Ο ορίζοντας του Manhattan, με τους πολλούς ουρανοξύστες είναι παγκόσμια αναγνωρίσιμος και η πόλη της Νέας Υόρκης φιλοξενεί αρκετά από τα υψηλότερα κτίρια του κόσμου. Ένα όμως ξεχωρίζει. Στη διασταύρωση της 5ης Λεωφόρου και της 34ης δυτικής οδού δεσπόζει το Κτίριο της Αυτοκρατορικής Πολιτείας (Empire State Building).
Το ανεγερμένο κατά την δεκαετία του 1930 κτίριο εκφράζει πλήρως τη περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες αναδύθηκαν οικονομικά και πολιτικά σε κυρίαρχη δύναμη. Αποτέλεσε το υψηλότερο κτίριο του κόσμου για 41 χρόνια με 489 μέτρα ύψος και 102 ορόφους, ενώ η ανέγερσή του διήρκεσε μόλις 410 ημέρες. Ανακηρύχτηκε ως εθνικό ιστορικό ορόσημο και ως ένα από τα επτά θαύματα του σύγχρονου κόσμου.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους ουρανοξύστες, το Empire State Building είναι διακοσμημένο. Οι αρχιτέκτονες Arthur Loomis Harmon και Gregory Jonson ανέλαβαν το σχεδιασμό και τη κατασκευή. Το στυλ που επιλέχθηκε ήταν το art deco. Ως συνέχεια του art nouveau (1890-1915), γνωστό κυρίως μέσα από την ιαπωνική ζωγραφική, το art deco υποστήριζε τις λεπτές και υψηλές μορφές. Ταυτόχρονα τις έδινε μια αυστηρή γεωμετρία. Οι 86 όροφοι αποτελούν το κορμό του κτηρίου ενώ οι υπόλοιποι 16 την art nouveau απόληξή του.
Το κτίριο ανήκει στην υποκατηγορία art moderne του art deco, που έβλεπε την κατασκευή περισσότερο ως σύμβολο προόδου. Έχει λιτές εξωτερικές επιφάνειες και το μάτι διαβάζει ταχύτατα την κατασκευή υπονοώντας την ταχύτητα της βιομηχανικής προόδου. Τα κάθετα καθαρά στοιχεία τονίζουν το ύψος δίνοντας την εντύπωση ότι η κατασκευή επεκτείνεται μέσα στον ουρανό.
Ο σκελετός του κτιρίου είναι χαλύβδινος, ωστόσο δεν είναι ορατός. Βέβαια η παρουσία του εννοείται από το ύψος του κτιρίου. Η πρόσοψή του είναι κατασκευασμένη από ασβεστόλιθο, γρανίτη και αλουμίνιο ώστε να δίνει λάμψη. Ο συνδυασμός αυτός ήταν πολύ κοινός στο art deco προωθώντας μία βιομηχανική και συνάμα εξευγενισμένη αισθητική. Έμφαση δίνεται λοιπόν στη δομή και τα υλικά. Ολόκληρο το κτίριο ακτινοβολεί λειτουργώντας κυριολεκτικά σαν φάρος νεωτερικότητας. Το βράδυ, η κορυφή της κατασκευής φωτίζεται σε επιλεγμένα χρώματα που να ταιριάζουν σε εποχιακά και άλλα γεγονότα (π.χ. Χριστούγεννα).
Τα μοντέρνα ανοξείδωτα στέγαστρα των εισόδων οδηγούν σε δύο διαδρόμους γύρω από τον πυρήνα του κλιμακοστασίου. Το κλιμακοστάσιο περιλαμβάνει 67 ανελκυστήρες. Άνωθεν των διαδρόμων, στο ύψος του δευτέρου επιπέδου υπάρχουν εσώκλειστες γέφυρες κατασκευασμένες από χάλυβα και γυαλί. Ο κεντρικός προθάλαμος του κτιρίου έχει ύψος τριών ορόφων και διαθέτει ανάγλυφο επενδεδυμένο με αλουμίνιο. Έως το 1960 η οροφή του είχε λαμπερή διακόσμηση εμπνευσμένη τόσο από τον ουρανό όσο και από την βιομηχανική επανάσταση. Στην τελευταία ανακαίνιση οι τοιχογραφίες ξαναποδόθηκαν μέσα από τη χρήση 15.000 ft2 αλουμινίου και 1.300 ft2 φύλλου χρυσού.
Το Empire State Building είναι το πρώτο κτίριο με περισσότερους από 100 ορόφους. Η ανάβαση διαρκεί λιγότερο από 1 min με ανελκυστήρα ή 1860 βήματα. Οι υπηρεσίες οργανώνονται γύρω από ένα κεντρικό άξονα. Κάθε όροφος έχει ένα κεντρικό διάδρομο γύρω από αυτόν τον άξονα. Ο διάδρομος με την σειρά του περιβάλλεται από χώρους γραφείων βάθους 8,5 m. Έτσι το κτίριο οργανώνεται εύκολα και μπορεί να φωτίζεται από τα 6.500 παράθυρα που διαθέτει. Κάθε όροφος διαπερνάται από 210 κολώνες μειώνοντας τον καθαρό χώρο , παρ όλα αυτά το κτίριο έχει υψηλό ωφέλιμο χώρο σχετικά με άλλους ουρανοξύστες.
Στον τελευταίο όροφο του κορμού (86ο) υπάρχει εσωτερικό και εξωτερικό κατάστρωμα παρατήρησης. Τα επόμενα 16 πατώματα που συνθέτουν και την απόληξη του κτιρίου, είναι κοίλα, δεν υπάρχει ενδιάμεσο δάπεδο ανάμεσα στον 86ο και τον 102ο όροφο. Στο τελευταίο επίπεδο υπάρχει κλειστό παρατηρητήριο και από εκεί ανεγείρεται η κεραία που λειτουργεί ως αλεξικέραυνο. Τα έσοδα που συγκεντρώνονται από τα εισιτήρια είναι πολύ περισσότερα από τις ενοικιάσεις γραφείων.
Η κάτοψη του κτιρίου είναι ορθογωνική με τους πέντε πρώτους ορόφους να καλύπτουν όλο το εμβαδόν της. Οι επόμενοι 81 όροφοι ανεγείρονται στον πυρήνα και έχουν μικρότερο εμβαδόν μειώνοντας έτσι την χωρητικότητα. Ωστόσο αυτή η διάταξη απομακρύνει τους χώρους από τις θορυβώδεις οδούς. Ταυτόχρονα επιτρέπει το ηλιακό φως να εισέλθει στο κτίριο αλλά και στις οδούς.
Το μέγεθος της κατασκευής σε συνάρτηση με το χρόνο περάτωσής (ένα έτος) αποτελεί πρότυπο προγραμματισμού για κάθε έργο. Επίσης το τελικό του κόστος ήταν μικρότερο του προϋπολογισμού. Είναι σύνηθες, πολύ μικρότερης κλίμακας έργα να καθυστερούν αρκετά και να κοστίζουν τελικά πολύ περισσότερο.
Το εν λόγω κτίριο δε στερείται επιμέλειας. Αρχικά, είναι πνευματικά οχυρωμένο έχοντας βαθύ συμβολισμό και αποτελώντας σημείο αναφοράς για την ιστορία ενός έθνους και την παγκόσμια οικονομία, πολιτική και μηχανική. Υπερτερεί έναντι του αγάλματος της ελευθερίας διότι δεν κατασκευάστηκε από ξένο αρχιτέκτονα (Eiffel).
Αν και μόνον αυτά θα αρκούσαν να αναδείξουν το κτίριο σε παγκόσμιο ορόσημο, είναι επιμελώς διακοσμημένο. Εξωτερικά αποτελεί αντικείμενο με μορφή που παραπέμπει σε κάτι φυσικό (φυτό) και δεν πνίγει τον χώρο, έχει λεπτότητα κυριολεκτικά και μεταφορικά. Η γεωμετρία του έχει στοιχεία μοντερνισμού και, πράγμα που το κάνει επίκαιρο και όχι ξεπερασμένο.
Τα υλικά της πρόσοψης είναι ψυχρά και ταιριάζουν με τις δραστηριότητες που συμβαίνουν εντός του κτιρίου (εργασία). Προετοιμάζουν κατάλληλα κατά τη προσέγγιση. Πολύ σημαντικό είναι ότι δεν αποτελείται αποκλειστικά από γυαλί που θα έκανε το κτίριο επιθετικό και θα χανόταν η λεπτότητά του.
Εσωτερικά είναι έξυπνα διαρρυθμισμένο δίνοντας προτεραιότητα στην ροή της κίνησης και τον φωτισμό. Τα μάρμαρα που το διακοσμούν υποστηρίζουν την ονομασία του. Το μάρμαρο από την αρχαιότητα αποτελεί υλικό πολυτελείας και κοσμούσε ανάκτορα αυτοκρατοριών. Η υψηλή οροφή του ισογείου δίνει επίσης ένα μεγαλόπρεπο τόνο. Είναι ταυτόχρονα λειτουργικό και όμορφο.
Το Empire State Building απασχολεί εργατικό δυναμικό, ενισχύει την οικονομία, αποτελεί τουριστικό προορισμό, συμβολίζει, προηγείται της εποχής του, έχει ενεργό ρόλο στην ιστορία, αποθεώνει τη μηχανική και σέβεται τη τέχνη. Είναι ένα κτίριο που έγινε ό,τι μπορούσε να γίνει.
Originally posted 2018-04-30 18:28:48.
