κύριο άξονα του ναού. Ο επισκέπτης στέκεται στο μέσον ελκυόμενος από τον φεγγίτη. Γίνεται το κέντρο και γύρω του οι θεοί. Νιώθει τη παρουσία τους μέσω του εισερχόμενου φωτός. Στρέφεται για να τους δει.

Το Πάνθεον εκφράζει μία αφηρημένη έννοια ως προς το θείο, όπως την συλλαμβάνει ο καθένας. Σε αντίθεση με τους αρχαίους ελληνικούς ναούς, δεν δίνει στοχευόμενη κατεύθυνση. Κλείνοντας, το Πάνθεον αποτελεί την πρώτη δημιουργία αρχιτεκτονικής εσωτερικού χώρου, εισάγοντας έτσι μια καινούρια έννοια, αυτή της εσωτερικής αρχιτεκτονικής.

Originally posted 2018-07-10 10:10:16.

Written by

Αναστάσιος ΓΕΩΡΓΙΛΑΣ

Ο Αναστάσιος ΓΕΩΡΓΙΛΑΣ αρθρογραφεί στην Εφημερίδα ΑΡΙΣΤΕΙΑ. Επιμελείται την Στήλη "Ζωτικός Χώρος".