Ο Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος εξελέγη Βουλευτής τον Μάιο του 1915 με το Κόμμα της Προοδευτικής Ενώσεως, του οποίου ήταν επικεφαλής. Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων από τις 3 Αυγούστου του 1915 ως τις 21 Οκτωβρίου του ιδίου έτους, κατ’ επιλογήν του Ελευθερίου Βενιζέλου, και πολύπειρος γνώστης της νομικής επιστήμης, ο Ζαβιτσιάνος έζησε από κοντά τις δύο εμβληματικές προσωπικότητες της εποχής του εθνικού μεγαλείου των Βαλκανικών Πολέμων και του δηλητηριώδους αδιεξόδου του Εθνικού Διχασμού: τον Βασιλέα Κωνσταντίνο Α’ και τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Στις «Αναμνήσεις» του, εξιστορεί άγνωστες στο ευρύ κοινό σκηνές και παραθέτει πολυτιμότατες προσωπικές του μαρτυρίες για την διάσταση απόψεων και πολιτικής περί την έξοδο της Ελλάδος στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο — διάσταση που χώρισε βαθιά τον Βασιλέα και τον Πρωθυπουργό, καθώς και τους Έλληνες.
Στον Δεύτερο Τόμο, εξιστορούνται τα γεγονότα από την άφιξη του Γάλλου ύπατου αρμοστή Ζόνναρ στην Αθήνα το 1917 ως την συνομολόγηση της Συνθήκης της Λοζάνης το 1923. Μεταξύ των εξαιρετικά σημαντικών μαρτυριών του Κωνσταντίνου Ζαβιτσιάνου, στενότατου συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου, παρατίθεται και η πληροφορία για το πώς διαρρήχθηκε το μέτωπο της Μικράς Ασίας, υιοθετώντας την πληροφορία πως ο Νικόλαος Πλαστήρας εγκατάλειψε την θέση του όταν ο Κεμάλ εξαπέλυσε την επίθεσή του εναντίον των Ελλήνων.
Από εγκατάλειψη θέσεως, ξεκίνησε η κατάρρευση του μετώπου
“Αλλά κατά την 13/26 Αυγούστου γίνεται η μεγάλη επίθεσις του Κεμάλ κατά των Ελληνικών στρατευμάτων, εφ’ ολοκλήρου του Ελληνικού μετώπου. Η κύρια επίθεσις εγένετο κατά του Αφιόν Καρά Χισάρ.
Ισχυρά άμυνα αντετάχθη παρά του Ελληνικού Στρατού η οποία όμως παρετάθη επί δύο και μόνον ολοκλήρους ημέρας, μετά την πάροδον των οποίων ήρχισε μια τακτική κατ’ αρχάς υποχώρησις.
Αλλά μεταξύ της δεξιάς πτέρυγος και του κέντρου εγένετο εις βάρος της ελληνικής παρατάξεως ένα άνοιγμα συνεπεία εγκαταλείψεως τομέως τινός του μετώπου παρά των εντεταλμένων την φρούρησίν του και το οποίον απετέλεσε την απαρχήν μιας ατάκτου υποχωρήσεως μεταβληθείσης αργότερον εις φυγήν.
Μπορεί να πη κανείς πως κυριολεκτικά οι Έλληνες επέταξαν τα όπλα. Ήτο τούτο αποτέλεσμα της αντεθνικής προπαγάνδας που προείπα και της κοπώσεως; Ασφαλώς και των δύο.
Έτσι η μαχητική δύναμις του Ελληνικού Στρατού εξεμηδενίσθη”.
* Απόσπασμα από το: Κωνσταντίνου Ζαβιτσιάνου: Αι αναμνήσεις του εκ της ιστορικής διαφωνίας Βασιλέως Κωνσταντίνου και Ελευθερίου Βενιζέλου όπως την έζησε (1914-1922) | Τόμος Δεύτερος. Πρώτη Έκδοση: 1947. Εκδόσεις Ελληνική Πρωτοπορία, 2020. Σελίδα 148. Αποκλειστικά διαθέσιμο στο www.grecobooks.com
Originally posted 2023-01-27 10:01:11.
