Η εκλογή του νέου αρχιεπισκόπου Αμερικής σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην ζωή της τοπικής Εκκλησίας και της Ομογένειας των ΗΠΑ, της επιφανέστερης, ίσως, επαρχίας του Οικουμενικού Θρόνου. Ειδικά τα τελευταία τρία χρόνια, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής βρίσκεται στην δίνη μιας παρατεταμένης κρίσης, η οποία εκδηλώθηκε ποικιλοτρόπως, με χρέη, υποθήκευση περιουσιακών στοιχείων, αδυναμία αποπεράτωσης έργων, κλείσιμο σχολείων και την γενική πτώση του επιπέδου ιεροπρέπειας και καλλιέργειας να εμφανίζεται σε μια αρκετά μεγάλη μερίδα του κλήρου.
Ο νεοεκλεγείς Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος θα κληθεί να λάβει πολύ σημαντικές αποφάσεις σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, οι οποίες θα αποβούν καθοριστικές για την τύχη της Ομογένειας των ΗΠΑ. Το κυριότερο ερώτημα αφορά στην έκταση της καμένης γης που θα παραλάβει και ποιες «νάρκες» παραμένουν ακόμη κρυμμένες, έτοιμες να εκραγούν με το παραμικρό στραβοπάτημα.
Ανιχνεύοντας θαμμένες νάρκες με το “καλημέρα”
Αρκεί ένα παράδειγμα. Λίγες ημέρες προ της εκλογής του νέου αρχιεπισκόπου, ο απερχόμενος πρωτοσύγκελλος, ο οποίος ουσιαστικά διοικούσε την Αρχιεπισκοπή την τελευταία δεκαετία, προέβη στην αποπομπή του προέδρου του ενοριακού συμβουλίου μια μικρής, αλλά εύπορης κοινότητας στην Νέα Υόρκη. Τα αίτια της αποπομπής οφείλονται κυρίως στην αδυναμία συμφωνίας μεταξύ των εκεί διοικούντων για την διαχείριση σχεδόν 4 εκατομμυρίων δολαρίων σε ασφαλιστικές αποζημιώσεις για την ανακαίνιση του ναού της κοινότητας, ο οποίος υπέστη εκτεταμένες ζημιές σε πυρκαγιά προ δύο ετών. Η χρονική συγκυρία της απόφασης και η φαινομενική απροθυμία να ερευνηθούν τα καταγγελλόμενα αφήνουν χαλεπότατη εντύπωση και το περιθώριο να γίνει λόγος για οσμή σκανδάλου. Εάν, λοιπόν, συμβαίνουν αυτά σε περιπτώσεις «περιορισμένου βεληνεκούς», απορεί κανείς τι μπορεί να κρύβεται πίσω από μείζονα ζητήματα.
Μαζί με την κακοδιοίκηση των ενοριών, υπάρχει και το μείζον πρόβλημα της ελληνικής παιδείας. Πέραν από την άκρως επικίνδυνη κατάσταση στην Θεολογική Σχολή και το Ελληνικό Κολλέγιο στην Βοστώνη, τα οποία απειλούνται άμεσα με απώλεια της ακαδημαϊκής τους πιστοποίησης και κλείσιμο, υπάρχει και το καυτό θέμα των ελληνοαμερικανικών ημερησίων σχολείων. Στην 20ετία που πέρασε, το ήμισυ των σχολείων αυτών οδηγήθηκαν σε κλείσιμο, ενώ τα κτιριακά τους συγκροτήματα ενοικιάζονται σήμερα έναντι μεγάλου κέρδους, το οποίο διατίθεται για σκοπούς αλλότριους και μη συμβιβάσιμους με τον σκοπό ίδρυσής τους. Και ενώ η δυνατότητα διάδοσης της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού απειλείται άμεσα από τις δυσμενείς αυτές εξελίξεις, καθ’ όλο το διάστημα αυτό δεν συγκροτήθηκε ούτε μία επιτροπή και δεν έγινε η ελάχιστη παρέμβαση για να αντιμετωπιστεί το θέμα αποφασιστικά!
Το κρίσιμο πρόβλημα της ελληνικής παιδείας
Η κριτική δεν περιορίζεται αποκλειστικά στους ταγούς της Εκκλησίας και τους αρμόδιους αξιωματούχους. Η αδράνεια αφορά και στις κατά τόπους διοικητικές αρχές των κοινοτήτων, τα ΜΜΕ, τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και γονείς, αλλά και άλλους οργανισμούς της ομογένειας, αρμόδιους και μη, που «για το φονικό, δεν είπανε κουβέντα».
Η μόνη οργάνωση που δείχνει σταθερά να ενδιαφέρεται για την τύχη της ελληνικής παιδείας είναι το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», το οποίο στηρίζει γενναιόδωρα διάφορα ελληνοαμερικανικά εκπαιδευτήρια. Προ ημερών, όμως, κυκλοφόρησε η είδηση ότι η κοινότητα στην οποία ανήκει το μοναδικό πλέον ελληνοαμερικανικό λύκειο στην Αμερική αποφάσισε να απορρίψει μιαν ιστορική δωρεά ύψους $25 εκατομμυρίων εκ μέρους του ΙΣΝ προς το σχολείο για λόγους που χρήζουν περαιτέρω διασάφησης.
Εάν οι όροι που έθετε και το όραμα του ΙΣΝ υπήρξαν όντως ασυμβίβαστα με αυτά της συγκεκριμένης κοινότητας, ίσως θα άξιζε περισσότερο να χαράξει το ΙΣΝ έναν ξεχωριστό δρόμο, επενδύοντας σε ένα νέο, πειραματικό σχολείο (αφού το μέχρι πρότινος προκριθέν να λάβει την ιστορική δωρεά δεν διατρέχει κάποιον άμεσο κίνδυνο, όντας στην καρδιά του Ελληνισμού). Η επένδυση αυτή ίσως συμπαρασύρει και το υπόλοιπο σύστημα της ομογενειακής παιδείας σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, καινοτομίες και αναθεώρηση κάποιων ξεπερασμένων πλέον μοντέλων διδασκαλίας, που δεν προάγουν την δίγλωσση εκπαίδευση (την ακαδημαϊκή χρήση της ελληνικής γλώσσας σε ποικίλα μαθήματα ώστε να καταστεί πραγματικό εργαλείο σκέψης), την δυνατότητα εκμάθησης και της αρχαίας ελληνικής και το πολιτισμικό μπόλιασμα με τον ελληνισμό σε ικανοποιητικό βαθμό.
Προς επαναξιολόγηση της πολιτισμικής ιεραρχίας στις ΗΠΑ
Η εκλογή ενός νέου αρχιεπισκόπου (ο οποίος είναι νέος σε ηλικία και ακαδημαϊκός) στέκεται ως αφορμή για την ανασύνταξη και επαναξιολόγηση της πολιτισμικής ιεραρχίας των αξιών από την ηγεσία της ελληνικής διασποράς στις ΗΠΑ.
Μαζί με τις αναμενόμενες αλλαγές που θα φέρει στην γενικότερη πολιτεία και νοοτροπία των ιερέων και του ιστορικού ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν, ας κάνει την σφραγίδα του ο νέος αρχιεπίσκοπος την ανάσταση της ελληνικής παιδείας στην Αμερική! Ας δώσει εμπράκτως το μήνυμα ότι θα είναι παρόν για όλα τα ελληνικά σχολεία, υπερασπίζοντάς τα από τις αδικίες που υφίστανται ως σήμερα από ένα σύστημα που παρουσιάζει πολλά ελλείμματα και ανάγκη άμεσου επανασχεδιασμού. Ας βρει τον τρόπο να κάνει την σωτηρία και πρόοδο των σχολείων μας ευθύνη και συλλογικό άθλο επιβίωσης όλων των ομογενών.
Οι ευχές και προσευχές μας είναι μαζί του, διότι από την επιτυχία του θα εξαρτηθεί η ιστορική συνέχεια του ελληνισμού στην Αμερική.
