Εύκολα αντιλαμβανόμαστε αν ένας χώρος είναι καλά φροντισμένος, η εγκαταλελειμμένος για καιρό. Η αίσθηση ενός χώρου γίνεται αμέσως αντιληπτή. Οι αμίλητες αξίες μαρτυρούν τον τρόπο σχεδιασμού, δόμησης, εξέλιξης και μεταχείρισης του μέσα στο χρόνο. Έτσι ενισχύεται η μοναδικότητά του. Η διαφορετικότητα δεν είναι μόνο θέμα εσωτερικής διαρρύθμισης αλλά και του πνεύματος του χώρου.
Ο ανθρώπινος οργανισμός διαθέτει μηχανισμούς που τον ενημερώνουν για την φυσική του κατάσταση. Το ζητούμενο εδώ είναι η ευεξία. Πολλές φορές όμως αυτό δε συμβαίνει, και ειδοποιούμαστε από σημάδια κόπωσης, πείνας ενδεχομένως αρρώστιας κτλ. Στην αρχιτεκτονική συμβαίνει ακριβώς το ίδιο. Κάποιοι χώροι μας ρίχνουν ψυχολογικά επηρεάζοντας ακόμη και την υγεία μας. Η διαφορά εδώ είναι ότι μετά από ώρα παραμονής μέσα σ ένα τέτοιο χώρο, δεν το καταλαβαίνουμε. Έτσι ενώ βιώνουμε τα αποτελέσματα όπως βαρύς ύπνος, πονοκέφαλος, εξάντληση ή αυξημένο άγχος, δεν μπορούμε να καταλάβουμε τα αίτια.
Πλησιάζοντας μία πόλη, μια βιομηχανική περιοχή ή εισερχόμενοι μέσα σε μια κατοικία ενημερωνόμαστε κυρίως από την μυρωδιά. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και λίγο αργότερα. Ακόμα όμως και ιδανικές να είναι οι συνθήκες, αν δεν διαφοροποιούνται, μας νεκρώνουν. Η σταθερή θερμοκρασία, το επίπεδο φωτισμού, τα παρόμοια σχήματα και η μονότονη κίνηση εντός του χώρου, μας κοιμίζουν. Ενώ λοιπόν οι αισθήσεις μας είναι άρτιες, υπολειτουργούν λόγω έλλειψης ερεθισμάτων. Το ίδιο δεν καταλαβαίνουμε και σ ένα ταξίδι;
Τα ερεθίσματα γίνονται κίνητρα. Μέχρι που όμως μπορούν να φτάσουν τα πολλά κίνητρα; Η υπέρμετρη παρουσία τους δημιουργεί άγχος και η παντελής έλλειψη τους, υποτονικότητα. Η τέχνη μιμούμενη την φύση έχει δημιουργήσει ένα κεφάλαιο που ονομάζεται «ενότητα και ποικιλία». Τα σύννεφα για παράδειγμα είναι μια σταθερά ποιότητας, και η κίνησή τους μια ατέρμονη εναλλαγή. Το ίδιο και το ρυάκι με τον γαργαλητό του ήχο, και η θάλασσα με τους κυματισμούς της. Η σκιά ενός δέντρου που χορεύει στον άνεμο πάντα διαφορετική, το δέντρο όμως πάντα εκεί, σταθερό. Η ασφάλεια ενός σταθερού κόσμου που πάντα αλλάζει.
Όλα τα παραπάνω μαρτυρούν την ποικιλία μέσα στην ενότητα. Κατασκευάστηκαν λοιπόν οικισμοί διατηρητέοι και πόλεις παλιές κρατώντας στοιχεία ενότητας για βάση αναφοράς. Έτσι η ποικιλία οριοθετήθηκε μέσα σε μία ενότητα. Η ζωή σε τέτοιους τόπους είναι όντως ήρεμη και καθησυχαστική. Αντίθετα η ανεξέλεγκτη ποικιλία των μεγαλουπόλεων μοιάζει με παραφωνία και δημιουργεί ένταση. Σήμερα οι αισθήσεις μας αν και είναι σωστοί οδηγοί, έχουν τόσο υπονομευθεί, που αν δεν τις καλλιεργήσουμε η φωνή τους θα είναι πολύ αδύναμη για να την ακούσουμε.
Εναλλαγή και ενότητα στον χώρο. Γράφει ο Αναστάσιος ΓΕΩΡΓΙΛΑΣ. Εφημερίδα ΑΡΙΣΤΕΙΑ.
Originally posted 2020-03-20 16:00:37.
