H εκλογή νέου προέδρου στο ΚΙΝΑΛ (προσεχώς ΠΑΣΟΚ) προοιωνίζει αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Κατά πάσα πιθανότητα, λόγω της διεξαγωγής των επομένων εκλογών με το σύστημα της απλής αναλογικής, το νέο(sic) ΠΑΣΟΚ θα κληθεί να παίξει τον ρόλο του ήσσονος κυβερνητικού εταίρου. Βέβαια, εδώ και καιρό έχει φανεί ότι η απόλυτη ονείρωξη των ευρωκρατών θα ήταν ένας μεγάλος συνασπισμός ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν μοιάζουν να έχουν ωριμάσει ακόμη οι συνθήκες για ένα τέτοιο εγχείρημα, αφού ένας τέτοιος γάμος θα προεξοφλούσε και την διάλυση των εν λόγω κομμάτων, παραχωρώντας τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε κάποιο τρίτο κόμμα, το οποίο, αργά ή γρήγορα, θα έφτανε να κυβερνά την χώρα.

Όχι ότι το τελευταίο σχήμα θα ήταν πολιτικά παράταιρο. Άλλωστε, είναι κοινό μυστικό ότι αυτά που ενώνουν τους νεοφιλελέδες της ΝΔ και τους εθνομηδενιστές του ΣΥΡΙΖΑ είναι περισσότερα από αυτά που τους χωρίζουν. Μάλιστα, με πρωθυπουργό έναν κοινής αποδοχής πολιτικό γόνο του κ. Σημίτη, θα μπορούσαν άνετα να συνυπάρξουν και τα δύο κόμματα στην ίδια κυβέρνηση, επιδεικνύοντας τις θαυμαστές επιδόσεις τους στις κυβιστήσεις. Όμως, το όντως εφιαλτικό για τον ελληνικό λαό σενάριο αυτό συναντά εμπόδια από το κομματικό ορμέμφυτο για αυτοσυντήρηση. Θα προκρινόταν μια τέτοια λύση μόνο σε περίπτωση που η διάλυση και των δύο «μεγάλων» κομμάτων φαινόταν αναπόφευκτη, οδηγώντας τους πρωταγωνιστές σε μια τελευταία απεγνωσμένη προσπάθεια να παραμείνουν γαντζωμένοι στην εξουσία…και τα προνόμια που αυτή χαρίζει.

Τα έπαθλα παρηγοριάς για την αξιωματική αντιπολίτευση εμπόδιο για μεγάλο συνασπισμό

Όμως, επειδή και η ζωή ως στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι αρκετά γλυκιά και η απώλεια της ιδιότητας του κυβερνώντος κόμματος δεν συνεπάγεται και την απώλεια του κομματικού κορβανά, που συντηρείται από πλουσιοπάροχες κρατικές ενισχύσεις, δάνεια που δεν πρόκειται να εξοφληθούν ποτέ και πολλά άλλα …έπαθλα παρηγοριάς, ουδείς προθυμοποιείται να θέσει σε κίνδυνο μια επαγγελματική εξασφάλιση που μπορεί να κρατήσει χρόνια, ή ακόμη και δεκαετίες, για έναν επονείδιστο πολιτικό γάμο με διαβεβαιωμένη ημερομηνία λήξεως, εκτός αν κριθεί αναπόφευκτος. Και επειδή η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, καθώς λένε, οι σημερινές ηγεσίες της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ θα περιοριστούν στα ραντεβού στα κρυφά, αλλά δεν θα επισημοποιήσουν την σχέση τους…αν τα πεθερικά από το Βερολίνο και την Ουάσιγκτον δεν βγάλουν τις καραμπίνες και τους περάσουν τις βέρες με το ζόρι.

Άρα,  προς το παρόν, την πρόβα για το υπουργικό κοστούμι θα την κάνει ο κ. Ανδρουλάκης, μαζί με την περί αυτόν ομάδα που θα αναλάβει να πλασάρει το ΠΑΣΟΚ ως την εκείνη πολιτική δύναμη που θα κρατάει τις ισορροπίες και θα λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας σε όσους ψηφοφόρους δυσανασεχτούν πλέον να στηρίξουν τα κόμματα των κ.κ. Μητσοτάκη και Τσίπρα, αλλά επιθυμούν κάποια κυβερνητική σταθερότητα. Οι ψηφοφόροι αυτοί τείνουν να απορρίπτουν τα μικρά κόμματα, τα οποία μάχονται για την είσοδό τους στην Βουλή, αλλά οι βουλευτές τους είναι ευεπίφοροι σε δελεαστικές πολιτικές προτάσεις που τους εξασφαλίζουν ένα καλύτερο μέλλον ως τρόφιμοι διαρκείας στο Πρυτανείο.

Το θέμα, λοιπόν, είναι τι θα κάνει ο κ. Ανδρουλάκης με την ευκαιρία που του προσφέρεται; Θα μπορέσει να εντοπίσει τα κενά στις σημερινές πολιτικές πλατφόρμες της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και τις αλλαγές που διαμορφώνονται διεθνώς και μέσα στην ελληνική κοινωνία στην μετα-Covid εποχή ή θα αρκεστεί στον ρόλο του κομπάρσου που προτείνουν οι ευρωκράτες για να διοικείται η παροικία με όσο το λιγότερο δυνατόν πονοκεφάλους και όσο το δυνατόν μεγαλύτερα κέρδη για τους «εταίρους» (γράφε εταίρες) της Ελλάδος;

Αρχή άνδρα δείκνυσι

Αυτό το ερώτημα μένει να απαντηθεί και παρόλο που ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δέχεται κριτική για την επιμελημένη ασάφεια των πολιτικών θέσεών του και την άχρι τούδε προστασία που απολάμβανε ως γνήσιο παιδί του «κομματικού σωλήνα», η ιστορία μάς διδάσκει ότι «αρχή άνδρα δείκνυσι». Εξάλλου, πολιτικοί γόνοι που ανέλαβαν την αρχηγία των κομμάτων τους, σαν έτοιμοι από καιρό, κληρονομικώ δικαιώματι, την απώλεσαν ή κινδυνεύουν να την απωλέσουν πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι αναμενόταν χάρη στην αβελτηρία τους και την παντελή έλλειψη επαφής με την κοινωνία. Η πολιτική μπορεί να είναι βρώμικη και γεμάτη ανισότητες, αλλά δεν συγχωρεί τα μοιραία λάθη, ακόμη κι όταν διαπράττονται από τους «άρχοντες των δακτυλιδιών», ενώ δίνει ανέλπιστες ευκαιρίες σε πολιτικούς «αουτσάιντερ» που αρχικά δεν φάνταζαν να είχαν μεγάλες πιθανότητες νίκης, εφόσον γνωρίζουν να δράττουν τις ευκαιρίες που τους προσφέρονται και να χαράσσουν την δική τους ξεχωριστή πολιτική πορεία.

Για να οριοθετήσει το πολιτικό στίγμα του νέου ΠΑΣΟΚ και να μπορέσει αυτό να είναι αρκετά ευδιάκριτο, ώστε να αναπτύξει μια κεντρομόλο δυναμική, θα πρέπει ο νέος αρχηγός να επαναφέρει στοιχεία του πατριωτικού ΠΑΣΟΚ. Με την κίνηση αυτή, θα μπορέσει να αντιπαρατεθεί κυρίως με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος προσπαθεί να καθιερωθεί ως η κύρια κεντροαριστερή παράταξη της Ελλάδος αλλά δυσκολεύεται λόγω τον ιδεολογικών καταβολών του, οι οποίες είναι βουτηγμένες στον εθνομηδενισμό και κείνται αρκετά πιο περιθωριακά από τον λεγόμενο «μεσαίο χώρο».

Ο σκληρός πυρήνας του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ήθελε να καρπωθεί τους ψηφοφόρους του παλιού ΠΑΣΟΚ μετά την συρρίκνωσή του, αλλά ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την ισότιμη συμμετοχή τους στην χάραξη της γραμμής πλεύσης του κόμματός τους. Προφανώς, η σχέση αυτή είναι ευκαιριακή και σταδιακά θα διαλυθεί σε περίπτωση που η παλιά φρουρά στην Κουμουνδούρου επιμένει στην προστασία της «ιδεολογικής καθαρότητας» του κόμματος.

Το ίδιο ισχύει και για την ΝΔ, που, προς το παρόν, έχει αλωθεί από τον Σημιτισμό. Στην ουσία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πολλά περισσότερα κοινά με τον Κώστα Σημίτη, παρά με τον Κώστα Καραμανλή ή τον Αντώνη Σαμαρά. Ήδη υποβόσκει μια ιδεολογική κρίση μεταξύ των συντηρητικών μελών του κόμματος και της νεοφιλελεύθερης παράταξης, η οποία, όταν ξεσπάσει, θα έχει άγνωστες συνέπειες για το κόμμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Ο πατριωτικός λόγος θα κρίνει την πορεία του κ. Ανδρουλάκη

Παρά το γεγονός ότι ο κ. Ανδρουλάκης γαλουχήθηκε και ο ίδιος στα νάματα του Σημιτισμού, θα πρέπει να τολμήσει την ρήξη και να βρει τον δικό του βηματισμό. Η διοίκηση με γνώμονα τον Σημιτισμό θα καταστήσει το ΠΑΣΟΚ παραμάγαζο της ΝΔ και ευάλωτο απέναντι σε ανερχόμενα πολιτικά κινήματα που θα εκφράζουν μια πολιτική ιδεολογία που προσφέρεται περισσότεροι στις ανάγκες της σημερινής εποχής.

Άλλωστε, ο «χαμένος» της αναμέτρησης κ. Ανδρέας Λοβέρδος, με την πείρα που διαθέτει, μοιάζει να έχει αντιληφθεί τον κίνδυνο ενός τέτοιου ενδεχομένου, γι’ αυτό και έχει αναγάγει τον πατριωτικό λόγο σε κεντρικό άξονα των προτάσεών του. Ο κ. Ανδρουλάκης θα κάνει καλά να διδαχθεί από τον πολιτικά εμπειρότερο, αλλά ανεξίτηλα σημαδεμένο από το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί για την είσοδο της χώρας στα μνημόνια κ. Λοβέρδο, και να αποδείξει εμπράκτως ότι ο πατριωτισμός και η κεντροαριστερά δεν αλληλαποκλείονται.

Εξάλλου, η ίδια η παγκοσμιοποίηση δεν έχει την ίδια δυναμική που την ωθούσε σαν οδοστρωτήρα πριν λίγα μόλις χρόνια. Τα αδιέξοδα που σημάδεψαν την εποχή μας, ειδικά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, μετακίνησαν την φορά των πραγμάτων προς την επικράτηση ισχυρών εθνών-κρατών και ιδιότυπων συμμαχιών μεταξύ των χωρών. Οι υπερεθνικοί οργανισμοί αποδείχθηκαν λίγοι να ανασχέσουν τους κινδύνους που προέρχονται από τις μονόπλευρες και απειλητικές ενέργειες συγκεκριμένων κρατών, αλλά και φαινομένων όπως η ενεργειακή κρίση, η λαθρομετανάστευση, ο επιδημιολογικός συναγερμός, η απειλή ή χρήση στρατιωτικής βίας, καθιστώντας την ανάγκη ισχυρών τοπικών κυβερνήσεων που θα αγωνίζονται για τα συμφέροντα των εκάστοτε λαών αδήριτη.

Εκ των πραγμάτων, ο εθνομηδενισμός που αναδύθηκε στα τέλη του 20ου αιώνα θα καλυφθεί όπως η άμμος από την πλημμυρίδα. Για την ώρα, η πλημμυρίδα φέρει μαζί της ένα πράσινο κύμα και έναν νέο κυματοδρόμο. Το πόσο επιδέξια θα καβαλήσει το κύμα αυτό και για πόσο θα μείνει όρθιος επάνω στην σανίδα, αλλά και το πόσο θα διαμορφώσει το κύμα την ακρογιαλιά, θα εξαρτηθεί από τις κινήσεις του κ. Ανδρουλάκη. Θα μπορέσει να τοποθετηθεί ουσιαστικά επί σειρά ζητημάτων, επιτρέποντας το πάλαι ποτέ κεντροαριστερό κυβερνών κόμμα να βρει τον προσανατολισμό του ή θα πρόκειται απλά για πράσσειν άλογα;

Written by

Χριστόφορος ΤΡΙΠΟΥΛΑΣ

Ο Χριστόφορος Τριπουλάς είναι πανεπιστημιακός και διδάσκει μαθήματα ρητορικής και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ασχολείται με την μετάφραση και την επιφυλλιδογραφία και είναι συντάκτης στην εφημερίδα Αριστεία.