Πώς θα αισθανόσασταν εάν σας αφαιρούνταν από την κατοχή σας, το προσωπικό σας κινητό τηλέφωνο για λιγες ημέρες; Πώς θα αισθανόσασταν εάν σας απαγορεύονταν η πρόσβαση στο διαδίκτυο για λιγες ημέρες; … και δεν είστε η/ο μον-η/ος.
Η εμμονή μας στην χρήση τεχνολογίας για κοινωνικούς, προσωπικούς, επαγγελματικούς και άλλους λόγους, είναι η έκφραση της κοινωνικότητας μας, αλλα και του προσωπικού μας υλισμού. Μπορεί όμως αυτή η εμμονή ή και εθισμός, να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης αλλά και να επηρεάσει διακρατικές σχέσεις; Η επανάσταση στην πληροφόρηση έγινε με την δημιουργία του διαδικτύου και την ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό. Η πληροφορία μεταφέρεται πλέον μέσω διαδικτύου. Κάθε λογής πληροφορία. Τί θερμοκρασία έχει στην πόλη σας, τι νούμερο παπούτσι φοράτε. Ποιοί οι κωδικοί πρόσβασης στους λογαριασμούς τραπέζης σας. Πόσες πυρινικες κεφαλές έχει το Πακιστάν, πιο είναι το προσωπικό δρομολόγιο του πρωθυπουργού της Ινδίας προς την κατοικία του. Από τις πιο προσωπικές, εως τις πλέον ευαίσθητες πληροφορίες, η αποθήκευση και η μεταφορά τους γίνεται μέσω διαδικτύου. Το 92% του παγκόσμιου πλούτου αποθηκεύεται και διακινείται ηλεκτρονικά.
Ποιός όμως ελέγχει το διαδίκτυο? Στο εγγύς μέλλον τα πάντα θα «τρέχουν» με 5G, από τις κρατικές υποδομές ώς το «κατέβασμα» μιας ταινίας που θα γίνεται σε δευτερόλεπτα. Και όχι μόνο αυτό. Ο θεατής θα φοράει μια μάσκα «επαυξημένης πραγματικότητας» για να «ζήσει» μέσα στην ταινία. Η επανάσταση δεν περιορίζεται ασφαλώς στην ψυχαγωγία. Μια χειρουργική επέμβαση στην Θεσσαλονικη θα μπορεί να εκτελείται από χειρουργό που θα βρίσκεται στην Καλκούτα ή στην Μανίλα. Και ένα αυτοκίνητο θα ξεκινάει από το γκαράζ του σπιτιού και θα παρκάρεται στο γραφείο μόνο του χωρίς να το οδηγεί κανείς.
Oλα αυτά θα γίνουν επειδή θα απλωθεί σε όλο τον κόσμο το δίκτυο 5G, που θα εξασφαλίσει την αύξηση της ταχύτητας των δεδομένων κατά τουλάχιστον 100 φορές σε σχέση με την ταχύτητα που επιτρέπει το σημερινό 4G. Μια ταινία δύο ωρών χρειάζεται περί τις 26 ώρες για να κατέβει σε δίκτυο 3G, έξι λεπτά σε 4G, ενώ σε 5G χρειάζεται 3,6 δευτερόλεπτα. Με το 5G δεν θα μιλάμε πλέον για ασύρματη σύνδεση ανθρώπων μέσω συσκευών, αλλά για μια αδιάκοπη διασύνδεση κάθε συσκευής με όλες τις άλλες. Ασταμάτητα, ταχύτατα και πιο αποτελεσματικά από ποτέ. Και όλα αυτά περιστρέφονται γύρω από μια ακόμη μάχη υπερδυνάμεων: ΗΠΑ εναντίον Κίνας.
Το οικονομικό διακύβευμα του 5G είναι τεράστιο. Το 5G θεωρείται το επόμενο «εργαλείο»
παγκόσμιας κυριαρχίας. Η εκμετάλλευση των δικτύων του παρομοιάζεται με τον έλεγχο των πετρελαϊκών αγωγών που έκριναν τη γεωπολιτική πραγματικότητα του πλανητη. Η Κομισιόν εκτιμά ότι τα παγκόσμια έσοδα από το 5G θα φθάσουν τα 225 δισ. ευρώ μέχρι το 2025, ενώ οι επενδύσεις πανευρωπαϊκά ως το 2020 υπολογίζονται σε 55 δισ. ευρώ. Στην έκθεση αξιολόγησης της ΕΕ για την επικινδυνότητα των δικτύων πέμπτης γενιάς επισημαίνεται ότι κράτη-μέλη έχουν εντοπίσει πως τρίτες χώρες αντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη απειλή στον κυβερνοχώρο για τα εθνικά τους συμφέροντα.
Να θυμηθουμε εδω, πως η δημιουργια των βιομηχανικων γίγαντων των ΗΠΑ πριν τον Β’
Παγκόσμιο Πόλεμο (π. χ., Dow, DuPont, GM) που μετετρεψε τις ΗΠΑ σε υπερδύναμη ήταν βασισμένη στην τεχνολογία και όχι στην οικονομία.
Η Κίνα θεωρείται αυτήν τη στιγμή ο παγκόσμιος πρωτοπόρος στα δίκτυα 5G. Σύμφωνα με έκθεση της Deloitte, από το 2015 το Πεκίνο έχει ξοδέψει 24 δισ. δολάρια περισσότερα από την Ουάσιγκτον για την ανάπτυξη υποδομών ασύρματης επικοινωνίας, ενώ προγραμματίζει να επενδύσει 411 δισ. δολάρια έως το τέλος της επόμενης δεκαετίας μόνο για υποδομές που αφορούν το 5G. Για να κατανοήσουμε τα μεγέθη αυτά, αξίζει να θυμηθούμε ότι στην περίπτωση της κούρσας του 4G, η οποία βρήκε νικήτριες τις ΗΠΑ, τα οικονομικά οφέλη στο ΑΕΠ της έφτασαν περίπου τα 100 δισ. δολάρια. Εάν οι αμερικανικές αρχές καταφέρουν να πετύχουν ακόμη μία τεχνολογική ανατροπή στο πεδίο του 5G, τότε υπολογίζουν ότι θα δημιουργηθούν περί τα τρία εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας και το όφελος για την οικονομία της χώρας θα φτάσει το μισό τρισεκατομμύριο δολάρια.
Οι διαδικτυακές υποδομές 5G αναμένεται λοιπον να φέρουν νέες επενδύσεις, να ενισχύσουν την ανάπτυξη και να φέρουν πρόσθετο πλούτο τα επόμενα χρόνια. Είναι ενδεικτικό ότι έκθεση της GSMA (Global System for Mobile Communications) εκτιμά ότι οι επιχειρήσεις κινητής τηλεφωνίας παγκοσμίως, επενδύουν σήμερα περίπου 160 δισ. δολάρια (146 δισεκ. ευρώ) ετησίως για την επέκταση και την αναβάθμιση των δικτύων τους, ενώ εκτιμάται ότι η τεχνολογία 5G μπορεί να εισφέρει στο παγκόσμιο ΑΕΠ πρόσθετη αξία 2,2 τρισ. δολαρίων τα επόμενα 15 χρόνια.
Σήμερα το «καμάρι» της Κίνας για την τεχνολογία δικτύων 5G είναι η Huawei. Η Huawei το 2019 ξεπέρασε σε πωλήσεις κινητών τηλεφώνων την αμερικανική Apple και απειλεί με αξιώσεις για την πρωτιά τη νοτιοκορεατική Samsung. Σε πολλούς μπορεί να είναι γνωστή μόνο για τα κινητά της, όμως η κινεζική εταιρεία θεωρείται ο κορυφαίος παίκτης του 5G παγκοσμίως. Αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή εξοπλισμού δικτύων στον πλανήτη και η υπεροχή της τρομάζει την κυβέρνηση Trump περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.
Η Huawei έχει ήδη δεκάδες συμφωνίες με κυβερνήσεις σε όλον τον κόσμο, και σε τουλάχιστον 25 χώρες έχει ξεκινήσει ή ετοιμάζεται να ξεκινήσει την ανάπτυξη υποδομών για τα δίκτυα επόμενης γενιάς. Εχει παρουσία σε 170 χώρες, ενώ σε δικό της εξοπλισμό βασίζεται η πρόσβαση του 1/3 των χρηστών δικτύων κινητής τηλεφωνίας παγκοσμίως.
Οι αμερικανικές αρχές θεωρούν ότι η άμεση εμπλοκή μιας κινεζικής εταιρείας στη διαχείριση ενός δικτύου που θα μεταφέρει, στην ουσία τις ζωές όλων, συνιστά το υπέρτατο όπλο κατασκοπείας και μοχλού πίεσης για ενδεχόμενο έλεγχο ζωτικής σημασίας υποδομών, όπως η ενέργεια, τα αμυντικά συστήματα ή τα προσωπικά δεδομένα. Επειδή όμως, αυτήν τη στιγμή την κούρσα κερδίζει η Κίνα, η κυβέρνηση Trump προσπαθεί να σταματήσει την κινεζική διείσδυση μέσω απαγορεύσεων. Στα μέσα Μαΐου του 2019 η αμερικανική διοίκηση υπέγραψε προεδρικό διάταγμα το οποίο επικαλείται καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, απαγορεύοντας στις αμερικανικές εταιρείες τηλεπικοινωνίας τη χρήση ξένου εξοπλισμού δικτύων για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Κατά την υπογραφή του προεδρικού διατάγματος, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου, Wilbur Ross είπε ότι στόχος του αποτελεί η προστασία της αλυσίδας διακίνησης πληροφοριών από «ξένες απειλές για τα δεδομένα και την επικοινωνιακή τεχνολογία του έθνους». Για να καταλάβουμε πόσο σημαντική είναι σήμερα η απόσταση της Κίνας από τις ΗΠΑ, αρκεί να δούμε ότι ο μεγαλύτερος κινεζικός πάροχος κινητης τηλεφωνιας η China Tower, διέθετε μέχρι πέρυσι 1,9 εκατ. σημεία εκπομπής ασύρματου δικτύου, ενώ οι ΗΠΑ έχουν περίπου 200.000 (πηγή:Deloitte).
Οι εταιρείες που θα ελέγχουν το 5G θα κρατούν τα κλειδιά ενός κράτους. Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο οι ΗΠΑ, έχουν ξεκινήσει μια εκστρατεία για τον αποκλεισμό της Huawei από το 5G σε όλες τις δυτικές χώρες. Η Ουάσιγκτον τονίζει ότι η κινεζική εταιρεία έχει κατορθώσει να προηγείται όλων των δυτικών εταιρειών στην τεχνολογία 5G εξαιτίας των μεγάλων ενισχύσεων που λαμβάνει από το Πεκίνο, καθώς είναι μια κρατική εταιρεία.
Αναλυτές αναφέρουν πως μέσα από το λεγόμενο πρόγραμμα “Made in China 2025” (το οποίο ξεκίνησε το 2015 με σκοπό να καταστήσει την Κίνα κυρίαρχο παγκόσμιο τεχνολογικό παράγοντα υψηλής αξίας), η Κινεζική κυβέρνηση θέλει να επιτύχει τον έλεγχο του 90% των πιο εξελιγμένων τεχνολογιών του πλανήτη, όπως τη ρομποτική, τη βιοτεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη. Και τι θεωρείται το «νευρικό σύστημα» αυτών των πρωτοπόρων τεχνολογιών; Τα δίκτυα 5G.
Το 5G θα χτιστεί επάνω στο 4G. Και το 4G έχει εγκατασταθεί στις περισσότερες χώρες από τη Huawei. Στην Ελλαδα η Huawei δεν έχει συμμετάσχει στην κατασκευή του πυρήνα του ελληνικού 4G, ενώ σχεδόν η μισή υποδομή κεραιών έχει κατασκευαστεί από την κατα πολυ ακριβοτερη Ericsson. Χουβαρντου λοιπόν η πτωχευμένη Ελλάδα της «διαφάνειας». Η Huawei προσπαθεί να δελεάσει την ΕΕ με επενδύσεις και νέα εργοστάσια στην Ευρώπη, προκειμένου αυτη να επιλέξει δικό της εξοπλισμό για τις υποδομές 5G. Μιλώντας στην καναδική εφημερίδα The Globe and Mail, ο ιδρυτής της Huawei, Ρεν Ζενγκφέι, δήλωσε ότι αυτη σχεδιάζει να μεταφέρει τις ερευνητικές εγκαταστάσεις της από τις Ηνωμένες Πολιτείες στον Καναδά, ενώ στις προθέσεις
της επίσης είναι και η δημιουργία νέα εργοστασίων στην Ευρώπη που θα κατασκευάζουν εξοπλισμό για τα δίκτυα 5ης γενιάς. Η πτωχευμένη Ελλάδα είναι παντελώς απούσα από οποιεσδήποτε κουβέντες με την Huawei. Και επομένως οι επενδύσεις τις Huawei, θα γίνουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εξαιρουμένης της πατρίδος μας.
Μέχρι σήμερα, στην Ευρώπη ανάμεσα σε 167 5G δοκιμές, η παροχή εξοπλισμού έχει ανατεθεί σε 48 περιπτώσεις στη Huawei, 37 στην Ericsson, 30 στη Nokia, 9 στη ZTE, ενώ πολλές είναι και οι συνέργειες μεταξύ τους. Στη χώρα μας, οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές υπερτερούν αναπτύσσοντας τα 3 στα 4 δοκιμαστικά δίκτυα. Η πατριδα μας εξακολουθεί και εδώ να επιμένει να αγοράζει ακριβά, ενάντια στα σημάδια των καιρών. Γιατι;
Στο πλαίσιο της εγκατάστασης των δικτύου 5G στην Ελλάδα θα τοποθετηθούν περίπου 100.000 μικρές ή μεγαλύτερες κεραίες και ο ανταγωνισμός γίνεται ανάμεσα στην κινεζική Huwei και τη Nokia που προτείνουν οι Αμερικανοί. Η δεύτερη, όμως, είναι και πιο αργή στην μεταφορα δεδομένων και αρκετά ακριβότερη. H κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέστησε σαφές στις ελληνικές αρχές ότι ο κινεζικός εξοπλισμός δεν είναι αποδεκτός για έναν σύμμαχο και ότι η Ελλάδα πρέπει να περιορίσει την πρόσβαση των κινεζικών επιχειρήσεων σε υποδομή 5G. Και οι ΗΠΑ το κατέστησαν αυτό σαφές στο υψηλότερο επίπεδο, όταν ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, επισκέφτηκε την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2019, δίνοντας σχεδόν τελεσίγραφο με την παρότρυνση η Ελλάδα «να χρησιμοποιήσει αξιόπιστους πωλητές στην αλυσίδα εφοδιασμού 5G της».
Η Βρετανική κυβέρνηση αποφασισε τον Ιανουάριο του 2020 να επιτρέψει τη «συμμετοχή στο 5G εταιρειών που μπορεί να περικλείουν ρίσκο». Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε οδηγίες για το 5G παρόμοιες με τις βρετανικές. «Δεν θα αποκλείσουμε καμία εταιρεία με βάση το όνομα και την εθνικότητά της», δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος για την Ψηφιακή Οικονομία Τιερί Μπρετόν, «εφόσον θα αποδέχεται τις οδηγίες για τη διαχείριση των κινδύνων ασφαλείας». Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo προειδοποίησε στα τέλη Μαΐου του 2019 τον Γερμανό ομόλογό του να αποκλείσει τη Huawei από τον διαγωνισμό για δίκτυα 5G. Με απειλή την αναθεώρηση της συνεργασία τους σε επίπεδο ανταλλαγής πληροφοριών. Η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt αναφέρθηκε τον Ιανουαριο του 2020, σε αμερικανικό έγγραφο προς το γερμανικό υπουργείο εξωτερικών με το οποίο αποδεικνύεται η συμμετοχή της Huawei σε κατασκοπεία υπερ της Κινας.
Ταυτόχρονα, το Πεκίνο έχει διαμηνύσει στο Βερολίνο ότι αν αποκλείσει τη Huawei από το 5G, θα επανεξετάσει τους όρους συμμετοχής της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας στην κινεζική αγορά.
Παρά λοιπον τις αμερικανικές πιέσεις για τον αποκλεισμό της Huawei από την προμήθεια εξοπλισμού για το 5G, το συμβούλιο τηλεπικοινωνιών της ΕΕ στο κείμενο συμπερασμάτων που ενέκρινε στις 3 Δεκεμβρίου του 2019, υπογραμμίζει ότι τα δίκτυα 5G θα αποτελέσουν μέρος κρίσιμων υποδομών για τη διατήρηση «ζωτικών κοινωνικών και οικονομικών λειτουργιών».
Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπανω, είναι ότι το 5G δεν είναι απλά και μόνο τεχνολογικό ζήτημα. Η δυναμική που θα δώσει στην παγκοσμια οικονομία, θα επανακαθορίσει ισορροπίες μεταξύ επιχειρήσεων και κρατών. Και θα δώσει άλλες διαστάσεις στην καθημερινότητα μας, με καινούργιες ταχύτητες πληροφορίας και τεχνολογικές εφαρμογές τύπου επιστημονικής φαντασίας. Στην ιατρική, τις μετακινήσεις, τις επικοινωνίες για παράδειγμα. Με καινοτομίες που ναι μεν θα ικανοποιήσουν και θα διευρύνουν τις (νεο) υλιστικές μας «αναγκες», εντούτοις αναμένεται να ανυψώσουν και το βιοτικό επίπεδο τον κοινωνιών και να αυξήσουν την ευημερία τους. Γι’ αυτό άλλωστε και η έντονη αυτή τριβή μεταξύ υπερδυνάμεων. Και η Ελλάδα ασχολούμενη με θέματα αυτοκαταστροφής όπως ο ισλαμικός εποικισμός της, θα δεί ένα ακόμα τρένο να περνά, την στιγμή που ο κόσμος με τον έναν η τον άλλον τρόπο, επενδύει μέσω τεχνολογιών, στο μέλλον.
Ο Πάνος Μαυρομάτης είναι Διδάκτωρ της Διατροφικής Μικροβιολογίας. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Lincoln και του Abertay Dundee διατροφική πολιτική και νομοθεσία, διατροφική μικροβιολογία και ασφάλεια. Διετέλεσε διευθυντικό στέλεχος πολυεθνικών εταιρειών στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Μέση Ανατολή. Διετέλεσε μέλος του Δικαστικού Συστήματος της Σκωτίας για τους ανήλικους παραβάτες και θέματα πρόνοιας.
