Ο σύγχρονος ιατρός εδώ και δεκαετίες και με συνεχώς εντεινόμενους ρυθμούς απομακρύνεται από τον παραδοσιακά ενεργό κοινωνικό του ρόλο. Στην πορεία αυτή έχει απολέσει στοιχεία του χαρακτήρα του βαρύνουσας σημασίας και έχει εκφυλιστεί σε μηχανικό ειδικευμένο στον άνθρωπο.
Η φιλαργυρία, η αλαζονεία, η υπεροψία και η εμμονή με την πολυτελή διαβίωση έχουν ταυτιστεί σε μεγάλο βαθμό με το ήθος και το βίο των ιατρών. Τα ιδεώδη του Ιπποκράτη που θεωρούσε τη φιλανθρωπία, τη σεμνότητα, τη δικαιοσύνη και την ευσχημοσύνη απαραίτητες αρετές διατηρούν πλέον μόνο ιστορική σημασία.
Τα ιδεώδη του Ιπποκράτη που θεωρούσε την φιλανθρωπία, την σεμνότητα, τη δικαιοσύνη και την ευσχημοσύνη απαραίτητες αρετές διατηρούν πλέον μόνο ιστορική σημασία
Είναι διαχρονικά αποδεκτό ότι η υγεία προϋποθέτει σωματική, πνευματική και κοινωνική ευεξία και όχι απλά την απουσία νόσου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υιοθετεί τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο τον παραπάνω ορισμό. Παρ’ όλα αυτά, η υπερεξειδίκευση των ιατρών παρασυρόμενη από τη ραγδαία επιστημονική εξέλιξη εκτρέφει διαφορετικές αρχές. Η αυστηρή αντιστοίχηση νοσημάτων με συγκεκριμένης ειδικότητας ιατρό αφήνει ένα σοβαρό κενό στην προαγωγή του ευ ζειν. Οτιδήποτε απέχει σαφώς από την υγεία, αλλά δεν καλύπτει παράλληλα τις προϋποθέσεις νόσου, στερείται αντιμετώπισης, αφήνεται να ωριμάσει σε ασθένεια, οπότε η πλήρης ίαση είναι είτε ανέφικτη, είτε μάταιη, είτε υψηλού κόστους. Σε αυτήν ακριβώς την περιθωριοποιημένη έκταση, καλλιεργούνται και τα πολλά αβάσιμα εναλλακτικά παραϊατρικά ρεύματα.
Η ενεργός συμμετοχή του καθημερινού ανθρώπου στον ανεπτυγμένο κόσμο στην παθογένεια είναι ορατή. Απαλλαγμένος από ελλείψεις στις βασικές του ανάγκες, καταφεύγει στην καταχρηστική δραστηριότητα και την υπερβολή. Η ευρωστία αναζητείται, επιτυγχάνεται και διατηρείται από μικρό μόνο μέρος του πληθυσμού. Το κάπνισμα, η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία και η επικράτηση της καθιστικής ζωής δημιουργούν ένα φάσμα νέων ασθενειών. Ένα μεγάλο ποσοστό των θανάτων και των νοσηλειών οφείλεται τελικώς σε καθημερινές συνειδητές επιλογές. Η άγνοια των συνεπειών δεν μπορεί να αποτελέσει τεκμήριο στην εποχή της πληροφόρησης.
Οι πρόσφατες ριζοσπαστικές εφευρέσεις νέου εξοπλισμού, πρωτοποριακών φαρμάκων και θεραπειών έχουν εξασφαλίσει ποικίλες νέες δυνατότητες στην ιατρική. Ταυτόχρονα έχει εκτοξευτεί το κόστος παροχής ιατρικών υπηρεσιών, διευρύνοντας τρομακτικά την κοινωνική ανισότητα. Την ίδια στιγμή που στον αναπτυσσόμενο κόσμο δεν είναι δεδομένη η πρόσβαση σε καθαρό νερό και εμβόλια, στον αναπτυγμένο θησαυρίζει η κοσμητική ιατρική. Στην Ελλάδα το βιώνουμε σε εσωτερικό ακόμα επίπεδο με την συστηματική υποτίμηση του δημόσιου νοσοκομείου και τη μονοπώληση της πρωτοπορίας από τους ιδιώτες.
Στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες οι προαναφερθείσες παθογένειες έχουν ανθίσει βρίσκοντας πλούσιο εύφορο έδαφος. Οι ρίζες τους εντοπίζονται βαθιά και τρέφονται από την ανυπαρξία καθιερωμένου κοινά αποδεκτού κώδικα ιατρικής ηθικής. Η ασυδοσία και η τυφλή εμπιστοσύνη έχει μεταφραστεί από τους ιατρούς σε πλήρη εμπορευματοποίηση της υγείας. Το φακελάκι είναι σήμερα «θεσμός», ενώ φαρμακευτικές εταιρείες φέρονται ότι ανενόχλητα αποπειρώνται να αμβλύνουν την κρίση των ιατρών με δώρα. Τέτοιες πρακτικές δικαιολογούν την αποστροφή των νέων επιστημόνων προς το υπάρχον σύστημα.
Η θέσπιση νόμων και η τροποποίηση των υπαρχόντων αποτελεί το πρώτο και απαραίτητο βήμα προς την εξυγίανση. Η αυστηρή κατεύθυνση θα δώσει καθαρά το σήμα του τέλους στην αδικαιολόγητη ανεκτικότητα. Πιο συγκεκριμένα, νομικοί προτείνουν σε περίπτωση επιβεβαιωμένου χρηματισμού να κολάζεται ο κατάδικος με δημοσιοποίηση των στοιχείων του και όταν πρόκειται για πανεπιστημιακό να απολύεται. Περαιτέρω, δίκαιη μοιάζει η στέρηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος σε περίπτωση δεύτερης καταδίκης, καθώς ορισμένοι γιατροί φέρονται να τείνουν ή έχει αποδειχθεί πως τείνουν στο χρηματισμό κατά συρροή. Οι χρηματικές ποινές, τέλος, μπορούν να επεκταθούν στη δήμευση και της μη δηλωμένης περιουσίας, όταν αυτή προκύπτει πως αποκτήθηκε με αθέμιτες πρακτικές.
Παραδόξως, στην Ελλάδα σε ιδιωτικό και δημόσιο επίπεδο περισσεύουν οι ειδικευμένοι ιατροί, ενώ μικρή έλλειψη σημειώνεται σε γενικούς ιατρούς και παθολόγους. Παράλληλα, οι απόφοιτοι των ελληνικών πανεπιστημίων μεταναστεύουν μαζικά σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, αφήνοντας χωρίς προσωπικό πολλά ελληνικά νοσοκομεία. Μία θαρραλέα μείωση των εισακτέων στις ιατρικές σχολές, αν και θα δυσαρεστήσει πολλούς, είναι θεμελιώδης αναγκαιότητα. Η διοχέτευση των περιορισμένων κονδυλίων σε λιγότερους φοιτητές θα δώσει ανάσα για αναβάθμιση των σπουδών. Η περικοπή των πλεοναζόντων αποφοίτων και η χρηματοδότηση της έρευνας μέσω μεταπτυχιακών και διδακτορικών από κοινού θα συμβάλλουν στο διατηρήσιμο brain gain.
Οι γοργοί ρυθμοί εξέλιξης της παγκόσμιας υγείας σε συνδυασμό με την πολυεπίπεδη ελληνική κρίση επιτάσσουν ενάρετο σχεδιασμό και αποφασιστική δράση. Η εκπαίδευση των μελλοντικών ιατρών πρέπει να ενισχυθεί με ηθικοπλαστικά μαθήματα κορμού.
Η εκμετάλλευση του δημόσιου νοσοκομείου και πανεπιστημίου για προσωπικό πλουτισμό πρέπει να απαξιωθεί παραδειγματικά. Η ευρύτερη κοινωνία πρέπει να ενημερωθεί και να εκπαιδευτεί για την πρόληψη της νόσου και την προαγωγή της υγείας. Περιθώρια για σπατάλες δεν υπάρχουν και όσο διατηρούνται θα θυσιάζεται και η εναπομείνασα ποιότητα.
Εγγραφείτε στο Newsletter μας!
Originally posted 2017-11-05 07:55:38.
